Hằng năm cứ đến ngày Mùng 5 tháng Giêng, người dân Việt lại nhớ về Tết Kỷ Dậu 1789, khi quân của vua Quang Trung đánh tan 29 vạn quân Mãn Thanh sang xâm lăng Đại Việt. Trẩy hội Đống Đa đã thành một nét văn hóa nhân lên lòng tự hào, kiêu hãnh của người Việt Nam.
Cách đây vừa tròn 225 năm, nghĩa quân Tây Sơn dưới sự chỉ huy của người anh hùng áo vải Quang Trung - Nguyễn Huệ đã tiến công thần tốc, bất ngờ vào Thăng Long. Đỉnh cao là trận chiến đêm mùng 4, rạng mùng 5 Tết Kỷ Dậu, đồn trại giặc ở Khương Thượng bị phá hủy khiến tên Thái thú Điền Châu Sầm Nghi Đống phải thắt cổ tự tử. Nghĩa quân Tây Sơn đã đánh bại hơn 29 vạn quân xâm lược Mãn Thanh.
Lễ hội kỷ niệm 225 năm chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa. |
Như một nét văn hóa đẹp, hàng năm cứ vào ngày mùng 5 Tết, nhân dân ta thường tổ chức Lễ hội Gò Đống Đa để ôn lại sự kiện lịch sử đã diễn ra tại nơi đây, đặc biệt có tục rước rồng lửa đã thành lễ hội truyền thống của người Hà Nội. Sau đám rước rồng lửa là lễ dâng hương, lễ đọc văn, cuộc tế diễn ra ở đình Khương Thượng, lễ cầu siêu ở chùa Đồng Quang.
Màn múa lân rồng khai hội. |
Phần lễ tổ chức theo nghi thức truyền thống gồm: Lễ dâng hương, lễ rước kiệu, lễ dâng hương tưởng niệm vua Quang Trung tại chùa Bộc và chùa Đồng Quang; diễn văn kỷ niệm của lãnh đạo quận Đống Đa. Tiếp đó là các hoạt động văn hóa - nghệ thuật diễn ra sôi nổi với chương trình sử thi nghệ thuật đặc biệt mang chủ đề "Chiến thắng mùa hoa đào" do Nhà hát Chèo Hà Nội thực hiện.
Oai hùng đoàn quân Tây Sơn. |
Chương trình gồm những tiết mục đặc sắc tái hiện lại cuộc chiến tranh thần tốc, bất ngờ đánh bại quân Thanh do vua Quang Trung chỉ huy; đồng thời ca ngợi những danh sỹ, danh tướng có công lớn trong cuộc chiến đó. Chương trình nghệ thuật thể hiện khát vọng hòa bình, đồng thời cũng thể hiện ý chí chống ngoại xâm mãnh liệt của nhân dân ta. Phần hội tiếp nối với các hoạt động văn nghệ của các đoàn nghệ thuật, lễ dâng hương của các đoàn tế lễ và khách thập phương, các tiết mục biểu diễn nghệ thuật, múa tứ linh, múa quạt, múa sinh tiền, cờ người, cờ tướng và các trò chơi dân gian, hiện đại… luôn thu hút sự tham gia đông đảo của người dân.
Tái hiện hình ảnh Nguyễn Huệ cùng tướng lĩnh bàn phương án tiến quân thần tốc, bất ngờ vào Thăng Long. |
Năm nay vừa tròn 225 năm chiến thắng của người anh hùng áo vải cờ đào đất Tây Sơn nên du khách dự Lễ hội cũng đông hơn. Điểm nhấn của Lễ hội vẫn là màn tái hiện chiến thắng của vua Quang Trung trên sân khấu. Một mốc son lịch sử được sân khấu hóa vẫn khiến người dân khắp nơi cảm nhận được sự thiêng liêng, xúc động cũng như ý nghĩa lớn lao của chiến thắng mùa xuân năm Kỷ Dậu. Sức tấn công, tinh thần võ đạo của những người làm nên chiến thắng năm xưa đã đi vào tâm linh của từng người dân đất Việt như một niềm tự hào vô bờ về tinh thần quyết chiến, quyết thắng. Đó có lẽ là lý do khiến rất đông các bạn trẻ mỗi năm lại tìm đến Hội Gò.
Vua Quang Trung chiến thắng trở về với cành đào trên tay tặng công chúa Ngọc Hân. |
Năm ấy, Quang Trung - Nguyễn Huệ cùng những người lính vừa buông cuốc cày hừng hực khí thế đi đánh giặc xâm lăng. Voi chiến, ngựa chiến, nghìn người như một thề nguyện lập công, thần tốc hành binh, quyết chiến để giành lại non sông. Trong chiến thắng mùa xuân 1789, một trời hoa đào trên đất Thăng Long bừng nở, vinh danh người anh hùng áo vải. Khi ấy, hoàng đế Quang Trung đã gửi một cành đào báo tin chiến thắng về Phú Xuân cho hoàng hậu Lê Ngọc Hân. Cánh đào phai trở thành biểu tượng tình yêu nồng thắm của người anh hùng áo vải và công chúa lá ngọc cành vàng.
Lễ hội đầu năm đượm sắc đào hồng kỷ niệm chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa là hoạt động bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa tinh thần, đồng thời giáo dục truyền thống yêu nước, truyền thống đấu tranh chống giặc ngoại xâm của dân tộc. Với hơn 200 năm lịch sử, ngày lễ đi vào lòng người dân như một nghi lễ tâm linh dành cho người anh hùng áo vải Quang Trung với những chiến công hiển hách và câu nói đã đi vào lịch sử “Đánh cho biết nước Nam anh hùng có chủ”.
Bài và ảnh: Lê Sơn