Hiện tượng tin nhắn rác quảng cáo sim đẹp, nhà chung cư giảm giá…, đặc biệt là những tin có nội dung lừa đảo bùng phát khiến không ít thuê bao bức xúc. Trước tình hình này, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT) Nguyễn Bắc Son cho rằng: Đã đến lúc phải chuyển việc quản lý dịch vụ đầu số về Bộ TT-TT để kiểm soát chặt nội dung của những doanh nghiệp cung cấp dịch vụ nội dung (CP/CSP).
Mất hàng chục tỷ đồng vì tin nhắn lừa đảo
Đại diện Trung tâm Ứng cứu sự cố máy tính Việt Nam (VnCert) cho biết: 6 tháng đầu năm 2014 đã phát hiện hơn 34,5 triệu tin nhắn quảng cáo vi phạm, đặc biệt có sự gia tăng tin nhắn rác có nội dung lừa đảo, dụ dỗ người dùng gọi điện tới tổng đài 1900. VnCert đã thu hồi mã số quản lý của 9 doanh nghiệp cung cấp dịch vụ quảng cáo bằng tin nhắn; đồng thời yêu cầu các doanh nghiệp di động thực hiện ngăn chặn thuê bao phát tán tin nhắn rác và xử lý đầu số có liên quan. Kết quả, các doanh nghiệp di động đã xử lý 25 doanh nghiệp vì phát tán tin nhắn rác.
|
Tin nhắn rác gây phiền phức cho thuê bao. |
Theo Thanh tra Bộ TT-TT, giữa tháng 7/2014, cơ quan công an đã bắt tạm giam các nghi can trong vụ án phát tán tin nhắn rác lừa đảo, chiếm đoạt của người dùng di động 23 tỷ đồng tiền cước sử dụng dịch vụ giá trị gia tăng trong vòng 1 năm. Theo đó, các bị can Lê Ngọc Tiến, Nguyễn Ngọc Quyết và Trần Ngọc Hùng đã mở 6 công ty, sau đó thuê lại đầu số và ký kết hợp đồng cung cấp dịch vụ nội dung của các nhà mạng di động trên các đầu số 7x và 7x77. Tuy nhiên, các công ty này không cung cấp những nội dung số hữu ích đối với thuê bao di động mà mục đích chính là tìm cách lừa đảo, chiếm đoạt tiền phí dịch vụ tin nhắn của các thuê bao di động. Bước đầu cơ quan điều tra làm rõ từ tháng 6/2013 đến tháng 6/2014, nhóm công ty này đã phát tán hàng triệu tin nhắn lừa đảo với 27 cú pháp nhắn tin đến các đầu số 7x, 7x77, chiếm đoạt khoảng 23 tỷ đồng của các thuê bao di động
Không chỉ vậy, nhiều đối tượng lừa đảo còn dụ người dùng di động nhắn tin theo cú pháp để tải các phần mềm chơi game, phát tán đường link có nội dung sex... hoặc gọi điện vào các đầu số dịch vụ, từ đó các thuê bao bị trừ tiền trong tài khoản mà không biết. Theo VnCert, nguyên nhân xảy ra tình trạng trên là hiện nay, các đầu số dịch vụ đang được cung cấp một cách tràn lan, thiếu kiểm soát nội dung dịch vụ.
|
Một số Sở TT-TT đã kiến nghị Bộ TT-TT cần có quy định cho phép các doanh nghiệp cắt liên lạc các thuê bao điện thoại quảng cáo, rao vặt. Nếu không cắt liên lạc và chỉ phạt tiền từ 1- 2 triệu đồng sẽ không thể nào xử lý được tình trạng quảng cáo, rao vặt tràn lan. |
Theo Thanh tra Bộ TT-TT, việc quản lý dịch vụ đầu số, nhất là đối với đầu số 1900xxxx còn đang rất lỏng lẻo. Các doanh nghiệp viễn thông chỉ cung cấp hạ tầng nên họ cấp dịch vụ đầu số tràn lan dẫn đến nhiều nhà cung cấp dịch vụ nội dung thuê đầu số chỉ nhằm mục đích lừa đảo. Họ có thể dễ dàng thuê cùng lúc nhiều đầu số, nếu bị phát hiện sai phạm, chặn đầu số dịch vụ này lại dễ dàng chuyển đổi sang dùng đầu số khác và tiếp tục hành vi lừa đảo. “Rất khó có thể nắm được số liệu về số lượng các đầu số dịch vụ do các nhà mạng viễn thông cấp ra. Một doanh nghiệp cung cấp dịch vụ nội dung có thể mở ra hàng chục đầu số nhưng lại thay đổi rất nhanh, có những đầu số hoạt động một thời gian ngắn đã ngừng dịch vụ”, lãnh đạo Thanh tra Bộ TT-TT nhận xét.
Khả năng Nhà nước sẽ quản lý đầu số
Theo Thứ trưởng Bộ TT-TT Lê Nam Thắng, theo quy định hiện nay thì chỉ có Nhà nước mới có kiểm soát nội dung trên mạng di động nên các doanh nghiệp di động chỉ cho thuê đầu số, cung cấp hạ tầng mà không có quyền quản lý nội dung. Từ đó, dẫn đến tình trạng các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ nội dung thuê hạ tầng đi lừa đảo, trong khi đó các doanh nghiệp di động không thể kiểm soát họ làm gì trên hạ tầng của mình. “Nhà mạng giống như một người cho thuê xe chở hàng, người thuê chở hàng gì, hàng lậu hay hàng quốc cấm thì người cho thuê xe cũng không thể kiểm soát được. Cho nên người cho thuê xe không có lỗi và không thể bắt họ phải chịu trách nhiệm về hàng hóa vận chuyển trên xe chỉ để cho thuê của mình”, ông Thắng ví von.
Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son đặt vấn đề: Phải chăng đã đến lúc thu hồi quyền cho thuê đầu số của các doanh nghiệp viễn thông về Bộ quản lý. Nhà nước sẽ quản lý đầu số và cấp đầu số, đồng thời kiểm soát nội dung mà các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ nội dung sẽ cung cấp ra thị trường. Còn doanh nghiệp viễn thông sẽ chỉ cho thuê hạ tầng mà thôi. "Quản lý theo hướng này sẽ giải quyết được bất cập đang tồn tại là doanh nghiệp viễn thông cho thuê hạ tầng nhưng không có trách nhiệm kiểm tra nội dung tin nhắn trên mạng di động như hiện nay", Bộ trưởng nhận định.
Để giảm thiểu vấn nạn tin nhắn rác và thư rác, VnCert đang thực hiện lắp đặt hệ thống giám sát an toàn mạng Internet giai đoạn 2 thuộc dự án đầu tư Trung tâm kỹ thuật an toàn mạng quốc gia và dự án Xây dựng hệ thống phòng chống, ngăn chặn thư rác thuộc Đề án đưa Việt Nam sớm trở thành nước mạnh về công nghệ thông tin - truyền thông. VnCert sẽ tiếp tục đẩy mạnh hoạt động chống thư rác qua các hoạt động như: Thành lập bộ phận chuyên về chống thư rác; triển khai dự án xây dựng các hệ thống kỹ thuật phục vụ quản lý chống thư rác và tin nhắn rác; nghiên cứu đề xuất các biện pháp kỹ thuật đối với các ISP để ngăn chặn các luồng thư rác do mã độc phát tán ra quốc tế ảnh hưởng đến uy tín của các hệ thống thư điện tử Việt Nam.
Minh Phương