Chợ phiên Trung thu trên phố Hàng Mã

Đồ chơi truyền thống vẫn có vị trí

Vào dịp cuối tuần, phố Hàng Mã (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) càng trở nên nhộn nhịp. Bởi cận kề Trung thu, nhiều gia đình đưa con đi mua đồ chơi truyền thống. Khung cảnh nườm nượp người qua lại, nhiều đồ chơi đa sắc màu khiến nơi đây chẳng khác gì một chợ phiên.

Tại Hàng Mã, người dân có thể tìm bất cứ thứ đồ chơi nào, từ truyền thống đến hiện đại. Người mua cũng dễ dàng nhận ra rất nhiều đồ chơi có nguồn gốc từ Trung Quốc được bày bán rất nhiều. Tuy nhiên, vẫn có rất nhiều gian hàng bày bán đồ chơi Trung thu truyền thống. Đó là những chiếc trống trung thu, chiếc đèn kéo quân, đèn ông sao, những chiếc mặt nạ bồi vẽ mặt ông địa, sư tử, đèn gù… Những món đồ chơi này vẫn được người mua lựa chọn.

Tìm đến một cửa hiệu bán nhiều trống Trung thu các loại, chị Nguyễn Phương Thu (chủ cửa hàng) cho biết: “Nhiều người cứ nghĩ Trung thu ngày nay đã quên đồ chơi truyền thống nhưng không phải. Hàng trống Trung thu của gia đình tôi bán từ nhiều năm nay vẫn đắt hàng. Từ trống bé cho các em nhỏ đến những chiếc trống cỡ đại cho dịp lễ. Bởi, tiếng trống luôn là một phần không thể thiếu cho bất cứ lễ trung thu nào. Từ quy mô gia đình cho đến những ngày hội của tổ dân phố, hội làng…”.

Chị Phương Thu chia sẻ: “Nhưng để bán được nhiều hàng hơn, gia đình tôi vẫn nhập các sản phẩm truyền thống khác để bán. Đèn ông sao, đầu ông sư… các loại cỡ cũng là mặt hàng được ưa chuộng. Nhiều nơi tổ chức quy mô họ đã sắm những dụng cụ như đèn ông sao, trống, mặt nạ từ trước rằm Trung thu cả tháng”.

Giờ trên phố Hàng Mã không còn phân định nhà nào chuyên bán đồ chơi nào nữa vì lý do kinh doanh. Những đồ chơi truyền thống đều được nhập từ một số làng nghề ở Nam Định. Để giữ nghề, từ nhiều đời trên con phố sầm uất buôn bán này không phải dễ. Do mỗi tấc đất “ngàn vàng”, mỗi sự đổi thay của thời cuộc đều có tác động không nhỏ đến xu hướng kinh doanh của những tiểu thương nơi đây.

Người người đi tìm hương sắc Trung thu

Thời Pháp phố Hàng Mã được đặt tên chung là Rue du Cuivre với phố Hàng Đồng bây giờ. Dân ở đây gồm một số gia đình người làng Tân Khai đến định cư mở cửa hàng bán giấy và đồ mã dùng cho công việc cúng lễ theo tập tục phương Đông, và đồ hàng giấy dùng trong trang trí.

Lịch sử Hàng Mã còn nổi tiếng với kiến trúc đặc trưng của phố cổ Hà Nội là những ngôi nhà hình ống và nhà chồng diêm. Nhà hình ống với bề rộng có hạn, nhưng người dân đã khéo léo kết hợp không gian ở, thờ phụng, nghỉ ngơi, sản xuất và công việc buôn bán. Nhà chồng diêm là loại nhà hai tầng có cửa giả hoặc cửa sổ cỡ nhỏ mở ra phía mặt đường phố, những ngôi nhà như thế này ngoài mái ngói hắt nghiêng ra ngoài mặt phố còn có mái tranh vẩy thêm ra hè để che mưa nắng cho cửa nhà hoặc cửa hàng buôn bán.

Chả thế mà đến nay để tìm được hương sắc của truyền thống vào mỗi dịp Trung Thu, người người lại tìm đến phố Hàng Mã. Dịp Trung thu là dịp trẻ em được mua những món đồ chơi, được lập hội để phá cỗ dưới tiếng trống rộn ràng, màu sắc lấp lánh của những chiếc đèn kéo quân, đèn ông sao… Còn người lớn là dịp tìm về những ký ức ấu thơ, nuôi dưỡng những giá trị truyền thống cho con em mình.

Chị Nguyễn Hải Thanh (phố Hàng Bún, Hà Nội) tâm sự: “Thực tế Trung thu ngày nay khác rất nhiều. Không khí người người qua lại đông đúc, đồ chơi cho trẻ phong phú hơn. Nhưng như tôi cũng như nhiều bạn bè đều giữ trong mình ký ức về một trung thu truyền thống. Nên khi đưa con đến Hàng Mã là dịp để chỉ cho con những đồ chơi truyền thống”.

Giữa những nhộn nhịp người qua lại ở Hàng Mã dịp này, sự đa dạng của những món đồ chơi, những món đồ chơi truyền thống, mong muốn của người tiêu dùng, của người bán luôn dành cho Trung thu cổ truyền một vị trí đặc biệt. Để mỗi mùa Trung thu cận kề, người người lại được đến với chợ phiên truyền thống.