Điều đáng nói, những tàu hút cát lòng sông Chảy tại địa bàn này đang bị tạm dừng hoạt động nhưng vẫn cố tình khai thác khiến người dân xã Đông Khê bức xúc, tìm cách ngăn chặn tàu hút cát.
Người dân bức xúc
Theo ghi nhận của phóng viên tại thôn 2, xã Đông Khê, nhiều ngày vừa qua, hàng chục người dân trong thôn này đã kéo ra bờ sông Chảy để xua đuổi tàu hút cát. Người dân cho rằng, việc khai thác cát sỏi rầm rộ trong suốt thời gian qua đã gây nên tình trạng sạt lở nghiêm trọng hàng trăm héc ta đất mãu mỡ của người dân trong xã.
Bà Phùng Thị Oanh, thôn 2, xã Đông Khê bức xúc: “Việc khai thác cát diễn ra suốt ngày, thậm chí khai thác cả ban đêm khiến hơn 1ha màu trồng bưởi đặc sản của gia đình bị uy hiếp và có nguy cơ “xóa sổ” nếu đơn vị hút cát vẫn tiếp tục hút cát như mấy ngày nay”.
Trong báo cáo tình hình ngày 29/7/2018 của đại diện thôn 2 gửi UBND xã Đông Khê, bà Phạm Thị Thu Hà, Trưởng thôn nêu rõ, việc khai thác cát trên sông Chảy tại địa phận thôn 2 đã gây bức xúc trong nhân dân. Tình trạng sạt lở làm mất nhiều diện tích đất canh tác.
Những ngày cuối tháng 7, người dân kéo ra soi Giang ngăn chặn việc khai thác cát. Người dân đã cắt hai chiếc neo tàu đang đỗ trên sông, gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự. Đa số người dân có đất canh tác đứng trước nguy cơ sạt lở và đề nghị không cho khai thác cát sỏi tại khu vực này.
Người dân thôn 2 cho biết, đã nhiều lần kiến nghị, thậm chí ngay cả những lần tiếp xúc cử tri, người dân đã yêu cầu giải quyết dứt điểm, không cho khai thác để họ yên tâm sản suất, ổn định cuộc sống. Tuy nhiên, kiến nghị của người dân đến nay vẫn không được giải quyết.
Trong khi đó, những tàu khai thác cát vẫn ngang nhiên hoạt động từng ngày, từng giờ dẫn đến người dân thôn 2 đã ra bến soi Giang thuộc thôn 2 để ngăn chặn việc khai thác cát làm sạt lở đất canh tác của họ.
Ông Doãn Minh Khang, Chủ tịch UBND xã Đông Khê thừa nhận, việc người dân xua đuổi tàu cát đã diễn ra trong mấy ngày vừa qua là có, thậm chí người dân còn vào UBND xã để phản đối. Đỉnh điểm vào sáng 29/7, người dân bức xúc và kéo ra soi Giang chặt neo tàu, ném đá để ngăn chặn tàu hút cát.
Trước sự việc trên, xã đã vận động người dân không manh động, không làm mất an ninh trận tự; mời người dân vào trụ sở xã để trao đổi, ghi nhận các ý kiến. Hiện nay, đơn vị khai thác cát sỏi tại đây đang tạm dừng hoạt động khai thác cát tại địa phận xã. Chính quyền xã đã tổng hợp đề nghị của nhân dân, làm báo cáo gửi lên UBND huyện Đoan Hùng để xin ý kiến chỉ đạo xử lý.
Chủ tịch UBND xã Đông Khê cho biết, trên địa bàn xã hiện có khoảng 2km đất canh tác bị sạt lở; tập trung nhiều nhất tại bãi soi Giang (thôn 2), thôn 1 và thôn 4 với hàng chục héc ta bị sạt lở. Chính quyền xã đã có báo cáo gửi chính quyền cấp trên để có biện pháp hỗ trợ, bồi thường. Có nhiều nguyên nhân dẫn gây sạt lở đất, trong đó có nguyên nhân do việc khai thác cát, sỏi gây ra.
Cần sớm vào cuộc kiểm tra, ngăn chặn tình trạng sạt lở
Tháng 7/2017, UBND tỉnh Phú Thọ cấp Giấy phép khai thác mỏ cát, sỏi lòng sông Chảy từ xã Nghinh Xuyên đến cuối xã Đông Khê, huyện Đoan Hùng cho Công ty Cổ phần vật tư và xây dựng đô thị Phú Thọ.
Sau khi được cấp phép, Công ty này đi vào hoạt động khai thác, đã làm sạt lở nhiều diện tích đất canh tác của người dân địa phương. Người dân đã nhiều lần kiến nghị lên cấp có thẩm quyền để xử lý. Tuy nhiên, do không được xử lý, người dân đã phản đối, xua đuổi tàu hút cát của Công ty Cổ phần vật tư và xây dựng đô thị Phú Thọ.
Trước sự việc trên, ngày 28/6/2018, UBND huyện Đoan Hùng có văn bản số 592 về việc xử lý sạt lở vở sông gửi Công ty Cổ phần vật tư và xây dựng đô thị Phú Thọ và UBND xã Đông Khê yêu cầu: Công ty tạm dừng khai thác cát, sỏi tại các vị trí có nguy cơ sạt lở vở sông; thực hiện biện pháp phòng, chống, khắc phục sạt lở vở sông do hoạt động khai thác cát, sỏi gây ra nơi sạt lở; giao UBND xã Đông Khê thường xuyên kiểm tra, xử lý nghiêm trường hợp vi phạm xảy ra. Chủ tịch xã Đông Khê chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND huyện để xảy ra tình trạng khai thác trái phép.
Chỉ thị số 07/CT-UBND ngày 29/6/2018 do Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Bùi Minh Châu ký ban hành về việc tăng cường công tác quản lý khoáng sản trên địa bàn nêu rõ: Các doanh nghiệp được cấp phép khai thác phải bảo vệ khu vực được cấp phép khai thác, nếu để xảy ra tình trạng khai thác gây ảnh hưởng làm sạt lở bờ, vở sông, sạt lở đất sản xuất, doanh nghiệp được cấp phép khai thác phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.Trên các phương tiện khai thác, phục vụ khai thác ghi rõ ràng đầy đủ tên doanh nghiệp được cấp giấy phép khai thác đảm bảo việc cùng giám sát của cơ quan chức năng, UBND cấp xã và người dân nơi có mỏ.
Tuy nhiên, bất chấp yêu cầu tạm dừng khai thác cát của UBND huyện Đoan Hùng, Chỉ thị của UBND tỉnh Phú Thọ, nhiều ngày qua, Công ty Cổ phần vật tư và xây dựng Đô Thị Phú Thọ vẫn ngang nhiên điều động lực lượng tàu cuốc có công suất lớn vào khai thác cát, dẫn đến bức xúc trong nhân dân.
Ông Doãn Minh Khang, Chủ tịch UBND xã Đông Khê cho rằng, do đơn vị khai thác được cấp phép trong phạm vi địa bàn nên khó xử lý. Mặt khác, tình trạng sạt lở diễn ra từ nhiều năm nay chứ không phải bây giờ mới sạt lở mà nguyên dân một phần là do xả lũ, phần khác cũng do đơn vị khác thác gây ra.
Như vậy, Công ty Cổ phần vật tư và xây dựng đô thị Phú Thọ đã cố tình không chấp hành yêu cầu của UBND huyện Đoan Hùng về tạm dừng khai thác cát, sỏi tại các vị trí có nguy cơ sạt lở vở sông cũng như không chấp hành Chỉ thị của UBND tỉnh Phú Thọ. Công ty vẫn ngang nhiên đưa tàu vào khai thác cát.
UBND tỉnh Phú Thọ và các cơ quan liên quan cần sớm vào cuộc kiểm tra, xử lý dứt điểm việc chấp hành quy định về khai thác tài nguyên khoáng sản của Công ty Cổ phần vật tư và xây dựng đô thị Phú Thọ; có biện pháp ngăn chặn tình trạng sạt lở bờ sông, đất canh tác ven sông tại xã Đông Khê để bảo đảm quyền lợi của người dân, an ninh trật tự tại địa phương.