Những cái mác in dòng chữ "Made in Vietnam" có thể dễ dàng gắn vào quần áo hàng Trung Quốc chỉ bằng đường may đơn giản. |
Cuộc vận động "Người Việt ưu tiên dùng hàng Việt" được Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát động cùng với sự đồng hành của doanh nghiệp Việt ngày càng khẳng định được thương hiệu của mình, nhất là trong lĩnh vực thời trang. Người tiêu dùng dần dần cũng "quay lưng" với hàng hóa chất lượng thấp, giá rẻ không đảm bảo sức khỏe. Trong khi đó, vì lợi nhuận các gian thương đã không từ mọi thủ đoạn tìm cách trá hình, gắn nhãn mác Việt vào các sản phẩm nhập lậu để đánh lừa người tiêu dùng, kiếm lợi nhuận cao và "giết chết" thương hiệu Việt.
"Vỏ" Việt, "ruột" Trung QuốcNhững năm gần đây, hàng hóa Việt dần chiếm được cảm tình của người tiêu dùng và xây dựng được vị trí nhất định tại thị trường trong nước. Đặc biệt, sau hàng loạt thông tin về những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của các mặt hàng giá rẻ xuất xứ từ Trung Quốc, người tiêu dùng đã chú trọng chọn chất lượng thay vì giá cả, hàng Việt ngày càng được tin tưởng. Các cửa hàng thời trang “Made in Vietnam” mọc lên trên hàng loạt các tuyến phố đôi khi khiến khách hàng không khỏi hoa mắt chóng mặt.
Tại Hà Nội, không khó để tìm được những cửa hàng thời trang “Made in Vietnam” hay “Hàng Việt Nam xuất khẩu” trên các tuyến phố thời trang như Chùa Bộc, Thái Hà, Phạm Ngọc Thạch, phố Huế, Cầu Giấy, Tô Hiệu, đường Láng hay tại các khu chợ đêm, chợ sinh viên... Quan sát đoạn đầu đường Hoàng Hoa Thám dài chưa đến 100m đã có hơn chục cửa hàng thời trang Việt Nam với đủ mặt hàng từ quần áo, giày dép đến phụ kiện, túi xách. Có cửa hàng còn được chia thành nhiều gian nhỏ, mỗi gian bán một loại sản phẩm khác nhau.
Một điểm dễ nhận thấy ở những cửa hàng thời trang Việt này là các sản phẩm quần áo, giày dép có mẫu mã rất đẹp, đa dạng, phong phú, luôn bắt kịp xu hướng nhưng giá cả rất phải chăng, vừa túi tiền. Hàng Việt vốn được đánh giá là có chất lượng tốt nhưng mẫu mã không được "bắt mắt" cho lắm, mà giá cả lại “chát” hơn so với nhiều mặt hàng bình dân. Câu hỏi đặt ra ở đây là, tại sao lại có nhiều hàng thời trang “Made in Vietnam” đến thế và những sản phẩm này có thực sự là hàng Việt hay không?
Tối 12/4, cửa hàng thời trang “Made in Vietnam” tại số 19 - 21 Đinh Tiên Hoàng (quận Hoàn Kiếm) tấp nập người ra vào. Cửa hàng này treo biển thanh lý từ cả tháng nay. Các loại quần áo thanh lý có giá rất rẻ, từ 50.000 – 195.000 đồng/sản phẩm. Đặc biệt, mũ lưỡi trai và tất chỉ có 15.000 đồng/đôi. Quan sát kỹ hơn, cửa hàng này treo biển “Made in Vietnam” rất lớn nhưng trên tem mác, rất nhiều sản phẩm lại ghi xuất xứ Trung Quốc, Thái Lan hoặc Campuchia.
Còn tại khu vực chợ Nhà Xanh, gần trường Đại học Sư phạm 1 Hà Nội, nhiều quần bò “Made in Vietnam” chỉ từ 80.000 – 130.000 đồng/chiếc, áo sơ mi 50.000 – 70.000 đồng/chiếc, giày dép khoảng 80.000 đồng/đôi. Các chủ cửa hàng luôn khẳng định sản phẩm là hàng Việt thật, có tem mác chứng minh nguồn gốc đầy đủ. Tuy nhiên, khi kiểm tra, rất nhiều mặt hàng có lỗi, đường may không chắc chắn, tem mác không rõ ràng. Chỉ cần nhấc tay chọn bừa là có thể lấy được một chiếc áo “lột xác” chưa hết, bên ngoài là tem ghi hàng Việt Nam nhưng phía trong cổ áo lại có dòng chữ “Made in China”.
Đi dọc chợ đêm Đồng Xuân, chị Nguyễn Huyền Trang đến từ Lào Cai cho biết: “Đây là lần đầu tiên tôi tham quan chợ đêm tại Hà Nội. Hai bên đường quần áo rất nhiều, giá cả khá vừa túi tiền nhưng nhìn qua toàn hàng Trung Quốc. Tất nhiên trên quần áo vẫn có nhiều sản phẩm nhãn mác “Made in Vietnam” nhưng tem mác này in ấn khá ẩu, thiếu thông tin sản phẩm và không có mã vạch, dễ nhận ra đây không phải là hàng Việt. Khu vực buôn bán tấp nập như vậy mà quá nhiều hàng kém chất lượng của Trung Quốc "đội lốt" hàng Việt Nam điều này làm tôi thấy thất vọng”.
Đừng "giết chết" thương hiệu Việt
Để nhận biết hàng Việt “xịn” với hàng Trung Quốc trà trộn, chị Tô Thị Nhung, một người từng kinh doanh hàng thời trang Việt Nam ở quận Cầu Giấy chia sẻ, quần áo Trung Quốc có màu sắc, kiểu dáng bắt mắt nhưng đường may thô và nhiều lỗi, đặc biệt chất vải, da... không bền. Với giày dép, hàng Trung Quốc sẽ có những chi tiết bị thô ở phần gót và cổ giày, đồng thời cũng có thể có nhiều lỗi nhỏ như vết keo dán, mũi chỉ không đều, hay bị lệch… Phân biệt qua nhãn mác, giày xịn luôn có dòng chữ “Made in Vietnam” trên lót giày, ở thành trong hoặc in chìm trên đế giày còn hàng giả chỉ dán một chiếc tem thông thường. Đặc biệt, về giá cả, hàng Việt Nam xuất khẩu thường có giá không dưới 200.000 đồng/đôi giày, những chiếc quần jean giá 80.000 – 130.000 đồng/sản phẩm như tại chợ Nhà Xanh chắc chắn là hàng kém chất lượng.
Chị Nhung cũng cho biết: “Người Việt mình giờ rất chuộng hàng Việt. Chỉ cần gắn mác “Made in Vietnam” là hàng sẽ bán chạy hơn hẳn so với các sản phẩm tương tự nhưng xuất xứ Trung Quốc. Lúc trước, hầu hết quần áo, giày dép chúng tôi nhập theo lô từ Quảng Châu về rồi gắn mác Việt bán lại kiếm lời. Giờ thì bên Quảng Châu họ đính sẵn nhãn mác hàng Việt Nam cho mình rồi, sản phẩm phong phú, mẫu mã đa dạng lại thay đổi liên tục nên kinh doanh khá thuận lợi”.
Chỉ đơn giản với thủ thuật đánh tráo, làm giả nhãn mác, thay đổi xuất xứ, thị trường thời trang dần hình thành những sản phẩm Việt kém chất lượng. Hàng giả không chỉ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, niềm tin của người tiêu dùng mà còn tiếp tay phá hủy thương hiệu “Made in Vietnam”, giết chết các doanh nghiệp sản xuất trong nước. Thực tế, lâu nay không chỉ có quần áo, giày dép mà cả nông sản, hoa quả... Trung Quốc cũng "đội lốt" hàng Việt tuồn vào thị trường Việt Nam. Điều này xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trước hết là từ lòng tham của những thương lái và người bán hàng. Do lợi nhuận lớn, những gian thương sẵn sàng gian lận, đánh tráo nhãn mác để đánh lừa người tiêu dùng. Cùng với đó cũng phải kể đến sự chủ quan, thiếu kiến thức và ý thức của người tiêu dùng.
Hiện đã có rất nhiều văn bản pháp luật quy định xử lý hành vi gian lận thương mại, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng… Tuy nhiên, người tiêu dùng cần cảnh giác khi mua hàng, xem xét cẩn thận nhãn mác, nguồn gốc xuất xứ sản phẩm và kiên quyết nói không với hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng là tự bảo vệ quyền lợi của mình và góp phần xây dựng thị trường thời trang Việt uy tín, chất lượng.