Cơ hội để “chào hàng” nghệ thuật
Hội chợ nghệ thuật Seoul 2015 diễn ra trong 5 ngày, từ ngày 5 - 9/10. Đây là hội chợ nghệ thuật thường niên và năm nay là năm thứ 10 của hội chợ (bắt đầu tổ chức từ năm 1996). Hội chợ là sáng kiến của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hàn Quốc, nhằm đưa văn hóa nghệ thuật tiếp cận với công chúng và đẩy mạnh yếu tố du lịch văn hóa gắn liền với thương mại văn hóa. Thông qua hội chợ, các đạo diễn, nghệ sỹ, nhà quản lý, tổ chức biểu diễn của Hàn Quốc và các nước trong khu vực cũng như trên thế giới, cùng người đại diện của Trung tâm văn hóa Hàn Quốc tại các nước, sẽ hội tụ, giới thiệu những tác phẩm nghệ thuật đặc sắc của mình, đồng thời giao lưu, trao đổi nghệ thuật; qua đó lựa chọn trong những chương trình đặc sắc để giới thiệu cho các Festival nghệ thuật ở tất cả các nước.
Hội chợ năm nay có sự tham gia của các đoàn nghệ thuật Hàn Quốc và quốc tế đến từ 18 nước như: Việt Nam, Thái Lan, Campuchia, Thổ Nhĩ Kỳ, Brazil, Mỹ, Hungga\ri, Achentina … với tổng số 300 nghệ sỹ, diễn viên,đạo diễn, nhà tổ chức biểu diễn,quản lý văn hóa tham dự. Với Việt Nam, đây là lần đầu tiên chúng ta được mời tham gia hội chợ. Tại Hội chợ năm nay, Ban tổ chức đã dành vinh dự cho đại diện Việt Nam được thay mặt cho các nước lên đọc lời phát biểu chào mừng trong đêm khai mạc Performing Arts Market in Seoul 2015.
Giám đốc Nhà hát Trương Nhuận tham gia các hoạt động tại Hội chợ nghệ thuật Seoul 2015. |
Hội chợ gồm ba hoạt động chính: Hội thảo với những tham luận giới thiệu về văn hóa nghệ thuật biểu diễn của Hàn Quốc, các xu hướng hoạt động biểu diễn, các cơ chế, chính sách hoạt động biểu diễn của Hàn Quốc; thăm quan các thiết chế văn hóa, trung tâm nghệ thuật có tính chất tiêu biểu ở thủ đô Seoul như:
Seoul Art Center và Doosan Art Center, Viện Goethe tại Hàn Quốc; trao đổi, thảo luận giữa các đoàn về các chương trình nghệ thuật biểu diễn được PAMS chọn lọc và giới thiệu cho các đại biểu và khách quốc tế.
Các đại biểu tham dự Hội chợ nghệ thuật Seoul 2015 đã tới thăm Viện Goethe tại Hàn Quốc. |
Từ 133 video clip được các nước gửi đến tham dự hội chợ, PAMS đã lựa chọn ra 13 chương trình với 4 loại hình nghệ thuật chính, bao gồm: Múa đương đại; các vở diễn sân khấu kịch nói, kịch cổ truyền; các chương trình hòa nhạc của các ban nhạc, nhóm nhạc và nghệ thuật sắp đặt về trình diễn. Các chương trình này đã được biểu diễn liên tục hơn 60 buổi trong suốt thời gian diễn ra hội chợ như vở múa “Sronoh” (Campuchia), “From the Top” (Hong Kong), buổi hòa nhạc “Korean Breath”, độc diễn ”Stranger’s Song “, “ Soul Piercing “ (Hàn Quốc)…
Tại hội chợ cũng có hơn 40 gian hàng nghệ thuật của các nước; mỗi gian hàng đều có các tờ program, video clip giới thiệu về các tiết mục, chương trình nghệ thuật của nhà hát ,công ty biểu diễn để giới thiệu với du khách và bạn bè quốc tế. Đây chính là cơ hội để kết nối giữa những nhà sản xuất với những người mua chương trình ở các nước đến để tìm hiểu và chọn lựa giới thiệu cho các Festival, các nhà hát kinh doanh hoặc giới thiệu cho các hoạt động biểu diễn ở các nước. Trong hai ngày 5- 6/10, các hoạt động tại hội chợ diễn ra rất nhộn nhịp. Các nghệ sỹ, nhà sản xuất, khách quốc tế đã gặp gỡ, chia sẻ kinh nghiệm và tìm cách kết nối để có thể giới thiệu được các chương trình văn hóa của nước mình.
Giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ Trương Nhuận thay mặt cho các nước lên đọc lời phát biểu chào mừng trong đêm khai mạc Performing Arts Market in Seoul 2015. |
Tại hội chợ lần này, Việt Nam có gian hàng của nhạc sỹ Kim Ngọc, giới thiệu về Festival âm nhạc mới của Hà Nội. Đây được coi như một sản phẩm mời chào, giới thiệu đến du khách quốc tế. Tuy nhiên, chúng ta chưa có chương trình nghệ thuật được lựa chọn biểu diễn tại Hội chợ.
Cách làm nghệ thuật mang tính “ chuyên nghiệp cao” !
Theo PAMS cho biết, thông qua hội chợ nghệ thuật này, Hàn Quốc mong muốn sẽ ngày càng có nhiều chương trình nghệ thuật, từ âm nhạc hiện đại như Kpop, cho đến nghệ thuật cổ truyền, nghệ thuật múa đương đại của Hàn Quốc sẽ được giới thiệu ở các nước, các Festival. Đồng thời các nhà hát ở Hàn Quốc cũng có cơ hội chọn lựa các sản phẩm nghệ thuật của các nước để giới thiệu tới với khán giả nước mình. Có thể nói, đây là một cách làm rất hay, năng động, bởi sự giao lưu hai chiều này luôn tạo sự kích cầu và tạo ra các sản phẩm nghệ thuật gắn liền với du lịch thương mại, chứ không để cho sản phẩm văn hóa đó bị chết cứng và chỉ phục cho khán giả nội địa; đồng thời qua đó góp phần thúc đẩy mạnh du lịch và giao lưu văn hóa.
Thăm quan các thiết chế văn hóa, trung tâm nghệ thuật có tính chất tiêu biểu ở thủ đô Seoul. |
Trong 10 năm tổ chức Hội chợ biểu diễn nghệ thuật Seoul -
Performing Arts Market in Seoul, Hàn Quốc cũng đã xây dựng được một mạng lưới trong việc quảng bá, giới thiệu văn hóa cùng với du lịch, thương mại. Có một số chương trình nổi tiếng của Hàn Quốc như
Nanta Cooking đã trở thành chương trình nổi tiếng có thương hiệu toàn cầu, hiện nay cùng lúc có tới 3 đoàn nghệ thuật của
Nanta Cooking đi lưu diễn khắp thế giới. Hay những chương trình ca nhạc Kpop hiện nay xâm chiếm cả châu Âu. Rõ ràng bài học về quảng bá, xúc tiến thương mại là bài học rất bổ ích cho Việt Nam.
Trong chuyến tham gia PAMS này, đoàn Việt Nam đã được học hỏi cách quảng bá văn hóa này của Hàn Quốc; đồng thời được thăm quan các thiết chế văn hóa có tính chất tiêu biểu như
Seoul Art Center và
Doosan Art Center, là những Trung tâm biểu diễn nghệ thuật mà có rất nhiều mô hình biểu diễn cùng hoạt động một lúc; điều mà Việt Nam đang thực sự thiếu vắng. Hiện nay chúng ta mới chỉ có những rạp hát phục vụ cho một loại hình nghệ thuật, một chương trình biểu diễn; mà thiếu những địa điểm tương tác có tính chất, quy mô mở rộng hơn, những địa điểm đa năng về mặt nghệ thuật. Đây thực sự là điểm còn thiếu trong việc xây dựng các thiết chế văn hóa trong tương lai của Việt Nam; mà nếu làm được, chúng ta sẽ đẩy hoạt động văn hóa lên một bước, đồng thời thể hiện sự bài bản và chuyên nghiệp hơn trong chiến lược phát triển văn hóa.
Bên cạnh đó, ở Việt Nam mới chỉ có các Festival nghệ thuật, mà chưa tổ chức được các Hội chợ nghệ thuật như đã đầu tư tổ chức Hội chợ quảng bá sản phẩm du lịch. Nên chăng chúng ta cũng nên bổ sung thêm một hình thức vào trong việc xúc tiến du lịch, văn hóa của mình, đó là tham gia giới thiệu các sản phẩm nghệ thuật trong các hội chợ để quốc tế, qua đó có cơ hội nhiều hơn trong việc đưa các sản phẩm văn hóa của Việt Nam đến với thế giới. Hiện nay chúng ta mới chỉ quảng bá các sản phẩm du lịch, còn các sản phẩm văn hóa ở nước ta vẫn đang thiếu tính chiến lược trong việc xúc tiến và quảng bá chương trình nghệ thuật ra nước ngoài. Đây thật sự là một lỗ hổng lớn.
Hãy thử nhìn cách làm của Hàn Quốc, ngay với Việt Nam, họ cũng đã có chiến lược để quảng bá văn hóa. Hàn Quốc từng tham gia các chương trình quảng bá nghệ thuật như Festival carnaval Hạ Long, Festival Huế; họ cũng đã biết đến các Lễ hội chè quốc tế ở Thái Nguyên,Lễ hội du lịch biển Nha Trang và rất mong muốn có cơ hội tham gia các Festival nghệ thuật được tổ chức có tính chất định kỳ đương đại như “Lễ hội âm nhạc quốc tế Gió mùa” tại Hà nội và các chương trình nghệ thuật lớn ở TP Hồ Chí Minh. Thời gian qua, giới trẻ Việt Nam cũng đã được biết đến thể loại âm nhạc hiện đại như Kpop của Hàn Quốc, nhưng bên cạnh đó vẫn còn rất nhiều loại hình nghệ thuật đa dạng của Hàn Quốc mà Việt Nam chưa được biết đến. Bởi vậy, việc thúc đẩy giao lưu giữa Việt Nam và Hàn Quốc cũng rất nên được đẩy mạnh, để có thể giới thiệu thêm về nghệ thuật Hàn Quốc cho khán giả Việt Nam; đồng thời ngược lại đưa văn hóa, nghệ thuật biểu diễn Việt Nam đến với công chúng Hàn Quốc. Một việc có thể làm ngay là tham gia tích cực hơn vào Hội chợ nghệ thuật Seoul - Performing Arts Market in Seoul những năm tới. Rất hy vọng, trong tương lai gần, sẽ có các chương trình nghệ thuật của Việt Nam được PAMS lựa chọn tham gia biểu diễn hoặc giới thiệu tại hội chợ nghệ thuật này.
Seoul -9-10-2015