Việc thi tuyển cán bộ lãnh đạo được cho là đang đem lại luồng sinh khí mới cho hoạt động của các cơ quan Nhà nước nói chung và của các cấp vụ, cấp sở, cấp phòng nói riêng. Đây là một nhiệm vụ quan trọng nhằm phát hiện và thu hút, trọng dụng những người có đức có tài để đóng góp sức lực và trí tuệ cho sự phát triển của đất nước.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Thái Bình cho biết, thời gian qua, một số bộ, ngành, địa phương đã tổ chức thực hiện thí điểm thi tuyển lãnh đạo, tuy nhiên việc tổ chức thực hiện chưa được thống nhất về các tiêu chí và cách thức thi tuyển còn khác nhau như phạm vi, đối tượng tham gia dự tuyển được mở rộng. Có cơ quan, tổ chức, đơn vị không quy định đối tượng tham gia dự tuyển phải nằm trong diện quy hoạch.
Ngược lại, có nơi lại mở rộng đối tượng tham gia dự tuyển đến các đơn vị sự nghiệp công lập, doanh nghiệp. Cũng có cơ quan lấy việc thi tuyển để thay thế cho toàn bộ quy trình tuyển chọn cán bộ hiện nay. Các môn thi viết cũng tương tự như các môn thi tuyển công chức, thi nâng ngạch công chức. Chính vì vậy, việc xây dựng đề án đổi mới cách tuyển chọn lãnh đạo cấp vụ, cấp sở, cấp phòng rất cần thiết trong giai đoạn hiện nay.
Nói về điểm mới của Đề án so với quy trình tuyển chọn cán bộ hiện nay, Bộ trưởng Nguyễn Thái Bình cho biết, Đề án đã quy định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của người đứng đầu trong việc đề xuất, giới thiệu nhân sự tham gia dự tuyển; người đứng đầu phải chịu trách nhiệm chính về nhân sự này nếu được bổ nhiệm. Phạm vi, đối tượng dự tuyển cũng được mở rộng, không bị giới hạn trong từng cơ quan, tổ chức, đơn vị mà cả cán bộ, công chức, viên chức đã được quy hoạch các chức vụ, chức danh tương đương trong từng bộ, ngành, địa phương nếu đảm bảo tiêu chuẩn, điều kiện cũng được tham gia dự tuyển.
Trường hợp những người tham gia dự tuyển không nằm trong diện quy hoạch phải được cấp ủy đảng có thẩm quyền đồng ý. Đề án bổ sung vào quy trình là người tham gia dự tuyển phải thực hiện một bài thi viết, môn điều kiện nếu đạt 50 điểm trở lên, thang điểm 100 thì ứng cử viên này tiếp tục được trình bày và bảo vệ chương trình hành động trước khi lấy phiếu tín nhiệm trong hội nghị cán bộ công chức, viên chức của từng cơ quan, tổ chức, từng đơn vị.
Một trong những điểm mới nữa của Đề án, đó là thay đổi nội dung và kết cấu phiếu tín nhiệm, đảm bảo thực chất là phiếu giới thiệu, trong đó có phần thông tin liên quan đến người tham gia dự tuyển và phần nội dung đánh giá mức độ tín nhiệm của người tham gia dự tuyển. Các nội dung đánh giá bao gồm phẩm chất, tư cách đạo đức của người tham gia dự tuyển; trình độ thể hiện sự am hiểu về ngành, lĩnh vực tham gia dự tuyển; năng lực thể hiện việc nói được, viết được, làm được. Ba nội dung này được đánh giá qua các mức độ đạt, không đạt.
Đề án sẽ được áp dụng thí điểm từ quý III/2015 và đến quý III/2018, tập trung vào khoảng 1/3 số bộ, ban, ngành Trung ương và 1/3 số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Khi Đề án được triển khai cụ thể, các bộ, ban, ngành, địa phương được chọn thí điểm phải xây dựng đề án về tổ chức thí điểm một số chức danh, chức vụ theo thẩm quyền từng bộ, ngành, địa phương, trình cấp có thẩm quyền cho ý kiến, trên cơ sở đó tiến hành đổi mới cách tuyển chọn lãnh đạo cấp vụ, cấp sở, cấp phòng.