Minh Hòa sinh ra trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật. Bố chị từng là nhạc công của Quân khu 3, người em thứ 3 của chị chơi kèn saxophone, các anh chị họ của cô đều là những người nghệ sỹ được công chúng biết đến như saxophone Trần Mạnh Tuấn, ca sỹ hải ngoại Nguyễn Hưng, nghệ sỹ cải lương Phương Thanh…
Từ khi còn nhỏ, Minh Hòa đã theo bố đi sơ tán cùng đoàn Văn công Quân khu 3, vì thế, ánh đèn màu sân khấu, những lời ca điệu múa đã ngấm vào chị như một lẽ tự nhiên. Năm học lớp 10, Minh Hòa đã tự đến Đài Tiếng nói Việt Nam dự thi “Tiếng hát người Hà Nội” và được giải B của cuộc thi đó, chị từng mơ ước lớn lên sẽ trở thành ca sĩ, nhưng mơ ước của chị thay đổi vào năm cuối cấp III, khi biết Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh đang tuyển diễn viên, chị liều đăng ký thi vào và giấu cả nhà không cho ai biết. Minh Hòa kể lại: Hôm đi thi, tình huống các thầy đặt ra, đối với cô bé chưa biết gì về kịch như tôi, rất khó: khi tôi đang xách túi bỗng có giọng nói: “Trong túi có ma tuý”, theo phản ứng, tôi mở túi và sững người thì lại có giọng tiếp: “Công an đến”. Tình huống đó khiến tôi… bối rối, ngạc nhiên rồi nước mắt giàn giụa, khóc thổn thức vì không hiểu sao lại có ma túy trong túi của mình… Lúc đó tôi cứ thế diễn, nhập vai xuất thần trên sân khấu như một bản năng và không hề ý thức là mình đang… diễn trước mặt bao nhiêu người. Khi biết kết quả, tôi vô cùng bất ngờ vì mình được 9 điểm chuyên môn. Tôi trở thành thủ khoa Khoa diễn viên năm đó với số điểm 25,5. Đến năm thứ ba, Minh Hòa đã từng được Đoàn kịch Bộ Nội vụ (nay là Đoàn kịch Công an Nhân dân) xin về, nhưng cuối cùng, chị lại neo đậu ở Đoàn kịch Hà Nội cho đến tận hôm nay.
Cái tên Minh Hòa đã thực sự tỏa sáng trên sân khấu thủ đô với nhiều Huy chương vàng trong các hội diễn, các liên hoan sân khấu chuyên nghiệp và được các nhà chuyên môn đánh giá cao. Nhưng có lẽ, cho đến khi bén duyên với Điện ảnh thì chị mới thực sự có đủ “đất” để thể hiện các vai diễn với nhiều tính cách khác nhau. Đặc biệt vai Trần Lệ Xuân trong phim truyền hình “Ông cố vấn” (kịch bản: Nhà văn Hữu Mai, đạo diễn: NSND Lê Dân) là một dấu mốc quan trọng để khán giả nhớ chị.
Kể lại câu chuyện vào vai bà Lệ Xuân, NSƯT Minh Hòa cho biết: “Tôi là người được mời thử vai Lệ Xuân sau rất nhiều người khác và tôi chưa bao giờ nghĩ mình sẽ có cơ hội vào vai người phụ nữ quyền lực này. Trước khi vào vai, nhà văn Hữu Mai đã cho tôi mượn rất nhiều tài liệu tham khảo, tôi đọc, nghiên cứu rất nhiều từ cách đi lại, nói chuyện, rồi phong thái để lột tả được tính cách đài các, quý phái của bà. Vì tôi sinh ra, lớn lên ở miền Bắc, không sống trong chế độ cũ miền Nam, trong khi đó, người dân Sài Gòn hầu hết ai cũng biết cái tên Trần Lệ Xuân nên ở thời điểm ấy, vai diễn Lệ Xuân là một thử thách lớn đối với tôi. Thú thật là khi nhận vai này tôi cũng run lắm nhưng không dám nói với ai. Cảm giác như mình chỉ gánh được 20 cân mà người ta bắt mình gánh 200 cân vậy. Vào vai Lệ Xuân, tôi đã hưởng những điều “sướng” nhất nhưng cũng “khổ” nhất. Sau vai diễn tôi đã bị rụng tóc triền miên vì để giống kiểu tóc của bà, ngày nào tôi cũng phải dậy từ 5 giờ sáng cho nghệ sĩ hóa trang làm tóc, chị ấy phải xịt lên tóc của tôi nửa bình gôm tạo kiểu, đến tối về tôi lại phải gội sấy. Liên tục như thế trong vòng hơn một tháng trời, tóc bị ảnh hưởng của hóa chất mạnh đã rụng rất nhiều. Nhưng vui nhất là khi tôi diễn cảnh ăn uống, cảnh có người hầu kẻ hạ, gọi một tiếng “Bay đâu” thì các nô tì mang đủ món ăn cao lương mĩ vị hiện ra trước mắt, tất nhiên quá nửa trong số này đều là đồ… trang trí. Đến khi diễn xong thì đói kinh khủng, nên Lệ Xuân đành… ngồi bệt ở hành lang và ăn cơm hộp 25 nghìn đồng một suất theo đúng tiêu chuẩn của Đoàn làm phim. Thời điểm phim phát sóng, tôi đi chợ mua sắm, mọi người gặp đều không gọi tên thật của tôi mà gọi luôn tên Lệ Xuân, tôi thấy hạnh phúc lắm”.
Minh Hoà và bạn diễn Công Lý trong vở kịch “Thay tim đổi mặt”. |
Sau thành công vai Lệ Xuân, NSND Minh Hòa liên tục được mời tham gia nhiều vai diễn truyền hình khác, nhưng chủ yếu là những vai phản diện. Chị kể: “Tôi tham gia vai phản diện đầu tiên trong phim “Trò đời” của đạo diễn Vũ Châu, sau phim đó, tôi bị coi là một người đàn bà… độc ác, ghê gớm, lắm mưu kế và được nhiều đạo diễn mời đóng vai phản diện. Tôi nhớ khi tìm diễn viên xảo quyệt, thủ đoạn với người anh để có được khối tài sản khổng lồ trong bộ phim “Con đường hạnh phúc” (đạo diễn Bùi Huy Thuần), NSƯT Lan Hương đã “mách” với đạo diễn: “Sao anh không mời Minh Hòa, đảm bảo sẽ thành công!”. Và sau đúng 2 ngày quay, đạo diễn đã phải thốt lên: “Anh không nghĩ em có thể đóng vai này hợp đến thế!”. Liên tục sau đó tôi được mời vào vai phản diện như Kim Điệp trong phim “Cổ vật”, Yến Chi trong “Gió đại ngàn”… Tôi nghĩ, ưu điểm của tôi là khuôn mặt, đặc biệt là đôi mắt, hóa trang mắt sắc, tôi sẽ là người trông rất… ác, nhưng để nó to tròn như “nguyên bản” thì tôi sẽ hiền không chê vào đâu được (cười!). Vào vai “ác” thì có những thứ “lợi bất cập hại”, chẳng hạn, cậu con trai tôi, mấy lần có nhã ý mời bạn học về nhà chơi thì đều bị các bạn… từ chối, các cháu bảo, mẹ bạn ác lắm, chúng tớ sợ! Cho nên, mỗi khi phim có tôi diễn phát sóng, cậu con trai tôi đều hỏi: “Lần này mẹ đóng vai hiền hay ác?”, nếu tôi bảo: “Vai ác” thì con tôi không xem đâu và dặn ngay: “Lần sau mẹ đừng nhận lời đóng vai ác nữa!”…
Dù rất thành công khi tham gia điện ảnh, nhưng Minh Hòa vẫn khẳng định rằng, nếu phải chọn giữa sân khấu và điện ảnh, chị sẽ chọn sân khấu. Chị tâm sự rằng, có thể hiện nay sân khấu đang mất dần vị trí trong lòng công chúng, song trên sàn gỗ, chị vẫn có cảm giác của sự đam mê hết mình, không “giả tạo” được.
Khi tôi hỏi về một tương lai xa, liệu có bao giờ Minh Hòa nghĩ đến lúc sẽ không xuất hiện trên truyền hình nữa? Chị cười tươi thẳng thắn trả lời: “Đó là khi có một đạo diễn nào đó mời tôi vào vai bà. Giờ tôi đang được đóng vai các bà mẹ của các con tuổi teen, hơn một chút là mẹ của thanh niên đã trưởng thành. Nhưng tôi kiên quyết không nhận vai bà vì tôi muốn giữ cho mình một hình ảnh đẹp, trẻ trung trong lòng khán giả”.
Nhật Huy