Tôm chết hàng loạt ở Kiên Giang do hạn mặn. |
Tương tự, đầm vuông nuôi tôm hơn 2 ha của ông Trần Thanh Nhàn cùng địa chỉ trên giữa trưa tựa như nồi nước đang đun. Ông Nhàn thả giống 3 đợt, tổng cộng 180.000 con, nhưng từ sau Tết Nguyên đán đến nay cũng không có thu hoạch vì tôm nuôi được 40 - 45 ngày tuổi là bị chết, không cách gì cứu chữa. Xả nước trong đầm ra cứu tôm thì không có nguồn nước bơm vào thay thế vì độ mặn bên ngoài sông rạch cũng từ 25 - 30‰.
Tại xã Nam Thái A, các “nhà vuông” nuôi tôm như ông Hai, ông Thanh Nhàn và nhiều nông dân khác hiện nay đã ngừng thả tôm giống vì nồng độ mặn quá cao, môi trường nguồn nước không còn phù hợp. Họ đang đợi mưa về để giảm độ mặn, nhiệt độ, môi trường nguồn nước ổn định, cải tạo lại đầm vuông mới tiếp tục thả tôm giống.
Ông Nguyễn Văn Tiến, Phó Chủ tịch UBND xã Nam Thái A cho biết, toàn bộ diện tích sản xuất theo mô hình tôm - lúa của xã là 2.778 ha và 252 ha chuyên tôm đã thả tôm giống. Đến thời điểm này, tôm - lúa bị thiệt hại hơn 70% và chuyên tôm khoảng 50% diện tích; trong đó, tôm nuôi trên nhiều đầm vuông của nông dân gần như mất trắng. Nếu tình hình thời tiết tiếp tục diễn biến xấu, không mưa hoặc mưa ít, hạn mặn chậm được cải thiện thì diện tích tôm nuôi bị thiệt hại sẽ tăng lên, giải pháp khắc phục, cứu tôm gần như không còn.
Tuy nhiên, ngoài các yếu tố môi trường bất lợi, không thể không nói đến những vấn đề bất cập khác gây tôm chết ở xã Nam Thái A. Đó là nông dân không tuân thủ lịch thời vụ thả giống và chưa thực hiện đúng quy trình kỹ thuật nuôi tôm theo hướng dẫn của ngành chức năng. Họ thả giống liên tục, hết đợt này đến đợt khác, thậm chí khi xuất hiện tôm chết trong đầm vuông vẫn không dừng lại mà tiếp tục thả giống.
Mặt khác, con giống chưa được kiểm soát chặt chẽ, mua giống trôi nổi tiềm ẩn mầm bệnh, chất lượng không đảm bảo để thả nuôi do giá cả rẻ hơn so với những cơ sở giống thủy sản có uy tín, thương hiệu, nguồn gốc rõ ràng, tôm giống qua kiểm dịch.
Cùng với đó, hệ thống thủy lợi thiếu đồng bộ, chưa chủ động điều tiết được nguồn nước phục vụ nuôi tôm, nhất là cống ngăn mặn, giữ ngọt thi công kéo dài, chậm hoàn thành. Lãnh đạo xã Nam Thái A cho biết, trên đê quốc phòng thuộc địa bàn xã được đầu tư 3 công trình thủy lợi ngăn mặn, giữ ngọt gồm cống 7 Biển, Xẻo Đôi và Xẻo Quao, với tổng vốn hàng chục tỷ đồng phục vụ sản xuất nông nghiệp; trong đó, có nuôi tôm. Tuy nhiên, đã hơn 4 năm kể từ ngày khởi công đến nay vẫn chưa hoàn thành đưa vào vận hành khai thác. Việc những cống này thi công ì ạch trong thời gian qua ảnh hưởng bất lợi đến sản xuất của địa phương.
Để hạn chế thiệt hại trong nuôi tôm trên vùng sản xuất U Minh Thượng, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Kiên Giang đã chỉ đạo các đơn vị chức năng phối hợp với địa phương tiếp tục triển khai đồng bộ những giải pháp đối phó với diễn biến của tình hình hạn mặn. Theo đó, khuyến cáo nông dân tuân thủ đúng lịch thời vụ nuôi tôm, ngừng thả tôm giống ở những vùng nguồn nước nồng độ mặn trên 25‰.
Đồng thời, tỉnh tăng cường tập huấn khuyến nông gắn với hướng dẫn nông dân tập trung làm thủy lợi nội đồng, cải tạo, vệ sinh đầm vuông, xử lý mầm bệnh và chờ thời tiết thuận lợi, môi trường nguồn nước ổn định mới thả giống. Theo dõi, giám sát vùng nuôi kết hợp kiểm soát chặt chẽ con giống, khuyến cáo nông dân không mua tôm giống trôi nổi, không rõ nguồn gốc để thả nuôi vì dễ phát sinh dịch bệnh, lây lan gây hại tôm nuôi. Khuyến cáo nông dân không thả giống nuôi gối vụ liên tục sau mỗi đợt thu hoạch tôm.
Cùng với đó, tỉnh cũng tập trung nguồn lực đẩy nhanh tiến độ thi công hệ thống các công trình thủy lợi trọng yếu, nhất là những cống ngăn mặn, giữ ngọt trên tuyến đê quốc phòng ven biển An Biên - An Minh đưa vào vận hành; chủ động điều tiết nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp. Hoàn thiện quy trình kỹ thuật canh tác sản xuất luân canh vụ lúa, vụ tôm (lúa - tôm) trên vùng U Minh Thượng chuyển giao cho nông dân sản xuất an toàn, bền vững và hiệu quả.