Những viên đá trong cơn mưa được người dân nhặt lại. Ảnh: CTV.
Theo ông Lê Đình Quyết, Phó trưởng phòng Dự báo Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam Bộ, nguyên nhân xảy ra mưa đá bất thường tại TP Hồ Chí Minh tối 22/8 là do áp cao cận nhiệt đới lấn tây, đẩy lượng ẩm lớn từ biển về phía đất liền, trong khi áp cao cận nhiệt cũng tạo thời tiết nắng nhiều, nhiệt độ không khí cao (ghi nhận tại Nhà Bè 35 độ C, Biên Hòa, Tây Ninh 34,5 độ C).
“Với điều kiện nhiệt ẩm cao không khí có sự bất ổn định lớn, xáo trộn rất mạnh, dòng không khí chuyển động đi lên đưa khối mây nóng ẩm lên rất cao, vượt qua tầng đối lưu. Càng lên cao nhiệt độ càng giảm, cho đến mức 0 độ C, hơi nước bị ngưng kết và đóng băng, khi hạt đủ lớn, thắng được lực trọng trường rơi xuống đất thì gọi là mưa đá. Hiện tượng mưa đá tối 22/8 là khá bất thường, vì thông thường mưa đá xảy ra ở Nam Bộ, TP Hồ Chí Minh vào thời điểm đầu mùa mưa, và gần kết thúc mùa mưa là tháng 5, tháng 6 và cuối tháng 10”, ông Lê Đình Quyết cho hay.
Ông Quyết cho biết thêm, hàng năm tại Nam Bộ cũng thỉnh thoảng có mưa đá xảy ra tại Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Long An... TP Hồ Chí Minh cũng đã có mưa đã xảy ra, gần nhất là ngày 19/7 ở Tân Bình. Tuy nhiên, theo ông Quyết mưa chỉ xuất hiện trong thời gian rất ngắn trong vài phút, kích thước hạt mưa đá cũng chỉ như hạt ngô, và xảy ra vào thời điểm tháng 5-6 là chủ yếu, chưa ghi nhận trận mưa đá nào vào cuối tháng 8 như trận mưa hôm 22/8.
Trong trận mưa tối 22/8 còn xuất hiện lốc, vòi rồng ở Bến Tre, theo Phó trưởng phòng Dự báo Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam Bộ đây cũng là hiện tượng khá hiếm đối với khu vực Nam Bộ.
Những hiện tượng bất thường này nói lên trong bối cảnh biến đổi khí hậu thì hiện tượng thời tiết, thủy văn cực đoan diễn ra thường xuyên hơn, phức tạp hơn và nó phá vỡ những quy luật thông thường.
Theo chuyên gia khí tượng, cuối tháng 8, sang tháng 9 và tháng 10 là cao điểm mùa mưa ở Nam Bộ, sẽ xuất hiện những trận mưa có lượng lên tới hàng trăm mm trong vài giờ, gây ngập lụt đô thị, mưa kèm dông, lốc xuất hiện nhiều hơn. Đặc biệt là thời điểm tháng 10, 11 khi bão, áp thấp nhiệt đới hoạt động xuống vĩ độ thấp, hoàn lưu của nó sẽ ảnh hưởng xuống cả các tỉnh phía Nam và thời điểm cuối năm, gió chuyển hướng (gió tây nam giảm và thay thế bằng trường gió đông bắc), những thay đổi này thường gây nên các hiện tượng dông, lốc, gió giật.
Để tránh thiệt hại khi xảy ra những tình huống thời tiết xấu, người dân cần kiểm tra tình trạng mái tôn, gia cố cho chắc chắn, quan sát những cây cổ thụ gần nhà, phát hiện tình trạng mục cần báo ngay cho cơ quan chức năng xử lý. Khi có mưa, dông, thấy dấu hiệu gió mạnh, sấm, sét, cần đóng chặt các cửa nhà, cửa sổ, rút các thiết bị điện ra khỏi ổ, không đứng gần chỗ có nước đọng …. để phòng tránh dông, sét, chủ động kê cao đồ đối với vùng trũng thấp thường xuyên ngập.