Trang trại nuôi gà của ông Dương Quang Thu, xóm Sông Cầu, xã Minh Lập, huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên cho thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Ảnh: Hoàng Nguyên
Giai đoạn nuôi úm
Chuẩn bị điều kiện nuôi:
- Trước khi tiếp nhận gà về nuôi, cần chuẩn bị đầy đủ điều kiện như: chuồng nuôi, rèm quây, chụp sưởi, máng ăn, máng uống… tất cả phải khử trùng trước khi sử dụng 5 - 7 ngày.
- Chuẩn bị đầy đủ thức ăn, thuốc thú y cho đàn gà.
- chuồng nuôi phải đảm bảo thoáng mát vào mùa hè, kín ấm mùa đông.
- Nền chuồng cao ráo, dễ thoát nước.
- Chất độn chuồng: có thể dùng trấu, dăm bào sạch hoặc rơm rạ mới, lót dày 5 - 7cm.
- Chú ý: Chất độn chuồng phải khử trùng formol 2% trước khi đưa gà vào nuôi 2 - 5 giờ.
Chọn giống gà con:
Chọn gà nhanh nhẹn, mắt sáng, lông bông, bụng gọn, chân mập. Tránh chọn những con gà khô chân, vẹo mỏ, hở rốn, bụng sệ, lỗ huyệt bết lông.
Yêu cầu nhiệt độ:
Gà con 1 - 2 tuần đầu cần đủ ấm, bởi cơ thể gà con chưa tự điều chỉnh được thân nhiệt. Nếu không đảm bảo đủ nhiệt độ, tỷ lệ nuôi sống và khả năng sinh trưởng bị ảnh hưởng, các bệnh về đường hô hấp, tiêu hóa dễ phát sinh.
Thiết bị sưởi ấm:
Có thể dùng bóng đèn, chụp sưởi, bóng hồng ngoại ở những nơi có điện hoặc đèn măng-sông, bếp than, bếp củi, lò ủ trấu… ở vùng sâu, vùng xa. Dùng than phải lưu ý than thải khí CO2 nên để hết khói mới sưởi ấm gà.
Dụng cụ sưởi treo ở giữa quây trong ô chuồng, đặt cao hay thấp tùy theo yêu cầu nhiệt độ cụ thể.
Trong quá trình nuôi, chú ý quan sát phản ứng của đàn gà với nhiệt độ.
- Nếu đàn gà tập trung gần chụp sưởi, chen lấn, chồng đống lên nhau là chuồng nuôi không đủ nhiệt độ, gà bị lạnh.
- Nếu gà con tụm lại một phía là bị gió lùa, rất nguy hiểm cần phải che kín hướng gió thổi vào chuồng gà.
- Nếu đàn gà tản xa nguồn nhiệt, nháo nhác, khát nước, há mỏ thở là quá nóng cần điều chỉnh giảm bớt nhiệt độ. Điều chỉnh nhiệt độ bằng cách treo cao chụp sưởi, bóng đèn lên hoặc tắt bóng đèn. Nếu đàn gà ăn uống đi lại đều trong quây là đủ nhiệt.
Mật độ nuôi:
* Nuôi trên nền độn chuồng: 1 - 7 tuần tuổi: 15 - 20 con/m2; 8 - 20 tuần tuổi: 7 - 10 con/m2; >20 tuần tuổi: 3 - 4 con/m2.
* Nuôi trên sàn lưới: 1 - 3 tuần tuổi: 40 - 50 con/m2; 4 - 12 tuần tuổi: 10 - 12 con/m2.
Ánh sáng:
Gà con mới xuống chuồng cần chiếu sáng 24/24 giờ từ 1 - 3 tuần đầu, từ 4 - 6 tuần tuổi giảm dần còn 16 giờ/ngày đêm. Từ 7 - 18 tuần tuổi chiếu sáng 8 giờ/ngày đêm, ở giai đoạn này cần ánh sáng tự nhiên là đủ. Ánh sáng phải được phân bổ đều trên diện tích chuồng nuôi.
Máng ăn + máng uống
Nước uống: Cần cho gà uống nước sạch và tăng sức đề kháng trong những ngày đầu, pha vào 5 gram đường gluco + 1 gram vitamin C/1 lít nước. Sử dụng chụp nước uống tự động bằng nhựa 1,5 lít, 3 máng/100 gà, loại 3,8 lít, 1 máng/100 gà.
Nên sử dụng loại máng uống 1,5 lít tốt hơn, vì gà con không nhảy vào máng và thuận lợi hơn.
Vị trí đặt chụp nước có khoảng cách thích hợp với khay ăn để thuận tiện cho gà uống nước. Hàng ngày thay nước 2 – 3 lần để nước không bị ôi chua khi thức ăn lẫn vào.
Ngày đầu mới xuống chuồng, đầu tiên cho gà uống nước trước, sau khi gà nở 24 giờ mới cho gà ăn.
Máng ăn: đảm bảo đầy đủ máng ăn để gà không chen lấn và ăn đồng đều. Trong 2 - 3 tuần đầu sử dụng khay ăn bằng tôn hoặc nhựa, kích thước 3 x 50 x 80cm cho 100 gà con. Có thể dùng mẹt tre 100 gà/2 mẹt tre.
Cho gà ăn nhiều lần trong 1 ngày đêm, lượng thức ăn mỗi lần cân đối đủ theo nhu cầu, thức ăn sạch, mới kích thích tính thèm ăn của gà, mỗi lần cho ăn cần loại bỏ chất độn chuồng và phân lẫn trong máng ăn để tận dụng cám cũ. Sau khi gà được 3 tuần tuổi nên thay khay, mẹt tre bằng máng dài hoặc máng tròn P50 cho hợp vệ sinh.
Chú ý: ngày đầu tiên chỉ nên cho gà ăn mè hoặc bắp xay nhuyễn.
Nuôi dưỡng
Gà con 1 - 42 ngày tuổi cho ăn tự do cả ngày và đêm, có thể nuôi chung cả trống và mái. Sau 42 ngày (kết thúc giai đoạn gà con) chuyển sang chế độ nuôi ăn hạn chế (đối với gà sinh sản) để gà không bị béo, sinh trưởng tuân theo quy trình từng giống. Giai đoạn này cần nuôi tách trống, mái riêng.
Nguyên liệu: Giai đoạn gà con (0 - 6 tuần) gồm: Ngô, cám gạo, bột cá loại 1, đỗ tương rang, thóc tẻ, bột xương…
Chú ý: Giai đoạn gà con (0 -6 tuần tuổi) có thể dùng cám hỗn hợp ăn thẳng Guyo 1120 (1 - 15 ngày); guyo 1121 (16 - 35 ngày); Guyo 1122 (35 - 42 ngày). Hoặc dùng cám đậm đặc của Proconco C20 pha trộn theo hướng dẫn của nhà sản xuất, cũng có thể dùng cám Proconco C287A và C28B cho gà ăn.
Nuôi gà Mông cần đáp ứng một số yêu cầu sau:
Phải đủ máng ăn, máng uống (20 - 25 con/máng P50) 12- 15 cm chiều dài cho một gà. Nếu không đủ máng ăn gà sẽ phát triển không đồng đều, con to, con bé ảnh hưởng đến tuổi và năng suất trứng sau này. Vì vậy, hàng tuần nên cân gà theo ngày giờ cố định, cân gà trước khi cho ăn, số lượng tối thiểu là 30 con/đàn, để kiểm soát khối lượng gà theo tiêu chuẩn nhằm điều chỉnh mức ăn cho gà.
Mặt khác trong chuồng chỉ nên nuôi gà cùng lứa tuổi, không nuôi động vật khác trong trại như chó, mèo…, định kỳ diệt trừ các loại gặm nhấm và côn trùng có tác hại.
Vệ sinh phòng bệnh:
Bệnh đậu gà:
- Phòng bệnh: Phòng bệnh là chính, nuôi cách ly gà con với gà lớn, vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, dùng thuốc diệt côn trùng theo định kỳ và phòng bệnh bằng chủng vaccin theo hướng dẫn của bác sỹ thú y.
- Trị bệnh: Cậy những mụn đậu sau đó bôi dung dịch Glycerin Iot; hoặc xanh Metylen lên mụn đậu, ít ngày sau mụn đậu sẽ khô dần. Trường hợp gà bị mụn đậu trong niêm mạc miệng, dùng thuốc sát trùng nhẹ axit Boric 3% hoặc cho gà uống Lugo l 1%.
Bệnh do vi khuẩn:
Những bệnh do vi khuẩn thường gặp ở gà: Tụ huyết trùng, hen gà, e.coli và bệnh bạch lỵ (thương hàn gà). Đặc điểm chung của nhóm bệnh này do vi khuẩn gây nên, có tính lây lan cục bộ và dễ tái phát, có thể trị bằng kháng sinh.
Bệnh tụ huyết trùng:
- Phòng bệnh: Vệ sinh sạch sẽ, giữ chuồng luôn khô ráo, thức ăn nước uống cần đảm bảo vệ sinh. Dùng vắc xin tụ huyết trùng lần đầu phòng chống cho gà 2 tháng tuổi, sau đó 3 - 4 tháng tuổi nhắc lại một lần.
- Điều trị: Dùng một số loại kháng sinh sau: Tetracylin, Neotesol, Enrofloxaxin liều lượng và thời gian điều trị theo hướng dẫn ghi trên nhãn mác.
Bệnh hen gà:
- Phòng và trị bệnh: Chuồng trại thông thoáng khô ráo, mát vào mùa hè, ấm vào mùa đông, mật độ gà nuôi phải phù hợp. Khi gà mắc bệnh có thể dùng một số chế phẩm như: Tylosin, Tiamulin, Norfloxaxin, Enrotril để chữa trị.