Vấn đề này được bàn tới trong buổi kiểm tra tiến độ bàn giao, tiếp nhận hiện vật khai quật tại khu di tích khảo cổ 18 Hoàng Diệu của Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đặng Thị Bích Liên, với sự tham gia của Viện Hàn Lâm khoa học xã hội Việt Nam, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội, Trung tâm nghiên cứu kinh thành, diễn ra chiều 21/11. Theo Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội, kế hoạch di chuyển hiện vật khai quật khu di tích 18 Hoàng Diệu đang bảo quản tại khu C - D sang khu Thành cổ được thực hiện theo hai giai đoạn.
Hiện trạng khu A, tổ hợp công trình kiến trúc nhà Lý (thế kỷ XI-XII). Ảnh: Minh Đức/TTXVN |
Giai đoạn 1, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội bố trí địa điểm số 5 Hoàng Diệu và số 4 Nguyễn Tri Phương trong khu Thành cổ Hà Nội với diện tích 2.700m2 làm nơi bảo quản, quản lý di vật và tổ chức di chuyển di vật từ khu C - D sang. Ngày 31/10/2010, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội đã phối hợp với Viện Khảo cổ học hoàn thành việc di chuyển hơn 37.000 két di vật khảo cổ tại khu C - D (18 Hoàng Diệu) sang khu Thành cổ Hà Nội.
Giai đoạn 2, toàn bộ di vật gạch, ngói, đồ gỗ, đồ đá của khu A - B - C - D và các khối di tích, di vật của khu E (khu vực xây nhà Quốc hội) hiện đang được bảo quản tại khu C - D cũng phải di chuyển sang khu Thành cổ Hà Nội trước khi bàn giao mặt bằng di tích khu C - D.
Tuy nhiên, việc di chuyển hiện vật khu E (các di vật thu được khi khai quật mặt bằng xây dựng nhà Quốc hội) sang khu vực Thành cổ đang gặp vướng mắc. Do toàn bộ khối gạch ngói, chân tảng đá có thể di chuyển được. Nhưng 145 khối hiện vật khác và các bể ngâm cấu kiện gỗ nếu di chuyển sang sẽ khó khăn về mặt bằng tiếp nhận. 145 khối hiện vật này hiện đang bảo quản tại khu C - D trong một căn nhà thép rộng tới 1.300 m2, khi di chuyển sang khu Thành cổ sẽ không đủ diện tích để xây dựng một nhà bảo quản tương tự.
Chưa kể khu Thành cổ đã là di sản thế giới, việc xây dựng nhà bảo quản hiện vật phải tiến hành khai quật, xin ý kiến của các cơ quan chức năng và thời gian hoàn thành xây dựng khá lâu. Một mặt, các cấu kiện gỗ ngâm tại bể bảo quản, khi di chuyển rất dễ ảnh hưởng đến hiện vật; nếu xây dựng bể chứa lâu dài cũng phải thực hiện công tác khảo cổ, xin phép cơ quan chức năng.
Thứ trưởng Đặng Thị Bích Liên khẳng định chủ trương di chuyển toàn bộ hiện vật khai quật tại khu E sang khu vực Thành cổ sẽ không thay đổi. Thứ trưởng chỉ đạo Viện Hàn Lâm khoa học xã hội Việt Nam và Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội xây dựng phương án di chuyển, báo cáo Viện trưởng Viện Hàn Lâm khoa học xã hội Việt Nam và Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, sau đó lấy ý kiến Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chậm nhất ngày 25/11.
Theo quan điểm chung, khi khu vực Thành cổ không đủ diện tích xây dựng khối nhà 1.300 m2, cần chia nhỏ làm 2 hoặc 3 nhà, thuận lợi cho việc di chuyển. Còn hiện vật gỗ tại bể ngâm có thể làm bể nổi bằng cao su, hoặc xây bể bảo quản lâu dài nhằm thực hiện tối ưu ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải.
Đinh Thị Thuận