Đó là nhận định của Tiến sĩ Vũ Mạnh Chu, Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả (COV), Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, trong cuộc trao đổi về việc xiết chặt quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) trong lĩnh vực phần mềm máy tính và các hoạt động tích cực của Chính phủ trong thời gian gần đây.
TS Vũ Mạnh Chu (ảnh) cho biết, đây được xem là một cuộc chiến trường kỳ và cần tuyên truyền sát sao hơn tới doanh nghiệp (DN), trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng với thế giới.
´Được biết COV thường xuyên phối hợp tổ chức nhiều hội thảo về tác quyền với các tổ chức nước ngoài liên quan. Ông có thể cho biết mục tiêu của các hoạt động này?
Trong những năm gần đây, COV đã chủ động liên hệ, phối hợp với các tổ chức nước ngoài, tổ chức nhiều hội thảo về tác quyền, nhằm nâng cao ý thức tuân thủ quyền SHTT của DN. Gần đây nhất, chúng tôi đã cùng Liên minh phần mềm doanh nghiệp BSA và Phòng Thương mại Đài Loan (Trung Quốc) tại Việt Nam tổ chức cuộc gặp gỡ trực tiếp với hàng trăm công ty Đài Loan đang kinh doanh tại Việt Nam, để cập nhật những điều luật mới nhất liên quan đến bản quyền phần mềm (BQPM) của Việt Nam, giúp các DN này tránh được những rắc rối có thể xảy ra do thiếu thông tin.
Song song với đó, chúng tôi cũng đẩy mạnh việc tuyên truyền đến từng đối tượng, từng lĩnh vực, ngành nghề một cách tích cực, nhằm mang đến một môi trường kinh doanh lành mạnh cho tất cả các DN đang hoạt động.
´Ông có thể cho biết COV có những chiến lược cụ thể nào để giảm tình trạng vi phạm BQPM?
Vấn đề cốt yếu nhất để giảm tỷ lệ vi phạm BQPM vẫn là nâng cao ý thức người dân và DN. Trong tương lai gần, những hội thảo về BQPM sẽ được tiếp tục triển khai với các nước khác trong khu vực Đông Nam Á, nhằm nâng cao hơn nữa ý thức tuân thủ BQPM, cũng như thực hiện mục tiêu đưa Việt Nam trở thành nước có tỉ lệ vi phạm BQPM thấp, hoặc bằng mức khu vực.
Về khía cạnh quản lý, chúng tôi đang có chương trình cấp Giấy ghi nhận cho các DN tuân thủ nghiêm túc Luật SHTT bằng việc sử dụng phần mềm có bản quyền để nâng cao năng lực cạnh tranh của DN Việt Nam khi xuất khẩu sản phẩm vào thị trường trọng điểm như Mỹ. Ngoài ra, COV cũng đã phối hợp với 3 cơ quan Việt Nam và 1 cơ quan thế giới là BSA, các DN phần mềm quốc tế lớn như Microsoft để đẩy mạnh hơn nữa việc sử dụng BQPM tại các DN.
´Ông đánh giá như thế nào về những rủi ro mà các DN Việt Nam hoặc các DN nước ngoài hoạt động tại Việt Nam sử dụng phần mềm không có bản quyền xuất khẩu hàng hóa ra thị trường thế giới có thể gặp phải?
Có hai trường hợp: Một là DN nước ngoài sử dụng nhân công và trang thiết bị tại Việt Nam để sản xuất và xuất hàng qua nước khác; hai là DN Việt Nam tự sản xuất để xuất khẩu hàng hóa ra thị trường quốc tế. Với trường hợp thứ nhất, nếu nước nhập khẩu phát hiện việc DN không sử dụng phần mềm máy tính có bản quyền, điều này sẽ gây ảnh hưởng đến cả nước đầu tư và Việt Nam. Với trường hợp thứ hai, DN không sử dụng phần mềm có bản quyền sẽ có khả năng bị tước quyền xuất khẩu vào nước đó.
Cụ thể nhất, tại Mỹ, Nghị viện bang Washington đã thông qua một đạo luật mới có tên là “Vi phạm bản quyền sở hữu trí tuệ trong lĩnh vực công nghệ thông tin” vào ngày 22/7/2011, "nhắm" vào các hành vi cạnh tranh không lành mạnh, cụ thể là việc sử dụng phần mềm không bản quyền. Theo đó, tất cả các DN sản xuất có hàng hóa được bán ở bang Washington sẽ phải có giấy tờ chứng minh là DN đó đã sử dụng phần mềm có bản quyền để phục vụ cho hoạt động kinh doanh của mình. Luật tương tự cũng đã được thông qua ở bang Louisiana. Do vậy, các hành vi trái với luật này sẽ khiến DN sản xuất đứng trước nguy cơ phải bồi thường thiệt hại, bị tịch thu hàng hóa, thậm chí bị tước quyền tiếp cận một thị trường lớn như Mỹ.
´COV có chương trình hỗ trợ nào cho các DN để có thể dùng phần mềm có bản quyền với chính sách hợp lý không, thưa ông?
Chúng tôi đang có những chương trình phối hợp các DN sản xuất phần mềm quốc tế và Việt Nam nhằm tư vấn cho các DN sử dụng phần mềm hiệu quả và hợp lý nhất. Cụ thể, BSA và các thành viên là Công ty Máy tính Lạc Việt, Bkis và Microsoft, Autodesk có nhiều hoạt động tư vấn các giải pháp hữu hiệu về BQPM cho các DN tại Việt Nam. Ngoài việc khuyến khích, tuyên dương các DN tuân thủ nghiêm túc BQPM bằng việc trao giấy ghi nhận như trên, chúng tôi còn đưa ra một lộ trình khá dài trong những năm tới. Tất nhiên, vấn đề này cũng cần sự đồng sức từ các cơ quan quản lý khác.
Xin trân trọng cảm ơn ông!
P.V (thực hiện)