Điện Kính Thiên trong khu di tích Hoàng thành Thăng Long. Ảnh: TTXVN
Tọa đàm nhằm bước đầu công bố kết quả nghiên cứu, diễn giải Kinh đô Thăng Long - Hà Nội; thảo luận, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm của các chuyên gia, nhà nghiên cứu về nghiên cứu khoa học, đặc biệt nghiên cứu, diễn giải góp phần phục dựng các công trình kiến trúc trên cơ sở kết quả nghiên cứu khảo cổ học thực tế đã triển khai tại các khu di tích hoặc di sản khác. Các đại biểu đã thảo luận tập trung vào chủ đề kinh đô Thăng Long - Hà Nội từ tư liệu đến diễn giải di tích và diễn giải hình ảnh trong hành trình phát huy giá trị di sản.
Theo Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội Nguyễn Thanh Quang, công tác nghiên cứu diễn giải Kinh đô Thăng Long - Hà Nội được chú trọng và tiếp cận từ nhiều góc độ. Đặc biệt, thực hiện các công tác bảo tồn, phát huy một di sản có tầm vóc thế giới, thực hiện cam kết của Thủ tướng Chính phủ gồm 8 điểm với Ủy ban Di sản thế giới, công tác khai quật khảo cổ học được triển khai hàng năm. Những kết quả mới về khảo cổ học đã góp phần nhận diện mặt bằng cấu trúc khu vực chính điện Kính Thiên, từ đó làm rõ hơn nữa những giá trị cốt lõi của khu di sản, phục vụ công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản.
Thông qua ý kiến của các nhà khoa học, tọa đàm đã bổ sung thêm những nguồn tư liệu tìm hiểu và xác định chức năng của khu vực Chính điện Kính Thiên trước thời Lê Sơ với việc phát hiện các dấu tích thời Lý là thời đại thành lập Thăng Long, thời Trần là thời kỳ nối tiếp và phát triển Thăng Long. Đồng thời, cung cấp các chứng cứ khoa học cho quá trình nghiên cứu các công trình kiến trúc tại Hoàng thành Thăng Long, cụ thể là giai đoạn thời Lê về các loại hình vật liệu kiến trúc, cấu kiện kiến trúc… Đây cũng là những luận cứ khoa học thuyết phục góp phần thực hiện đề án Nghiên cứu khôi phục không gian Chính điện Kính Thiên tại Di sản thế giới khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Tống Trung Tín, Chủ tịch Hội Khảo cổ học Việt Nam cho rằng, các đợt khai quật thăm dò đã làm rõ được một phần kết cấu không gian Chính điện Kính Thiên thời Lê sơ và Lê Trung Hưng, là cơ sở dữ liệu quan trọng cho việc phục dựng Chính điện Kính Thiên trong tương lai không xa. Trong đó, kết quả khảo cổ học mới nhất năm 2021, đã lần đầu tiên phát lộ mô hình kiến trúc đất nung tráng men thời Lê sơ, cho phép tìm hiểu kiến trúc thời kỳ này. Di vật có giá trị tư liệu rất cao do hiện giờ không còn một kiến trúc tôn giáo, dân gian nào thời Lê sơ tồn tại.
Theo Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Quang Ngọc, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, các cuộc khai quật còn phát lộ một số kiến trúc và di vật từ thời Đại La cho đến thời Lý, Trần, minh chứng cho một trung tâm của cấm thành từ thuở mới định đô, cần được đầu tư nghiên cứu và khai quật khảo cổ học quy mô lớn, bài bản và tổng thể.
Khu Di sản Hoàng thành Thăng Long là quần thể di tích mang trong mình những giá trị nổi bật toàn cầu, không chỉ có giá trị quốc gia, dân tộc mà còn mang tầm vóc của nhân loại. Đây là trung tâm chính trị, văn hóa quan trọng của nước ta từ thành Vạn Xuân thế kỷ VI, phủ thành Tống Bình, phủ thành An Nam thế kỷ VII – IX, kinh đô của nước Đại Việt qua các thời Lý, Trần, Lê sơ, Mạc, Lê Trung hưng từ thế kỷ XI đến thế kỷ XVIII.