Đại diện lãnh đạo Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân, Hội đồng nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Hải Dương, các sở, ban, ngành, đoàn thể, cùng các tăng ni, phật tử và đông đảo du khách thập phương đã tới dự.
Nhân dân và du khách thập phương dâng hương tưởng niệm Nguyễn Trãi. Ảnh: Mạnh Minh/TTXVN
Tại buổi lễ, ông Lương Văn Cầu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương đã đọc diễn văn tưởng niệm, ôn lại thân thế và sự nghiệp của Nguyễn Trãi.
Nguyễn Trãi hiệu là Ức Trai, sinh năm 10 tại kinh thành Thăng Long. Thân phụ ông là Nguyễn Phi Khanh nguyên quán ở làng Chi Ngại (nay thuộc phường Cộng Hoà, thành phố Chí Linh, tỉnh Hải Dương), sau dời đến làng Ngọc Ổi (nay thuộc xã Nhị Khê, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội); thân mẫu là Trần Thị Thái, con gái của quan Đại Tư đồ Trần Nguyên Đán.
Thuở nhỏ, Nguyễn Trãi sống với ông ngoại ở Thăng Long và Côn Sơn. Khi ông ngoại qua đời, ông về ở với cha tại Nhị Khê. Được ông ngoại và cha trực tiếp dạy dỗ, rèn luyện, Nguyễn Trãi sớm nổi tiếng tài đức và chí lớn. Năm 1400, ông đỗ Thái học sinh, năm sau ra nhận chức Ngự sử đài chánh trưởng dưới triều Hồ. Từ năm 1407, giặc Minh đô hộ, bóc lột nhân dân thảm khốc tột cùng trên đất nước ta. Căm phẫn quân thù, sục sôi tinh thần yêu nước, ông quyết nuôi ý chí cứu nước, cứu dân. Ông đến Lam Sơn tụ nghĩa, dâng Bình Ngô sách, dốc tâm huyết, một lòng thành giúp Vua Lê Lợi.
Ông trở thành linh hồn của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược nhà Minh, giải phóng đất nước ở thế kỷ XV. Kháng chiến thắng lợi, Nguyễn Trãi đã viết Bình Ngô Đại cáo - một bản Tuyên ngôn độc lập bất hủ, tổng kết tài tình cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc.
Đất nước hòa bình, với ước vọng tham gia “duy tân đất nước, xây dựng nền thái bình muôn thuở…”, Nguyễn Trãi tiếp tục hoạt động chính trị, văn hóa, xã hội dưới Triều Lê và đã có công lớn trong việc tạo ra nền tảng kinh tế - xã hội, sự hòa hợp giữa “nước và dân” - nguồn lực xây dựng đất nước Đại Việt vững mạnh...
Sau diễn văn tưởng niệm và văn tế Nguyễn Trãi, đại diện lãnh đạo tỉnh Hải Dương cùng nhân dân đã thành kính dâng hương tưởng niệm Anh hùng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi; dâng hương tại đền thờ Quan đại tư đồ Trần Nguyên Đán, cầu nguyện cho Quốc thái dân an, nhân khang vật thịnh, giang sơn bền vững và không ngừng đổi mới.
Trước đó, lễ rước văn từ chùa Côn Sơn sang đền thờ Nguyễn Trãi đã được tổ chức trang nghiêm với đầy đủ các nghi thức của nhà Phật và nghi lễ truyền thống.