Đại dịch COVID-19 từ góc nhìn nhân đạo

Đoàn kết đẩy lùi đại dịch

Trong đại dịch toàn cầu, Việt Nam nổi lên là điểm sáng, hình mẫu thành công chống dịch của thế giới khi áp dụng các biện pháp ngăn ngừa sớm, quyết liệt và hiệu quả. Với 324 ca nhiễm COVID-19 trong 100 triệu dân đến 6h ngày 23/5, hệ số lây nhiễm dịch bệnh ở nước ta thuộc nhóm thấp nhất thế giới. Có thể nói, Việt Nam đã cơ bản đẩy lùi được COVID-19.

Với phương châm: “Tính mạng con người và lợi ích quốc gia, dân tộc là trên hết” và “Không để ai bị bỏ lại phía sau”, Chính phủ đã đưa ra các giải pháp phòng, chống dịch phù hợp, hiệu quả trong từng giai đoạn; quyết liệt chỉ đạo thực hiện với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đặc biệt có sự đồng thuận, thực hiện nghiêm túc của người dân cả nước. Với lời hiệu triệu “Mỗi người dân là một chiến sỹ trên mặt trận phòng, chống dịch bệnh” của Đảng, Chính phủ, nhân dân cả nước đã đồng tâm, đồng sức, đồng lòng cùng Đảng, Chính phủ vượt qua mọi khó khăn, thách thức để chống lại đại dịch.

Trong cuộc chiến đầy cam go, hiểm nguy chống “giặc vô  hình COVID-19”, thời gian qua đã có không ít những hy sinh thầm lặng, những câu chuyện cảm động như: Bộ đội dựng lán trại trong rừng để ở, nhường chỗ cho người cách ly; nữ y tá nợ vành khăn xô không thể về chịu tang mẹ. Có người lính trẻ tạm hoãn ngày cưới để tham gia trực chống dịch ở vùng biên giới; sinh viên trường y xung phong tham gia kiểm soát và thực hiện việc cách ly cho người dân về nước tại các sân bay, cửa khẩu…

Đi đầu trong “cuộc chiến không tiếng súng” này là những “người lính áo trắng” - các y, bác sỹ, cán bộ, nhân viên y tế sẵn sàng bất kể ngày đêm, túc trực 24/24 giờ để ứng phó những tình huống khẩn cấp. Không chỉ thực hiện công việc chuyên môn chăm sóc, điều trị bệnh nhân và phòng chống dịch bệnh, bản thân các y, bác sỹ luôn phải tập trung cao độ, không để xảy ra sai sót, tránh lây nhiễm chéo. Họ cũng phải cách ly tuyệt đối với gia đình, người thân. Những "người chiến sỹ" ấy đã giúp đất nước viết nên một trang sử hào hùng trong “cuộc chiến thầm lặng”, cuộc chiến chống COVID -19.

Sát cánh với những “người lính áo trắng” là lực lượng bộ đội, công an, dân phòng, tình nguyện viên - những người tạo “lá chắn thép vững chắc”, góp phần ngăn dịch bệnh không lây lan nhanh ra cộng đồng. Khi Chỉ thị thực hiện cách ly xã hội của Thủ tướng có hiệu lực, các chốt kiểm dịch ở các tỉnh, khu dân cư có người nhiễm bệnh được thành lập, kiểm soát 24/24 giờ tất cả các phương tiện và người qua lại.

Bên cạnh đó, sự tin tưởng, ủng hộ của người dân với các biện pháp phòng, chống dịch của Chính phủ; chung tay chia sẻ các khẩu hiệu kêu gọi người dân tự giác, đoàn kết, ủng hộ và hợp tác với chính quyền, thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa dịch trên mạng xã hội đã đem lại kết quả tích cực. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đánh giá sự ủng hộ của người dân là một trong những nguyên nhân giúp Việt Nam ngăn chặn dịch COVID-19 thành công sớm nhất và ít thiệt hại nhất trên toàn thế giới. Tạp chí The Diplomat có bài viết nhận định về phản ứng phòng, chống đại dịch COVID-19 hiệu quả đến mức đáng ngạc nhiên từ Chính phủ Việt Nam và người dân.

Để động viên khích lệ tinh thần cho cuộc chiến phòng, chống dịch, các cuộc thi sáng tác thơ văn, bài hát, ca kịch, thi ảnh, vẽ tranh cổ động, viết về những tấm gương quên mình của các lực lượng trên tuyến đầu chống dịch, câu chuyện về những tấm gương vượt khó, các hoạt động thiện nguyện chia sẻ khó khăn với cộng đồng được nhiều cơ quan, đơn vị thực hiện. Đó là Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Trung ương Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam,… đến các câu lạc bộ, nhóm bạn trên Zalo, Facebook đã mang lại không khí văn học, nghệ thuật rất đặc biệt, tràn ngập cảm xúc và lòng tự hào, tự tôn dân tộc. Đây là những động lực tinh thần to lớn, góp phần làm vơi đi nỗi vất vả mệt nhọc, tiếp thêm động lực cho cuộc chiến phòng, chống COVID-19 đi đến thắng lợi. 

Thắp sáng tinh thần tương thân tương ái của dân tộc

Trong khó khăn, tinh thần “tương thân tương ái”, “lá lành đùm lá rách”, sự đoàn kết của dân tộc được thắp sáng bằng nhiều hình ảnh xúc động về sự sẻ chia vật chất với người bị cách ly, các chiến sỹ nơi tuyến đầu chống dịch hay những người nghèo khó, tạo hiệu ứng lan tỏa những điều tốt đẹp trong xã hội.

Trong đó, không thể không kể đến “Cây ATM gạo”- mô hình độc đáo, có một không hai trên thế giới, nhanh chóng được triển khai trên cả nước, cung cấp gạo miễn phí cho nhiều gia đình khó khăn bị “đứt bữa” do mất việc làm, mất thu nhập trong thời kỳ giãn cách xã hội. Bên cạnh đó, các mô hình “Cửa hàng hạnh phúc”, “Cửa hàng 0 đồng”, “Chợ nhân đạo”, “Quán ăn dã chiến”, “Chuyến xe yêu thương”… đã được triển khai từ thành thị đến nông thôn, từ miền biển đến miền núi xa xôi.  “Ai có mang đến chia sẻ, ai khó lấy đi một phần” là thông điệp giản dị, gần gũi, nhưng có sức thu hút rất lớn sự chung tay, góp sức của cộng đồng. Từ những chương trình này, hàng ngàn tấn gạo, hàng triệu tấn nông sản, thực phẩm đã được huy động để hỗ trợ cho người nghèo.

Trong khó khăn, ai ai cũng muốn đóng góp một phần vật chất, tinh thần cho cuộc chiến chống dịch. Chưa bao giờ, tinh thần tương thân, tương ái, “lá lành đùm lá rách”, “lá rách ít đùm lá rách nhiều” lại phát huy mạnh mẽ như thời gian vừa qua. Tinh thần này của dân tộc không chỉ thể hiện ở người dân trong nước, mà ở cả dân ta ở nước ngoài. Người Việt Nam ở Đức, Mỹ, Nga, Pháp… đã không quản ngại sự nguy hiểm của dịch bệnh, tập hợp nguồn lực, công sức, thời gian để may khẩu trang, làm thực phẩm ăn sẵn gửi tặng y, bác sỹ ở các bệnh viện nhằm động viên họ vượt qua giai đoạn khó khăn của cuộc chiến chống dịch COVID-19. Cộng đồng người Việt ở các nước, du học sinh, người lao động, người cơ nhỡ do đi du lịch, công tác không kịp về nước khi các nước ra lệnh “đóng cửa” chống dịch đã cùng hỗ trợ nhau vượt qua khó khăn. 

Trong nước, từ Chính phủ, bộ, ngành đến các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp… đều quan tâm đến việc hỗ trợ, chia sẻ khó khăn với người Việt đang ở nước ngoài và ngành y tế các nước, nhất là các nước bị dịch bệnh hoành hành nặng nề như: Mỹ, Italy, Tây Ban Nha, Trung Quốc, Pháp, Đức, Nga, Ấn Độ và các nước láng giềng như: Lào, Campuchua, Myanmar,… Hàng ngàn tấn thiết bị y tế gồm khẩu trang, găng tay, đồ bảo hộ y tế, dung dịch sát khuẩn,… đã được Chính phủ, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam, Hội hữu nghị các nước và doanh nghiệp gửi tặng Chính phủ, nhân dân các nước, thể hiện tình cảm, trách nhiệm của Chính phủ, nhân dân Việt Nam với bạn bè quốc tế cũng như tinh thần quốc tế cao cả. Lòng nhân ái không giới hạn của người Việt Nam một lần nữa lại tỏa sáng, nhận được nhiều lời ca ngợi của bạn bè quốc tế. 

Trong  gian khó càng thấy rõ, Đảng và Chính phủ luôn vì dân và lo cho dân. Khi dịch COVID -19 lan rộng trên toàn cầu, người Việt ở khắp thế giới muốn trở về quê hương, dù tốn kém, khó khăn do đất nước còn nghèo, công cuộc chống dịch và phát triển kinh tế còn nhiều khó khăn, nhưng đất Mẹ Việt Nam vẫn dang rộng vòng tay đón họ trở về.

Những chuyến bay của Hàng không quốc gia Việt Nam với các phi công, tổ lái, tiếp viên… không quản nguy hiểm, bay đến các “tâm dịch” để đón công dân Việt Nam về nước đã thực sự trở thành niềm tự hào về tinh thần tương thân thương ái của dân tộc.

Đặc biệt, khi bệnh nhân số 91, phi công người Anh của Hãng hàng không quốc gia Việt Nam (người Anh) trong giai đoạn nguy kịch, cần ghép phổi thì đã có hơn 60 người Việt Nam đăng ký hiến phổi khi biết anh không có người thân. Đó là nghĩa cử cao cả, minh chứng rõ nét nhất cho tinh thần tương thân, tương ái, sự bao dung không biên giới của người Việt. 

Lên án mạnh mẽ những “Covidiot”

Tuy vậy, đi ngược với các giá trị sẻ chia và gắn kết trong thời gian dịch bệnh, còn có những việc, những kẻ khiến đại dịch tồi tệ hơn do hành động ngu ngốc. Từ điển Anh ngữ đã có thêm vào một từ mới đó là “Covidiot”, sự kết hợp giữa "COVID-19" và "Idiot" (kẻ ngu ngốc) để ám chỉ những người cố tình phớt lờ các qui tắc xã hội, gieo rắc mầm bệnh khắp nơi; mua sắm quá mức cần thiết, tích trữ hàng hóa khiến người khác hoảng loạn; những kẻ kỳ thị người đeo khẩu trang; trốn cách ly xã hội; tham gia tụ tập đông người gây lây lan dịch bệnh trong cộng đồng.

Và đáng căm giận hơn là những kẻ lợi dụng chính sách, kẽ hở để trục lợi cá nhân, từ mua sắm trang thiết bị y tế, khẩu trang, nhu yếu phẩm hay bớt xén tiền trợ cấp cho người nghèo… Xã hội cần lên án mạnh mẽ để thế giới không có nhiều những Covidiot như vậy dù ở nước giàu văn minh hay nước nghèo lạc hậu vì ở đâu họ cũng là người khiến cho đại dịch tồi tệ thêm. 

COVID -19 chắc chắn sẽ qua đi nhưng hậu quả để lại vô cùng nặng nề. Chính vì vậy, chúng ta cần phải nghĩ đến cộng đồng, nhất là những người có hoàn cảnh khó khăn hơn để cùng chung tay hành động. COVID-19 là cơ hội để mỗi đất nước, xã hội, gia đình, con người nhìn thấy “lỗ hổng”, khiếm khuyết để sửa chữa; tìm thấy giá trị đích thực để cuộc sống tiếp diễn ở trạng thái ổn định, bền vững, để tất cả chúng ta không phải trải qua một đại dịch như vậy trong tương lai.