Vì quá tin vào những lời đồn thổi mà nhiều người đã tìm mua bằng được những sản phẩm thuốc có nguồn gốc từ động vật hoang dã (ĐVHD) như mật gấu, cao hổ cốt, sừng tê giác… Nhưng liệu những sản phẩm ấy có thật sự hiệu nghiệm như nhiều lời đồn đại? PV Báo Tin tức đã có cuộc trao đổi với ông Trần Văn Bản, Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam (ảnh) về vấn đề này.
´Xin ông cho biết, các loại thuốc có nguồn gốc từ ĐVHD có công dụng như thế nào?
Từ xa xưa, trong các sách cổ về y dược của Việt Nam như sách của Hải Thượng Lãn Ông hay trong một số bài thuốc kinh điển đã có đề cập đến những vị thuốc từ các loài động vật.
Cách đây hàng ngàn năm thì đó là chuyện bình thường. Nhưng bây giờ, khi con người đông lên, rừng núi thu hẹp lại, các loại động vật tự nhiên ngày càng ít đi, thậm chí tuyệt chủng thì việc sử dụng ĐVHD làm thuốc, nhất là động vật trong sách đỏ, cần phải được xem xét một cách cẩn trọng.
Như vậy, chắc chắn những loại thuốc từ ĐVHD đều có một tác dụng nào đó để chữa bệnh. Tuy nhiên, nó không phải là duy nhất hay tốt nhất bởi nếu không có thì ta vẫn có những vị thuốc khác để thay thế.
Chẳng hạn, một số người quan niệm sừng tê giác có thể chữa ung thư nhưng thực ra sừng tê chỉ có tác dụng chính là thanh nhiệt, giải độc. Với những bệnh nhân ung thư, sừng tê chỉ giúp giải độc tố của khối ung thư tiết ra. Nó đứng đầu trong các vị thuốc thanh nhiệt giải độc, có tác dụng thanh bình phế tâm can.
Nhưng chúng ta có thể thay thế sừng tê bằng các vị thuốc như hoàng liên, hoàng cầm, ngưu bàng, kim ngân, huyền sâm... Không có tài liệu nào chứng minh sừng tê chữa được ung thư.
Còn đối với cao hổ cốt, nếu đứng riêng thì không có tác dụng mà nó phải nằm trong bài thuốc, kết hợp với các vị thuốc khác. Đến nay không có bằng chứng khoa học nào chứng minh cao hổ cốt có hiệu quả điều trị bệnh viêm khớp xương, loãng xương, chống viêm hay cường dương.
´Nếu lạm dụng hoặc sử dụng không theo chỉ dẫn những sản phẩm từ ĐVHD thì có thể dẫn đến những hậu quả như thế nào, thưa ông?
Trong những năm làm bác sĩ đông y, tôi đã gặp nhiều trường hợp nhiễm độc do sử dụng thuốc từ ĐVHD, đặc biệt là sử dụng mật gấu. Mật gấu có tác dụng chính là tiêu huyết ứ (tiêu máu bị tụ khi chấn thương). Trong bài thuốc điều trị chấn thương, tụ máu thì dùng mật gấu để xoa bên ngoài.
Song bây giờ người ta lạm dụng, pha rượu uống hàng ngày theo đồn thổi uống rượu sẽ chữa nhiều bệnh. Nếu không có huyết ứ thì uống như vậy sẽ không có tác dụng gì.
Việc uống mật gấu tươi có thể dẫn đến những tác hại nghiêm trọng. Nhẹ thì mẩn ngứa, nặng thì suy yếu chức năng thận. Thậm chí có trường hợp tử vong. Suy nghĩ “uống các loại mật vào sẽ khỏe” là rất sai lầm.
Cơ địa mỗi người khác nhau, nếu gặp người dễ bị dị ứng, sức chịu đựng độc tố không tốt thì có thể tử vong ngay. Hơn nữa, đa phần bây giờ là mật gấu kém chất lượng. Có thể là mật con vật khác hoặc mật gấu nuôi, 1 tháng bị lấy mật một lần nên chất lượng mật rất kém, chủ yếu là dịch.
Với những người khỏe mạnh hoàn toàn không cần uống mật gấu để tiêu hóa tốt. Cơ thể mỗi người đều có mật thường xuyên sản sinh ra dịch mật đủ để tiêu hóa thức ăn. Vì vậy, không cần thiết phải uống mật gấu để giúp tiêu hóa tốt hơn.
Thêm vào đó, mật gấu có thể bị nhiễm khuẩn, nếu uống sống dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn đường tiêu hóa. Vì vậy không nên lạm dụng mật để uống trong bất cứ trường hợp nào.
´Nhưng trong thực tế, nhiều người vẫn sử dụng thuốc từ ĐVHD theo những tin đồn thiếu căn cứ. Vậy ông có lời khuyên gì cho những bệnh nhân này?
Với người bệnh, tôi khẳng định chưa có bất kì sản phẩm nào từ ĐVHD có thể chữa ung thư. Người bệnh hoàn toàn có thể yên tâm rằng: “Không cần thiết sử dụng thuốc từ ĐVHD”. Cộng đồng dân cư cũng phải nhận thức được điều này.
Tóm lại, bất cứ loại thuốc nào đều phải được bào chế dựa trên nguyên tắc đạo đức, không gây tổn hại đến môi trường và phải nằm trong khuôn khổ của luật pháp quốc gia và quốc tế.
Xin cảm ơn ông!
Tin tức