Nhiều ô nhiễm từ cách làm cũ
Theo Sở Tài Nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh, trung bình mỗi ngày toàn thành phố có khoảng 7.000-8.000 tấn chất thải, tăng 15% so với cùng kỳ năm 2016. Tỷ lệ tăng này cũng được duy trì đều qua các năm. Tuy nhiên, cho đến nay, phần lớn khối lượng rác thải vẫn được xử lý bằng biện pháp cũ là chôn lấp. Điều này đã tạo gánh nặng rất lớn cho thành phố trong việc tìm quỹ đất lớn phục vụ cho việc chôn lấp rác. Thực tế, giải pháp xử lý rác bằng biện pháp chôn lấp cũng phát sinh mùi hôi, nước rỉ rác đã gây nhiều bức xúc trong cộng đồng người dân.
Bắt đầu phân loại rác tại nguồn đại trà trên địa bàn TP Hồ Chí Minh từ ngày 11/5. |
Mặt khác, số lượng rác thải rắn sinh hoạt thu gom không được phân loại tại nguồn đang gây khó khăn cho công tác xử lý. Hiện thành phố có 2 hệ thống thu gom, vận chuyển chất thải rắn thông thường. Một là thu gom công lập (công ích thành phố, quận - huyện chiếm 40%) và hai là thu gom dân lập (cá nhân, tập thể, hợp tác xã chiếm tỉ lệ 60%).
Theo GS.TS Nguyễn Văn Phước, Viện trưởng Viện Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh, quy trình thu gom rác thải hiện nay hầu hết thông qua các xe đẩy thùng hở từ các khu dân cư, sau đó tập kết về một điểm tự phát để chuyển tiếp lên ô tô chuyên dụng, rồi chở tới khu vực tập kết. Tại các điểm tập kết, suốt quá trình đưa rác lên thùng xe chuyên dụng, ép rác thành khối, nước bẩn tiếp tục chảy xuống đường và suốt quãng thời gian di chuyển sau đó, gây ô nhiễm môi trường nặng nề. Rác thải vốn đã nồng nặc hôi thối, các xe đẩy thu gom lại thiết kế thiếu quy chuẩn nên đi tới đâu, nước rác chảy lan tới đó.
Ông Huỳnh Minh Nhựt, Giám đốc Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị TP Hồ Chí Minh cho biết, rác thải sinh hoạt sau thu gom được tập trung về khoảng 1.000 điểm hẹn xen cài trong khu dân cư. Tuy nhiên, do các điểm hẹn không được đầu tư hạ tầng cần thiết để tiếp nhận, lưu giữ rác tạm thời hợp vệ sinh nên mức độ ô nhiễm của các điểm hẹn rất nghiêm trọng, ảnh hưởng nặng đến cuộc sống người dân. Sự kết hợp không đồng bộ giữa lực lượng thu gom rác với công tác vận chuyển nên tồn tại tình trạng rác tràn lan trên đường phố. Công tác quét dọn rác cũng chưa được quy định rõ ràng. Cách xác định diện tích mặt đường quét và chi trả hoạt động quét dọn rác không hợp lý nên chất lượng cũng không cao...
Đổi mới quy trình thu gom
Nhằm giảm thiểu lượng rác thải phát sinh hàng ngày, ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh, cho rằng cần thiết phải đổi mới công nghệ xử lý rác. Trước hết, từ ngày 11/5 tới đây sẽ đồng loạt triển khai chương trình phân loại rác tại nguồn ở 24 quận, huyện trên địa bàn thành phố. Việc thực hiện này sẽ được xác định thường xuyên và lâu dài, không làm thí điểm như trước.
“Riêng tại các tuyến đường do lực lượng thu gom rác dân lập phụ trách, sẽ tiến hành tập huấn kỹ năng kết hợp hỗ trợ đổi phương tiện thu gom rác để đồng bộ hóa trang thiết bị thu gom, nâng cao hiệu quả thực hiện chương trình. Cùng với giải pháp này, phương án cổ phần hóa hoạt động thu gom, quét dọn rác cũng sẽ được triển khai. Kế đến, sẽ hỗ trợ tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp đang tham gia xử lý rác thải tại thành phố chuyển đổi xử lý rác bằng công nghệ đốt, giảm dần chôn lấp và tăng tái chế rác thải…”, ông Thắng cho biết thêm.
Trong khi đó, ông Phước cho rằng để xử lý nước bẩn chảy ra đường khi thu gom rác, các công ty thu gom rác thải, cần đổi mới quy trình thu gom rác thải sinh hoạt tại các khu dân cư. Cần thay thế các bộ phận máng thu gom nước hư hỏng, thay đổi giờ vận chuyển rác vào buổi tối. Đối với các điểm tập kết rác, các điểm trung chuyển cũng cần che đậy cẩn thận, gọn gàng, tránh gây bức xúc trong dư luận hiện nay. Việc thu gom, quét dọn, vận chuyển rác thông qua các hình thức đấu thầu, nâng cao năng lực tham gia đấu thầu để nâng chất lượng hoạt động dịch vụ vệ sinh môi trường trên địa bàn thành phố.