Một điểm giao dịch của nhà mạng bổ sung thông tin cho khách hàng. Ảnh: Lê Phú |
Trên các diễn đàn mạng về công nghệ thông tin, bên cạnh việc trao đổi thông tin SIM số đẹp khi chuyển đổi số, vấn đề được nhiều người dùng quan tâm nhất là việc bảo mật.
Theo anh Nguyễn Hữu Cường, Trưởng Ban điều hành diễn đàn An ninh mạng WhiteHat.vn (Bkav), với tính tiện lợi và bảo mật nên SIM điện thoại hiện nay được sử dụng để tham gia nhiều vào quá trình đăng nhập, xác thực của các loại tài khoản, dịch vụ internet hiện nay. Từ các dịch vụ phổ biến như gmail, facebook, zalo... các giao dịch ngân hàng online cho đến các tài khoản bảo mật thiết bị như icloud. Cụ thể, SIM điện thoại thường được dùng để xác thực tài khoản.
Nếu khách hàng sử dụng xác thực 2 yếu tố cho các tài khoản như facebook, gmail, icloud... thì khi đăng nhập ở các thiết bị mới, sau khi khách hàng nhập xong thông tin tài khoản, mật khẩu; dịch vụ đó sẽ gửi mã xác thực (thường là 6 kí tự) qua tin nhắn để khách hàng hoàn thành đăng nhập. Với các giao dịch tài chính như mobile banking để chuyển tiền online, số điện thoại của khách hàng sẽ tham gia quá trình xác thực giao dịch với việc nhận được mã OTP để hoàn tất giao dịch chuyển tiền.
Còn trường hợp khách hàng gặp các vấn đề bảo mật cần phải khôi phục lại tài khoản như quên mật khẩu hoặc tài khoản bị kẻ xấu tấn công thì số điện thoại sẽ đóng vai trò quan trọng khi các bước cuối của quá trình khôi phục thường dẫn về số điện thoại của khách hàng với mã xác thực được gửi đến qua sms.
Bên cạnh đó, số điện thoại cũng thường được khách hàng sử dụng cho mục đích thông báo như biến động số dư trong các giao dịch tài chính... Vì vậy, khi đổi từ 11 số sang 10 số, khách hàng sẽ gặp các nguy cơ khi không thể tham gia vào quá trình xác minh tài khoản của mình. Cụ thể là không đăng nhập các dịch vụ sử dụng xác thực 2 yếu tố trên thiết bị mới, không lấy lại tài khoản qua số điện thoại và bị lỡ các thông báo quan trọng.
Để giảm thiểu tác động khi chuyển đổi, theo anh Nguyễn Hữu Cường, đối với các dịch vụ phổ biến hiện nay như gmail, facebook, zalo, icloud ... đều cho phép người dùng tự cập nhật lại số điện thoại khi có thay đổi. Chính vì vậy khi chuyển từ 11 số sang 10 số, người dùng cần phải truy cập các dịch vụ trên thiết bị đã đăng nhập từ trước, sau đó vào phần cài đặt và cập nhật số điện thoại mới. Thường sẽ có một mã xác thực mới được gửi đến số điện thoại được thêm vào để hoàn thành bước này, chính vì vậy người dùng cần lưu ý khi các sim 10 số mới đã kích hoạt thì người dùng mới thực hiện.
Phát sinh hiện hữu nhất là việc thay đổi thông tin có đăng ký lại số điện thoại nhận thông tin từ ngân hàng khi chuyển đổi. Đại diện Cục Viễn thông (Bộ TT&TT) cũng khẳng định, theo quy định hiện nay ngân hàng không được tự ý thay đổi số điện thoại mà khách hàng đã đăng ký và khi chuyển từ 11 số sang 10 số, chủ thuê bao phải tự đến ngân hàng chuyển đổi. Đây là thông tin mà các thuê bao 11 số nên cập nhật sớm để có phương án xử lý thích hợp nhằm đảm bảo cho các hoạt động giao dịch liên quan sau này. “Về phía Cục Viễn thông và các nhà mạng sẽ tuyên truyền rộng để chủ thuê bao biết hợp tác trong quá trình chuyển đổi”, đại diện Cục Viễn thông cho biết.
“Với các dịch vụ quan trọng liên quan đến tài chính như internet banking, mobile banking..., tùy thuộc vào các ngân hàng cho phép khách hàng mới có thể update số điện thoại nhận mã OTP online. Thông thường khách hàng phải ra các điểm giao dịch để được hỗ trợ đổi số điện thoại nhận mã OTP và nhận thông báo biến động số dư” anh Nguyễn Hữu Cường cho biết.
Theo ước tính của Bộ Thông tin & Truyền thông, hiện có khoảng 60 triệu thuê bao 11 số chịu sự tác động của kế hoạch chuyển sang 10 số. Trong khi đó, trong đó sẽ có hàng triệu khách hàng là thuê bao 11 số đăng ký thông tin với ngân hàng sẽ phải chịu ảnh hưởng bởi sự thay đổi này.
Những rắc rối có thể nảy sinh tiếp theo là việc chuyển đổi đồng loạt số trong danh bạ điện thoại. Với việc chuyển đổi đồng loạt đầu số trên danh bạ điện thoại thì các thuê bao cần sự hỗ trợ của các ứng dụng từ bên thứ 3. Mặc dù chưa đến ngày 15/9 nhưng trên các diễn đàn công nghệ đã giới thiệu các phần mềm hướng dẫn cách chuyển đồng loạt thuê bao 11 số về thuê bao 10 số trong danh bạ điện thoại. Theo đó, người dùng sẽ phải tải ứng dụng hỗ trợ, tùy thiết đang sử dụng dùng hệ điều hành iOS hay Android mà sẽ có ứng dụng hỗ trợ khác nhau.
Bên cạnh đó, các sản phẩm có gắn với các đầu số chuyển đổi (card visit, bao bì, biển quảng cáo...) cũng sẽ có tác động. Nhiều người để tiện giao dịch sẽ in lại card visit, biển, bao bì… để thuận tiện trong quảng bá hình ảnh, giao thương. Tuy nhiên theo nhận định, những tác động này sẽ không lớn bởi kế hoạch chuyển đổi kéo dài tới 30/6/2019, trong đó có thời gian gọi cả 2 mã mạng song song để người dùng làm quen, đồng thời các đơn vị liên quan lên kế hoạch chỉnh sửa in ấn cho năm tài khóa từ năm 2019.
Việc chuyển đổi thuê bao di động 11 số sang 10 số nằm trong việc điều chỉnh quy hoạch kho số để đáp ứng xu thế phát triển lâu dài cho thị trường viễn thông, yêu cầu phát triển của nền kinh tế số: giao thông thông minh, y tế thông minh, hệ thống điện lực thông minh... phục vụ cách mạng công nghiệp 4.0, tránh tình trạng thiếu kho số cho di động trong khi thừa kho số cho cố định. Sau khi chuyển thuê bao 11 số về 10 số thì những số 11 số đó sẽ để phát triển cho các thuê bao là kết nối với những thiết bị máy móc thông minh.
Theo Bộ Thông tin & Truyền thông, với quy hoạch kho số mới, Việt Nam sẽ có trên 500 triệu số thuê bao di động 10 chữ số cho liên lạc người với người và khoảng 1 tỷ số thuê bao di động cho liên lạc thiết bị với thiết bị để phát triển Internet vạn vật.
Từ năm 2007, Bộ Bưu chính Viễn thông (nay là Bộ TT&TT) chính thức cấp đầu 11 số cho các mạng di động. Theo thống kê, đến nay cả hiện cả nước có khoảng 120 triệu thuê bao di động, trong đó có 60 triệu thuê bao 11 số và 60 triệu thuê bao 10 số.