Theo phần mền Air Visual (Mỹ), chỉ số IQI (chỉ số chất lượng cho biết tình trạng ô nhiễm không khí và mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe của con người) vào trưa 25/9 tại TP Hồ Chí Minh là 111 và mức độ tiếp xúc với bụi mịn PM2.5 là 29,5 µg/m3 (vượt khuyến cáo 10,0 µg/m3). Đây là mức cảnh báo nguy hại đến sức khỏe con người, đặc biệt là đối với nhóm có cơ địa nhạy cảm và trẻ em.
Trong những ngày gần đây tại TP Hồ Chí Minh luôn xuất hiện những đợt sương mù dày đặc, các chuyên gia cảnh báo người dân thành phố đang đối diện với ô nhiêm không khí.
Theo các chuyên gia, bụi trong không khí có nhiều loại, bao gồm cả bụi vô cơ và bụi hữu cơ. Đáng lo ngại, nguồn bụi xuất phát chủ yếu từ mật độ giao thông lớn nên bụi hữu cơ nhiều, lại lẫn với nhiều tạp chất khác như nitơ, lưu huỳnh, kim loại… nên rất độc hại. Nhưng nguy hiểm hơn cả là bụi mịn PM 2.5, loại bụi này có kích cỡ nhỏ chỉ bằng 1/30 sợi tóc người và có khả năng đi sâu vào các phế nang của phổi, thậm chí là mạch máu, gây viêm nhiễm đường hô hấp và làm tăng nguy cơ tử vong ở người mắc bệnh ung thư phổi và bệnh tim. Loại bụi này có thể vượt qua cả khẩu trang người dân đang sử dụng để đi vào cơ thể.
Theo bệnh viện Nhi Đồng TP Hồ Chí Minh, những ngày gần đây những ngày gần đây số ca khám vì bệnh lý hô hấp tăng đáng kể, trong đó có nhiều ca hen suyễn cấp phải cấp cứu và nhập viện.
Nguyên nhân gây ra bụi mịn chủ yếu là khí thải giao thông, nhiều nhất từ các loại xe chạy bằng dầu, và từ công trình xây dựng, các nhà máy điện, các nhà máy công nghiệp, đốt gỗ, củi than, rác và rơm rạ… Chưa kể, các khí thải từ nitơ, lưu huỳnh… có thể gây ngạt hóa học, kích ứng với cơ thể nếu hít phải lượng lớn.
Trước tình trạng ô nhiễm không khí đang ở mức báo động, các chuyên gia cảnh báo người dân tránh các hoạt động tập thể dục ở ngoài trời.
Bụi mịn khi đi vào cơ thể sẽ kích ứng mắt, mũi, họng và phổi, dẫn đến những biểu hiện như ho, hắt hơi, chảy nước mũi, khó thở. Không chỉ thế, bụi mịn còn khiến người bệnh viêm phế quản mạn tính, suy giảm chức năng phổi và làm nặng thêm các bệnh mạn tính có sẵn. Ngoài ra, các kim loại chuyển tiếp trong thành phần bụi như Cr, Cd, Ni, As và chất aldehyde cũng gây cản trở cơ chế sửa lỗi của DNA, gây nên bệnh ung thư phổi.
Đặc biệt, trẻ em sẽ chịu tác động nhiều nhất của ô nhiễm không khí do hệ miễn dịch chưa phát triển đầy đủ. Cùng một nồng độ khí ô nhiễm hít phải, lượng chất trực tiếp đi vào cơ thể trẻ em có thể cao gấp 2 lần người lớn. Tương ứng với điều này, sự nguy hiểm cũng tăng cao dẫn đến những ảnh hưởng nhất định đối với sức khỏe.
Có hai triệu chứng điển hình của bệnh lý đường hô hấp là ho và khó thở. Khi xuất hiện những dấu hiệu này, dù ở mức độ nhẹ, người bệnh cũng nên đi khám ngay. Nếu ho hoặc khó thở dưới 2 tuần có thể là một bệnh lý cấp tính, còn nếu ho trên 2 tuần thì luôn phải cảnh giác với các bệnh lý mạn tính.
Các bác sĩ khuyến cáo, để phòng bệnh hô hấp, mọi người cần tránh xa môi trường ô nhiễm, luôn sử dụng khẩu trang đạt chuẩn khi tham gia giao thông, hạn chế sử dụng nhiên liệu tạo ra các khí độc hại gây ô nhiễm cục bộ trong hộ gia đình khi nấu ăn. Tránh đốt gỗ, củi than, rác tại nhà và khu vực xung quanh. Khẩu trang thông thường như khẩu trang vải không thể lọc được bụi có kích thước nhỏ. Khẩu trang y tế chỉ hạn chế 30%-40% lượng bụi. Để ngăn được bụi PM 2.5, cần sử dụng khẩu trang chuyên dụng. Do đó, người dân cần trang bị khẩu trang N95 hoặc N99. Nếu chỉ có khẩu trang y tế thì cần dùng hai cái tròng vào nhau.