Bảo tàng tỉnh Sơn La cho biết, Công an huyện Mộc Châu vừa bàn giao 3 chiếc trống đồng cổ (thuộc loại 1 và 2 Hêgơ) cho Bảo tàng tỉnh quản lý. Ba trống đồng cổ này là tang vật của các vụ án buôn lậu cổ vật do lực lượng chức năng tỉnh phát hiện và thu giữ năm 2010.
Chiếc trống đồng thứ nhất được người dân phát hiện tại xã Mường Lèo, huyện Sông Mã (Sơn La) đã bị vỡ vụn làm nhiều mảnh. Sau khi ghép các mảnh vỡ cho thấy, trống có đường kính phần mặt và chân khoảng 40cm. Tang trống phình rộng hơn nhiều so với mặt. Hoa văn trên mặt, trên tang trống đều là các vành hoa văn hình chữ S nằm ngang và hoa văn vạch thẳng song song. Phần thân trống hình trụ trang trí các băng thẳng đứng bằng hoa văn vạch thẳng song song. Ở giữa tang và thân trống có 2 đôi quai, ở rìa quai đúc gân lồi, giữa quai trổ thủng từng đoạn. Theo kết quả giám định của các nhà chuyên môn, chiếc trống này thuộc loại Đông Sơn Muộn, là trống loại 1 Hêgơ.
Chiếc trống thứ hai cũng được phát hiện tại xã Mường Lèo, huyện Sông Mã, có trọng lượng 60 kg, đường kính mặt trống 70cm, đường kính chân trống 69cm, chiều cao 46cm. Mặt trống có 4 khối tượng cóc chạy ngược chiều kim đồng hồ, ở giữa mặt trống có đúc nổi hình mặt trời với 6 tia sáng tỏa ra xung quanh. Hoa văn trên mặt trống bị mòn gần hết, chỉ còn một số mảng nhỏ hoa văn hình quả trám. Trên tang và thân trống cũng có nhiều vành hoa văn, nhưng cũng đã bị mòn nhiều rất khó xác định hình dáng.Trống có 2 đôi quai ở giữa phần tang. Phần thân không có hoa văn. Theo kết quả giám định, chiếc trống này thuộc loại 2 Hêgơ.
Còn chiếc trống cổ thứ ba (nhỏ hơn), được phát hiện tại xã Chiềng Khoa, huyện Mộc Châu (Sơn La), có trọng lượng 12kg, đường kính mặt trống 43cm, đường kính chân trống 40cm, chiều cao 25,5cm. Mặt trống chờm khỏi tang 1,5cm, ở rìa mặt trống có 3 khối tượng cóc chạy ngược chiều kim đồng; ở giữa mặt trống đúc hình mặt trời với 8 tia sáng tỏa ra xung quanh. Trên mặt trống trang trí 5 vành hoa văn hình cánh sen, hình tròn, hình hoa cúc, hình kỷ hà. Trên tang, thân trống trang trí 6 vành hoa văn hình kỷ hà, hình e líp, hình hoa cúc, hình cánh sen, toàn bộ mặt trống phủ lớp pa tin màu xanh.Theo kết quả giám định của Viện khảo cổ học Việt Nam, chiếc trống này thuộc loại 2 Hêgơ.
Ba chiếc trống đồng trên đều là những di sản văn hoá quý giá của quốc gia, có niên đại hàng ngàn năm cách ngày nay. Sau khi nhận bàn giao từ Công an huyện Mộc Châu, Bảo tàng Sơn La đã tiến hành nghiên cứu, lập hồ sơ khoa học và chuẩn bị đưa ra trưng bày phục vụ công chúng.
Phạm Duy Khương