Đội phòng không cơ động chống UAV của Ukraine. Ảnh: mil.in.ua/en
Theo Trung tâm Quân sự Ukraine (mil.in.ua/en) mới đây, với sự gia tăng các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) của Nga, Ukraine đang tăng số lượng các đơn vị phòng không di động để ứng phó.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky lưu ý rằng mùa Đông năm nay Nga có kế hoạch tấn công Ukraine mạnh hơn bằng máy bay không người lái và tên lửa. Các máy bay không người lái tấn công bay từ ba hướng ở Nga: từ Kursk – ở phía Bắc và phía Nam – từ một thao trường quân sự Chauda ở Crimea và từ Primorsko-Akhtarsk thuộc vùng Krasnodar.
Tổng thống Zelensky nói: “Điều quan trọng là Ukraine phải có biện pháp phòng thủ trong mùa đông, vì vào mùa đông, chúng tôi sẽ chịu nhiều cuộc tấn công từ các hướng khác nhau, các loại tên lửa khác nhau của Nga, trong đó có cả máy bay không người lái".
Ukraine có thể sử dụng hệ thống tên lửa thời Liên Xô và phương Tây để chống lại các mục tiêu trên không. Tuy nhiên, Tor, Buk, S-125, S-300, IRIS-T, NASAMS, Patriot, SAMP/T, HAWK và các loại khác có tên lửa khá khan hiếm để sử dụng chống lại máy bay không người lái. Việc phóng liên tục các tên lửa cũng sẽ làm cạn kiệt nguồn lực phòng không Ukraine.
Thực tế dẫn đến việc Không quân Ukraine phải điều động máy bay chiến đấu để tiêu diệt máy bay không người lái của Nga.
Một lần, việc sử dụng máy bay chiến đấu như vậy đã dẫn đến tổn thất: Máy bay bị tấn công và phát nổ trên không, buộc phi công phải nhảy dù.
Kể từ mùa xuân năm 2022, các đội cơ động bắt đầu được thành lập ở Ukraine để nhanh chóng tăng cường phòng không. Để làm được điều này, những chiếc xe SUV đã được chọn, trên đó lắp đặt một giá ba chân với các thiết bị quan sát và hệ thống tên lửa phòng không Mistral.
Trước khi phương tiện lảng vảng xuất hiện trên chiến trường, các nhóm cơ động từng là những đơn vị duy nhất tham gia bắn hạ máy bay không người lái ZALA và Orlan của Nga.
Sau khi máy bay không người lái Shahed-136 của Iran phát huy tác dụng, Lực lượng Phòng không Ukraine bắt đầu lắp đặt nhiều loại súng máy khác nhau trên các phương tiện hạng nhẹ.
Các đội cơ động cũng đang sử dụng xe tải gắn súng phòng không ZU-23-2 và hệ thống phòng không Zastava M75 nâng cấp.
Những khẩu M75 của Ukraine đã được hiện đại hóa bằng cách trang bị cho chúng các thiết bị quang nhiệt và hồng ngoại HikVision.
Các đội hỏa lực cơ động được sử dụng để yểm trợ trên không cho các cơ sở hạ tầng quan trọng và trong quá trình di chuyển quân.
Các xạ thủ phòng không Ukraine lưu ý rằng chiến thuật phục kích là phương án tốt để săn lùng UAV Nga. Tuy nhiên, chỉ với súng máy thì rất khó để bắn hạ UAV. Để làm được điều này, các đội cơ động bắt đầu được trang bị các thiết bị đặc biệt. Họ được trang bị kính ngắm nhiệt, phát hiện mục tiêu và thiết bị nhắm mục tiêu bằng laser.
Một thiết bị có thể phát hiện UAV và chỉ định khoảng cách và hướng di chuyển tương đối của nó ngay cả trước khi có thể nhìn thấy nó qua ống nhòm. Trong trường hợp phát hiện mục tiêu, một nhóm sẽ truyền dữ liệu thông tin với tất cả các đơn vị liên quan cho đến mục tiêu bị tiêu diệt.
Cảm biến âm thanh cũng rất hữu ích trong việc phát hiện máy bay không người lái. Để thực hiện điều này, một mạng lưới các điểm giám sát âm thanh được cài đặt, với dữ liệu được truyền đến một cơ sở dữ liệu duy nhất.
Vào ban đêm, các đội phòng không cơ động tích cực sử dụng đèn chiếu đặc biệt. Những chiếc đèn chuyên dụng như vậy giúp tìm kiếm UAV có kích thước khá nhỏ rồi bám theo cho đến khi chúng bị bắn hạ.
Ví dụ, đèn chiếu Spaceray của phía Ukraine cho phép phát hiện mục tiêu ở khoảng cách lên tới 2 km, ngay cả khi máy bay không người lái được ngụy trang bằng sơn đen mờ.
Máy bay không người lái Backfire của Ukraine. Ảnh: mil.in.ua/en
Đến lượt mình, Nga sử dụng trực thăng tấn công để tiêu diệt máy bay không người lái. Những chiếc trực thăng này sử dụng súng 30 mm thay vì tên lửa.
Để làm phức tạp thêm hoạt động của lực lượng phòng không Ukraine, Nga bắt đầu sử dụng máy bay không người lái Shahed màu đen.
Người phát ngôn của Lực lượng Không quân thuộc Lực lượng Vũ trang Ukraine, Yurii Ihnat, nói rằng các máy bay không người lái Nga có lớp lót hấp thụ radar.
Bằng cách sử dụng máy bay không người lái Shahed-136, mà người Nga gọi là “Geran-2”, Nga muốn làm giảm hiệu quả của các đội phòng không cơ động Ukraine, nhiệm vụ chính của lực lượng này là chống lại máy bay không người lái của Nga.
Đại diện Lực lượng vũ trang Ukraine cho biết người Nga đã phủ lớp sợi carbon cho Shahed hoặc sơn lại màu đen.
"Điều này sẽ làm phức tạp hoạt động của lực lượng phòng không, cụ thể là việc chỉ dẫn trực quan về mục tiêu cho các đội phòng không cơ động”, ông Yuri Ihnat nói.
Đồng thời, ông lưu ý rằng điều này không ngăn cản Lực lượng phòng vệ Ukraine tiêu diệt gần như toàn bộ UAV Shahed của Nga bắn đêm hôm đó.
Các đội phòng không cơ động của Ukraine sử dụng đèn pha và máy ảnh nhiệt để phát hiện và theo dõi trực quan đường bay của máy bay không người lái Nga vào ban đêm.
Do đó, việc sử dụng sơn đen hoặc vật liệu đặc biệt hoặc lớp đệm giúp hấp thụ tín hiệu từ radar hoặc tản nhiệt để giảm tầm nhìn trong thiết bị chụp ảnh nhiệt được thiết kế để giúp máy bay không người lái Nga vượt qua phòng không Ukraine.