Thú chơi hoa trà vào mỗi dịp Tết đã được định hình trong dân gian từ rất lâu với câu nói: “Vua chơi lan, quan chơi trà”.
Hoa trà được chia làm nhiều giống, như trà phấn hồng, trà lựu, trà bạch nhụy, trà thâm, trà bạch tuyết... Cây trà thường ra nhiều hoa. Bông hoa trà to, nở cân đối trên các cành. Hoa trà bạch với màu trắng tinh khiết thường nở trước Tết Âm lịch, tuy nhiên cây trà có nhiều nụ vẫn có thể còn sót lại ít bông vào dịp Tết. Trong đó, hoa trà thâm và phấn hồng thường nở vào đúng dịp Tết. Hoa trà chỉ ra hoa 1 vụ trong năm nhưng rất bền, mỗi lứa hoa kéo dài từ 3-4 tháng.
Trà thâm hay trà thâm hồng bát diện với cánh hoa màu đỏ thẫm, cánh kép, đan xếp gồm 8 lớp cánh xếp chồng lên nhau cực đẹp mắt. |
Hoa trà có giống đơn một hoa, có giống kép nhiều hoa trên một đài gọi là trà “bát diện”. Có giống nhị dài, có giống nhị bị thoái hóa gọi là “không tâm”. Trong đó, giống trà bạch, trà thâm bát diện không tâm là giống quý nhất, sau đó là giống trà cung đình phấn màu phấn hồng và trà lựu màu đỏ rực.
Mỗi loại hoa trà lại có một ý nghĩa biểu tượng riêng. Nếu trà bạch tuyết, hồng trà tượng trưng cho sự tinh khiết, thuần khiết thì trà cung đình hay trà lựu... tượng trưng cho sự cao quý.
Theo bác Trử Văn Tử (65 tuổi), một trong những người trồng trà cổ có tiếng ở xã Phụng Công (Văn Giang - Hưng Yên), hoa trà cổ được giới chơi hoa săn lùng vì ngay tại đất trồng hoa trà Phụng Công những cây hoa trà có tuổi vài chục năm tuổi cũng không còn nhiều. Cả xã chỉ còn khoảng chục hộ có hoa trà cổ với vài chục cây có tuổi đời từ 40 – 50 năm. Vì vậy, mỗi cây hoa trà cổ thường được khách mua trả giá từ vài chục triệu đồng tới vài trăm triệu đồng.
“Do giống trà có bộ rễ yếu, chịu nắng kém, khó trồng và nhân giống nên các nhà vườn rất hiếm các cây trà cổ thụ”, bác Trử Văn Tử cho biết thêm.
Trên thị trường hoa cây cảnh Tết năm nay, mỗi cây trà có chiều cao từ 40-60cm, nhiều hoa và tán cây đẹp sẽ có giá tiền từ khoảng 2-3 triệu đồng. Tuy nhiên, các cây trà cổ vài chục năm tuổi và được uốn thế cây công phu theo các thế "Trực", "Hoành"... có giá tới trên 100 triệu đồng, thậm chí có những cây hoa cổ, dáng đẹp được định giá tới trên 200 triệu đồng.
Một vài hình cảnh về những giống trà quý hiện vẫn còn được lưu giữ tại đất trồng trà Phụng Công nổi tiếng trong dịp Tết Đinh Dậu này.
Cây hoa trà bạch tuyết có màu trắng tinh khiết, lá dày với bông hoa tròn nhiều lớp cánh. |
Bác Trử Văn Tử chăm sóc cây bạch trà trên 60 năm tuổi. |
Gốc cây trà cổ trên 100 năm tuổi của gia đình bác Trử Văn Tử. |