Lâm Đồng: Tình trạng khai thác khoáng sản trái phép diễn ra tại nhiều địa phương

Công trường trái phép bên cạnh trụ sở UBND xã

Ngày 11/5/2021, nhóm phóng viên tiếp cận hiện trường thửa đất nông nghiệp 283, thuộc tờ bản đồ địa chính 6A nằm dưới chân một rừng thông xanh tốt trên địa bàn xã Hiệp An (huyện Đức Trọng). Từ xa, phóng viên quan sát thấy một chiếc máy xúc đang đào bới, san gạt đất đá tại địa điểm này. Ngay bên cạnh đó, nhiều người đang khoan, đục những tảng đá lớn thành các viên đá xây dựng vuông vức. Tiến lại gần khu vực trên, thấy có người lạ, những người làm việc tại đây, kể cả người lái máy xúc đã bỏ chạy để lại hiện trường là chiếc máy xúc hiệu Hitachi, búa, mũi khoan vứt bừa bãi dưới các mái che nắng dã chiến như một công trường lớn.

Tại đây hiện hữu một mặt bằng rộng lớn ngay dưới chân cánh rừng thông xanh tốt. Bờ ta-luy dương cao hàng chục mét đã múc đến sát hàng thông hàng chục năm tuổi. Chỉ cần một cơn mưa lớn là đất rừng và hàng thông già kia sẽ sạt xuống.

Điều đáng nói, điểm khai thác khoáng sản trái phép này hoạt động trong nhiều năm qua, ngay gần khu dân cư, cách trụ sở UBND xã chưa đầy 2km. Tuy nhiên, chính quyền xã Hiệp An chỉ lập biên bản chủ đất 1 lần vào tháng 12/2019 và xử lý vi phạm hành chính 1 lần vào ngày 27/4/2021.

Khi nhóm phóng viên thông tin cho chính quyền địa phương tới chứng kiến, ông Uông Thanh Hải, công chức địa chính xã Hiệp An cho biết, sở dĩ không phát hiện kịp thời các vi phạm do đối tượng làm lén lút, trong khi lực lượng công chức xã hạn chế và có nhiều việc kiêm nhiệm.

Tại thôn Định An gần Quốc lộ 20, cách UBND xã Hiệp An vài trăm mét, tình trạng tương tự cũng xảy ra. Hai chiếc máy lớn ngang nhiên đào xới san ủi mặt bằng trái phép ngay giữa ban ngày nhưng chính quyền địa phương không hay biết. Chỉ khi nhóm phóng viên đưa ra hình ảnh và đặt câu hỏi rằng, việc san ủi mặt bằng này có phép hay không, lãnh đạo UBND xã Hiệp An mới tổ chức lực lượng kiểm tra, xác định vi phạm, lập biên bản xử lý vi phạm hành chính.

Mặc dù hình ảnh tại hiện trường đang san gạt mặt bằng tạo thành những ta-luy cao tới vài mét, nhưng ông Hồ Văn Tho, cán bộ địa chính xã cho rằng, đó chỉ là chủ đất đang… dọn cỏ; đồng thời trình ra một loạt giấy cam kết của các chủ đất làm đơn xin được dọn cỏ bằng phương tiện máy múc. Theo ông Hiếu, dọn cỏ là việc làm bình thường không cần xin phép chính quyền xã. Tại sao những chủ đất ở nhiều địa bàn khác nhau lại làm các bản cam kết cùng một mẫu như có người tổ chức cho họ làm vậy?

Ông Hồ Hữu Hiếu cho biết, ông mới từ nơi khác đến nhận chức vụ Chủ tịch UBND xã Hiệp An vài tháng nay. Thời gian qua, UBND xã đã xử lý nhiều trường hợp vi phạm, tuy nhiên, do Hiệp An có địa bàn rộng, địa hình phức tạp, các đối tượng tận dụng ngày nghỉ, ngoài giờ, ban đêm để khai thác trái phép. Thời gian tới, xã Hiệp An sẽ kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm, lập lại trật tự tại địa bàn. Ông Hiếu cũng bày tỏ quan điểm sẽ làm rõ vụ việc trên.

Xử lý xong lại tiếp tục khai thác

Không chỉ ở huyện Đức Trọng, ngay tại thành phố Đà Lạt, tình trạng khai thác khoáng sản trái phép đang diễn ra công khai tại thôn 4, xã Tà Nung. Các đối tượng đã đào xới, mổ xẻ đồi núi để lấy đất và khai thác đá. Đến khu vực Bãi Sậy, thuộc địa bàn thôn 4, xã Tà Nung ngày 10/5/2021, nhóm phóng viên chứng kiến những sườn đồi thuộc đất rừng trong khu vực đã bị đào xới, cày xẻ nham nhở để lấy đất và khai thác đá xây dựng.

Ông Phan Quang Trung, ở tổ 14, thôn 4, xã Tà Nung, người đứng ra tổ chức khai thác đá trái phép trong khu vực này phân bua, do không có việc làm, ông đã khai thác đá trái phép. Chính quyền xã có bắt giữ xe, sau khi giải quyết xong cho mang xe về và yêu cầu tạm thời ngưng khai thác. Tuy nhiên, sau đó, ông lại tiếp tục khai thác...

Ông Kră Jăn Ha Djiệp, Phó Chủ tịch UBND xã Tà Nung cho biết, trước đó, xã đã nhiều lần lập biên bản xử lý vi phạm hành chính việc khai thác khoáng sản trái phép ở khu vực Bãi Sậy. Tuy nhiên, xử lý xong, lực lượng rút về, hoạt động khai thác trái phép lại diễn ra.
 
“Khó khăn của địa phương là việc xử lý khá phức tạp, xử lý xong một hai tuần sau họ lại làm tiếp”, ông Kră Jăn Ha Djiệp nói. 

Theo hồ sơ UBND xã Tà Nung cung cấp, quyết định xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực khoáng sản và lĩnh vực đất đai gần đây nhất tại khu vực Bãi Sậy là ngày 5/1/2021. Như vậy, hơn 5 tháng tiếp đó, liệu việc kiểm tra, xử lý có bị buông lỏng, khiến tình trạng khai thác khoáng sản trái phép tại đây bùng phát và trở nên công khai.