Trên chiến trường, Georgy Zhukov đã trở thành huyền thoại. Thậm chí, người ta đã đúc kết lại rằng ở đâu có Georgy Zhukov, ở đó xuất hiện bước ngoặt của chiến sự, Hồng quân Liên Xô chuẩn bị ra đòn tấn công và chắc chắn sẽ giành chiến thắng.
Trên vũ đài chính trị, Georgy Zhukov cũng đã lên tới đỉnh cao danh vọng - có mặt trong số ít những người hoạch định chính sách của Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô. Tuy nhiên, khi leo lên đỉnh cũng đồng nghĩa với việc bắt đầu xuống dốc. Sự đời vẫn chảy trôi như vậy và nó không đặt Georgy Zhukov ra ngoài vòng điều chỉnh.
Ngày 4/10/1957, Georgy Zhukov rời Mátxcơva tới cảng Sevastopol, sau đó lên tầu tuần dương Kuibyshevazot bắt đầu chuyến thăm chính thức Nam Tư và Anbani. Georgy Zhukov vừa khởi hành, Nikita Khrushchev cũng lập tức kết thúc sớm kỳ nghỉ dưỡng ở Crimea, quay trở về Mátxcơva, rồi vội vã đến quân khu Kiép. Tại đây, Nikita Khrushchev sử dụng mọi phương thức có thể để làm cho các tướng lĩnh quân khu Kiép hiểu được rằng Georgy Zhukov sắp bị bãi miễn chức vụ.
Ngày 25/10/1957, Đoàn Chủ tịch Xô viết tối cao thông qua Nghị quyết đưa vấn đề làm thế nào tăng cường công tác chính trị, tư tưởng cho lực lượng lục quân và hải quân vào nội dung thảo luận tại kỳ họp Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô tổ chức sau đó 3 ngày.
Những người nhận được thông báo dự họp đều ngầm hiểu với nhau rằng việc Georgy Zhukov “rớt đài” sắp điểm. Quả thật, tại cuộc họp ngày 28/10/1957, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô đã nghiêm khắc phê bình Georgy Zhukov. Về phần Nikita Khrushchev, trong bài phát biểu của mình đã không còn úp mở, vạch thẳng mặt chỉ thẳng tên: “Cần phải có biện pháp kiên quyết giải quyết vấn đề đồng chí Georgy Zhukov. Bất cứ ai nếu không phục tùng lợi ích của đảng, đảng sẽ không khoan thứ, cho dù người đó công trạng có lớn tới đâu. Điều này cần trở thành một nguyên tắc trong sinh hoạt đảng”.
Sau đó, theo trình tự đã định, Georgy Zhukov bị bãi miễn mọi chức vụ, được cho “ngồi chơi xơi nước” ở nhà cho tới lúc trở về với cõi vĩnh hằng (năm 1964, Brezhnev lên thay Nikita Khrushchev, Georgy Zhukov cũng không được sử dụng trở lại).
Trong cuốn hồi ký sau này của mình, Nikita Khrushchev cũng chỉ rõ sau khi đánh đổ tập đoàn Mikhailovich Molotov, Georgy Malenkov xong, Georgy Zhukov nắm trong tay quyền lực quá lớn. Điều này bắt đầu làm cho các nhà lãnh đạo cao cấp của Liên Xô lúc bấy giờ lo lắng không yên. Họ cho rằng, Georgy Zhukov đang có mưu đồ đoạt quyền soán vị. Liên bang Xô viết đang đứng trước nguy cơ chính biến quân sự. Trong 36 kế, chặn trước vẫn là hơn và thế là họ đã ra tay.
Tuy nhiên, đó chỉ là cách Nikita Khrushchev biện hộ cho việc gán ghép tội danh cho Georgy Zhukov. Bởi thực tế cho thấy, nhân dịp kỉ niệm 50 năm ngày chiến thắng phát xít (tháng 5/1995), Georgy Zhukov đã được tuyên bố vô tội và vị anh hùng có công lớn giúp loài người thoát khỏi thảm họa diệt chủng này một lần nữa lại ngời sáng trong những trang lịch sử chống phát xít.
Không chỉ có vậy, nhiều học giả còn dày công nghiên cứu nhằm bác bỏ những cáo buộc ác ý nhằm vào vị Nguyên soái vĩ đại này. Trên cơ sở những tư liệu xác thực, nhà sử học Aleksey Asayev đã chứng minh được rằng Georgy Zhukov không phải là vị tướng “nướng quân”, phung phí tính mạng cấp dưới. Bởi từ mệnh lệnh đầu tiên tới mệnh lệnh cuối cùng, bao giờ Georgy Zhukov cũng nhấn mạnh tới yêu cầu hạn chế tối đa tổn thất về người và ông đã “xạc” rất nghiêm khắc những chỉ huy để cho đơn vị mình chịu nhiều thương vong.
Bên cạnh đó, Georgy Zhukov còn đưa ra những chỉ dẫn cụ thể, sát thực giúp các cấp chỉ huy giảm thiểu tổn thất binh lực. Thống kê cho thấy, tại tất cả các mặt trận và trong tất cả các chiến dịch mà Georgy Zhukov đã chỉ huy hoặc chỉ đạo, thiệt hại tính theo phần trăm trên số quân thường thấp hơn so với các tướng lĩnh Xô viết khác, kể cả so với Nguyên soái Konstantin Rokossovsky, người thường được nêu như một ví dụ ngược lại với Georgy Zhukov. Nhiều khi, sự khác nhau đó lên tới hàng chục phần trăm. Do đó, không phải ngẫu nhiên mà Georgy Zhukov thường được tung tới những chiến trường gay go, phức tạp nhất. Bằng tài cầm quân và “tầm cỡ” của mình, Georgy Zhukov không chỉ giúp Hồng quân Liên Xô giảm thiệt hại, mà còn biến thảm họa ít nhất cũng trở thành “không chiến bại”, vô hiệu hóa những mối đe dọa, tiến tới lật ngược thế cờ.
Minh Thành (Tổng hợp)