Ông Trần Đình Tuấn, Chủ tịch UBND xã Đắk Nia xác nhận, UBND xã đã lập biên bản, báo cáo lên cấp trên, đồng thời yêu cầu doaanh nghiệp này - Công ty Cổ phần đầu tư thương mại Đức Thành (quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh) dừng ngay hành vi đổ chất thải ra môi trường.
Trước đó, ngày 29/7/2019, một số người dân tại bon Srê Ú, xã Đắk Nia, phản ánh việc nhiều xe chở chất thải (dạng bùn đen) đến đổ tại khu vực mỏ đá 4A. UBND xã cử đoàn đến xác minh và ghi nhận tại hiện trường có khoảng 300m3 chất thải dạng bùn đen.
Đại diện xã Đắk Nia lập biên bản, yêu cầu Công ty bổ sung các loại giấy tờ liên quan cũng như dừng ngay hành vi sai trái này. Tuy nhiên, Công ty Cổ phần đầu tư thương mại Đức Thành không chấp hành và tiếp tục đổ chất thải trong các ngày tiếp theo. UBND xã Đắk Nia sau đó đã báo cáo lên trên và phối hợp ngăn chặn.
Ký trong biên bản được UBND xã Đắk Nia lập tại hiện trường vào ngày 29/7/2019, người đại diện cho Công ty Cổ phần đầu tư thương mại Đức Thành Nguyễn Sỹ Định cho rằng, khu vực đổ chất thải đã được UBND tỉnh Đắk Nông cấp cho Công ty tận thu đá vào năm 2015. Sau đó, đơn vị đã làm thủ tục để chuyển sang sản xuất gạch không nung. Việc đổ chất thải là để chuẩn bị cho hoạt động này.
Trao đổi với phóng viên TTXVN qua điện thoại, ông Nguyễn Sỹ Anh, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần đầu tư thương mại Đức Thành cho rằng chất thải mà đơn vị đổ tại mỏ đá 4A (xã Đắk Nia) và khu vực ven Quốc lộ 28 (đoạn qua xã Quảng Khê, huyện Đắk G’Long, tỉnh Đắk Nông) là xỉ tro, xỉ than của quá trình sản xuất nhiệt điện chứ không phải là chất thải độc hại.
Ông Nguyễn Sỹ Anh khẳng định đây là sản phẩm đã đạt chứng nhận để sử dụng làm vật liệu san lấp nên việc Công ty đổ xuống mỏ đá và san lấp mặt bằng ven Quốc lộ 28 là hợp pháp. Thêm nữa, đây là chất thải có thể sử dụng làm nguyên liệu sản xuất phân bón hữu cơ, gạch không nung và nhiều mục đích khác.
Tuy nhiên, theo UBND thị xã Gia Nghĩa, khu vực mỏ đá 4A trước đây được UBND tỉnh Đắk Nông giao cho Ban Quản lý dự án thủy điện 6 (Tập đoàn Điện lực Việt Nam) khai thác đá. Đến năm 2015, UBND tỉnh Đắk Nông đã thu hồi và giao cho UBND thị xã Gia Nghĩa quản lý. Việc Công ty Cổ phần đầu tư thương mại Đức Thành chở chất thải từ Công ty Nhôm Đắk Nông (TKV) về đổ tại mỏ đá, cũng như một số khu vực ven Quốc lộ 28 là trái quy định pháp luật. UBND thị xã Gia Nghĩa đề nghị Sở Tài nguyên - Môi trường Đắk Nông kiểm tra, xác định rõ loại chất thải đã đổ ra môi trường, mức độ ảnh hưởng cũng như các vấn đề liên quan... đồng thời chỉ đạo các xã, phường trên địa bàn nếu phát hiện hành vi này phải ngăn chặn ngay, hoặc báo cáo các ngành chức năng nếu vượt thẩm quyền.
Theo Công ty Nhôm Đắk Nông, tháng 5/2019, Công ty Cổ phần đầu tư thương mại Đức Thành có ký hợp đồng với đơn vị nhận thu gom, xử lý tro bay, xỉ đáy Nhà máy nhiệt điện và xỉ lò Nhà máy khí hóa than với tổng khối lượng khoảng 60.000 tấn. Phía Công ty Cổ phần đầu tư thương mại Đức Thành chịu trách nhiệm thu gom toàn bộ các loại chất thải nêu trên và xử lý theo đúng các quy định về an toàn môi trường. Hợp đồng có hiệu lực từ ngày 1/6 đến ngày 31/12/2019 với tổng giá trị hơn 1,7 tỉ đồng. Do đó, nếu có các vấn đề liên quan đến xử lý chất thải này, Công ty Cổ phần đầu tư thương mại Đức Thành phải chịu trách nhiệm.
Theo các giấy tờ, văn bản mà Công ty Cổ phần đầu tư thương mại Đức Thành cung cấp cho UBND xã Đắk Nia, sản phẩm tro bay từ nhiệt điện đốt than của Công ty Nhôm Đắk Nông mà đơn vị này nhận thu gom, xử lý đã đạt chuẩn để làm vật liệu san lấp. Chứng nhận do Viện Khoa học và Công nghệ Xây dựng (Bộ Xây dựng) cấp vào ngày 22/7/2019.
Tuy nhiên, theo hợp đồng mà Công ty Cổ phần đầu tư thương mại Đức Thành ký với Công ty Nhôm Đắk Nông vào ngày 31/5/2019, đơn vị này nhận thu gom, xử lý 3 sản phẩm (tro bay, xỉ đáy và xỉ lò) chứ không chỉ có tro bay như chứng nhận. Việc bắt đầu đổ chất thải, theo như người đại diện của Công ty Cổ phần đầu tư thương mại Đức Thành, ông Nguyễn Sỹ Định (ký trong biên bản với UBND xã Đắk Nia) đã bắt đầu từ ngày 20/7/2019, tức trước thời điểm Công ty Cổ phần đầu tư thương mại Đức Thành nhận được chứng nhận 2 ngày.
Theo một lãnh đạo Sở Tài nguyên - Môi trường Đắk Nông, đơn vị đã nhận được báo cáo của UBND thị xã Gia Nghĩa và sẽ triển khai ngay việc kiểm tra, xác minh để xác định chủng loại, độ nguy hại (nếu có) cũng như ảnh hưởng tới môi trường. Nếu chất thải đã đổ xuống là xỉ than từ quá trình sản xuất nhiệt điện thì được phép sử dụng để san lấp mặt bằng. Tuy nhiên, trước khi sử dụng cần đăng ký, thông báo với chính quyền địa phương. Việc tùy tiện đổ xỉ than là sai quy định về xử lý chất thải, bảo vệ môi trường.
Qua vụ việc này, các ngành chức năng tỉnh Đắk Nông cần nhanh chóng vào cuộc xác minh, làm rõ những vấn đề liên quan; đồng thời có biện pháp kịp thời, chặt chẽ hơn để quản lý việc thu gom, xử lý hàng chục nghìn mét khối chất thải mà đơn vị đã nhận thu gom, xử lý.