Ở xã Duy Vinh (huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam), với tình trạng những công trình nước sạch đã xuống cấp nghiêm trọng, không thể sử dụng được nữa; nhiều nơi, người dân phải mua nước đóng bình về để uống, tắm giặt thì phải ra sông.
Múc từ giếng cạn lên một gàu nước lưng chỉ một phần ba, đục ngầu phèn đỏ, bà Cao Thị Thúy (57 tuổi, xóm Thi Lai, tổ 49, thôn Hà Thuận, Duy Vinh) lắc đầu: “Từ năm ngoái tới chừ, nhà tôi túng quẫn bởi nước, tắm thì chiều mô cũng nhảy ùm xuống sông, giặt đồ cũng nhờ sông; xong rồi thì dội lại bằng nước đóng bình. Mà nước đóng bình thì đến 10 nghìn đồng một bình, sử dụng tốn kém quá”.
|
Những bể lọc nước và hệ thống ống dẫn nước của 8 công trình nước sạch do Tổ chức Đông Tây hội ngộ tài trợ, qua 12 năm sử dụng đã hư hỏng nặng không thể sử dụng được nữa. |
Vì thiếu nước sinh hoạt, cách đây 4 tháng, ông Diệp Đình Dũng (40 tuổi, xóm Thi Lai, tổ 49, thôn Hà Thuận, Duy Vinh) có làm một cái giếng đóng. Nước bị nhiễm phèn, mặn nghiêm trọng nhưng ông cũng phải sử dụng nước từ giếng này để giặt giũ tắm rửa. “Biết sử dụng như rứa rất nguy hại cho sức khỏe, nhưng biết răng chừ” – ông Dũng than thở.
|
Nước ngầm ở Duy Vinh bị nhiễm phèn, nhiễm mặn nghiêm trọng. |
Từ hai năm trở lại đây, 150 hộ dân ở xóm Thi Lai (thôn Hà Thuận) đang khắc khoải một ngày có nước sạch về xóm. Người dân phải mua nước đóng bình để uống. Việc tắm rửa, giặt giũ chỉ trông vào hai giếng đá có từ lâu của xóm. Tuy nhiên, do mỗi ngày tập trung đông người tới lấy nước nên giếng lúc nào cũng cạn, cộng với việc nước bị nhiễm phèn - mặn nên việc giặt giũ, tắm rửa phải dùng tới nước sông. Ông Lê Văn Ngọc, Bí thư chi bộ thôn Hà Thuận, bộc bạch: “Chỉ tính riêng việc đi gánh nước đã tốn hết thời gian trong ngày, còn đâu thời gian để làm ăn. Chúng tôi cũng đã làm đơn kiến nghị lên UBND huyện, nhưng bây giờ vẫn chưa có nước sinh hoạt”.
|
Người dân phải sử dụng nước giếng, nhưng nước giếng cạn và bị nhiễm phèn, nhiễm mặn. |
Trước đây, khi chưa có những công trình nước sạch, nhiều hộ dân ở xã Duy Vinh phải chèo ghe qua xã Duy Nghĩa (Duy Xuyên) để mua nước (với giá 20 lít/2.000đồng). Năm 2011, xã Duy Vinh đã đưa hai công trình vào sử dụng. Một là công trình nước sạch dẫn nước từ xã Duy Nghĩa (Duy Xuyên) sang thôn Đông Bình để cung cấp nước cho 350 hộ dân ở thôn này, do Quỹ Phát triển quốc tế OPEC tài trợ với tổng kinh phí 3,7 tỷ đồng. Công trình thứ hai là do Dự án Water For Life (W4L, Hà Lan) tài trợ, với kinh phí 6,1 tỷ đồng, làm được 21 km đường ống cấp nước cho 1.200 hộ ở các thôn Vĩnh Nam – Hà Mỹ- Hà Thuận – Trà Đông.
Nhưng trên địa bàn xã Duy Vinh, nhiều nơi hai dự án trên chưa tới được. Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, ở Duy Vinh, không những hộ dân ở xóm Thi Lai thiếu nước sinh hoạt mà còn nhiều nơi khác nữa. Đó là, xóm Cây Trỗ - Nam Hòa - Chợ Cũ của thôn Vĩnh Nam, với 20 hộ chưa có nước sạch. Tương tự, xóm Cồn Vạn của thôn Hà Mỹ với 50 hộ. Xóm Thi Lai, Hà Bình của thôn Hà Thuận với 210 hộ. Toàn thôn Trà Nam với 150 hộ. Và một số khu vực nhỏ lẻ với 40 hộ chưa có nước sạch sinh hoạt.
Địa phận Duy Vinh gần sông, nên nguồn nước ngầm ở đây bị nhiễm phèn và nhiễm mặn nghiêm trọng. Trong khi đó, trước đây, vào năm 1999, tổ chức Đông Tây Hội Ngộ tài trợ xây dựng 8 bể nước đóng bố trí hệ thống giếng bơm lên để lọc. Nhưng bây giờ, qua thời gian, các bể này đã không còn tác dụng; bởi dù là nước bị nhiễm phèn, mặn nhưng mạch nước ngầm cũng không còn nguồn nước ngầm để hút lên lọc, đóng khoan chỗ nào cũng không được; trong khi đó, từ đầu năm 2011 trở lại đây, hệ thống đường ống đã xuống cấp, nhiều nơi bị vỡ, một số chỗ bị đất lấp, nước không thể lưu thông.
Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Nguyễn Sáu, Phó Chủ tịch UBND xã Duy Vinh, cho hay: “Việc thiếu nước sạch ở xã là một vấn đề cấp bách hiện nay. Trong thời gian tới, giải pháp tạm thời của xã là đã làm việc với Xí nghiệp cấp thoát nước Duy Xuyên, đề nghị xây dựng một bể lọc nước tạm thời để cấp nước cho vùng Thi Lai; và sẽ thu tiền mỗi hộ dân 20 lít/1 nghìn đồng”.
Tuy nhiên, theo ông Sáu, đây chỉ là giải pháp tạm thời. Trước mắt, xã rất cần sự hỗ trợ của các cấp, ngành liên quan để xây dựng một đường ống hoàn chỉnh đấu vào công trình nước sạch do Dự án Water For Life (W4L, Hà Lan) tài trợ. Đường ống này dài khoảng 6 km, kinh phi dự tính khoảng 500 triệu đồng, cung cấp nước cho riêng xóm Thi Lai. Còn về lâu dài, những khu vực chưa có nước sạch khác trên địa bàn xã, chính quyền xã cũng cần có một sự hỗ trợ để lắp đặt những đường ống tương tự.
Thiết nghĩ, người dân xã Duy Vinh đang rất khốn khó trong việc sử dụng nguồn nước đảm bảo vệ sinh trong sinh hoạt hằng ngày, rất cần được sự quan tâm của cơ quan chức năng.
Mặc Tưởng