Việc phát triển cây thuốc lá tại tỉnh Gia Lai bên cạnh những lợi ích về kinh tế đang gây áp lực không nhỏ lên những cánh rừng tự nhiên, nhất là việc người dân tận diệt rừng lấy củi dùng làm chất đốt để sấy thuốc lá.
Trong nhiều năm trở lại
đây, diện tích cây thuốc lá tại tỉnh Gia Lai đã tăng nhanh chóng. Ước
tính đến thời điểm này, toàn tỉnh có khoảng 3.400 ha, tập trung chủ yếu
tại 3 huyện thị thuộc vùng Đông Gia Lai gồm huyện Krông Pa, Ia Pa và thị
xã Ayun Pa.
Thôn Bình Minh, xã Phú Cần được mệnh danh là “phố lò sấy” của huyện Krông Pa từ khi cây thuốc lá trở thành một trong những cây chủ lực trong kinh tế ở địa phương. Thôn có 53 hộ thì có đến 47 hộ làm nghề sấy thuốc lá với hơn 100 lò sấy. Nhà ít thì xây một lò, nhà nhiều xây đến 3 lò để
sấy thuốc lá, tất cả công đoạn sấy thuốc được tiến hành trong 7 ngày 6
đêm liên tục.
Để có được thành phẩm lá thuốc vàng ươm như thế này thì hàng trăm hecta rừng đã bị xóa sổ. |
Chất đốt được dùng chủ yếu là củi rừng tự nhiên thuộc các cây họ dầu có ở rừng khộp (kiểu rừng phổ biến ở vùng Đông Gia Lai) là phù hợp nhất. Củi rừng chắc nên đốt cháy đượm lửa lại tiết kiệm, khi đốt sấy ít tốn công và đặc biệt là dùng củi rừng thì lá thuốc sẽ có được sắc vàng đẹp hơn các loại chất đốt khác.
Ông Phạm Văn Tiến, người trong thôn Bình Binh sở hữu một lò sấy thuốc lá cho biết: Mỗi một mùa thuốc lá tôi sử dụng khoảng 25-30 Ster củi (mỗi ster thường bằng 0,7 mét khối). Toàn bộ số củi này đều là củi rừng tự nhiên được hợp đồng đặt mua với bên phía công ty thu mua thuốc lá và có giấy tờ đầy đủ.
Để thực hiện sấy khô một hecta thuốc lá uớc tính phải cần đến khoảng 50 ster củi. Và chỉ tính riêng tại huyện Krông Pa đã có khoảng 2.300 ha cây thuốc lá.
Như vậy, nếu chỉ dùng củi rừng tự nhiên, thì mỗi mùa người dân trồng thuốc lá cần cần đến hơn 115.000 ster củi. Và mỗi ster củi rừng tự nhiên tại Krông Pa hiện có giá bán xấp xỉ 420.000 đồng.
Giá củi rừng khá cao nên việc khai thác củi cũng đã trở thành một nghề hái ra tiền ở địa phương. Nhiều hộ dân đã bất chấp sự ngăn cấm của lực lượng chức năng vẫn vào rừng khai thác củi bán cho các lò sấy.
Ông Trần Đức Lương, Phó hạt trưởng hạt kiểm lâm huyện Krông Pa cho biết: Sản xuất thuốc lá vàng thì việc sử dụng củi để sấy rất lớn, và có nguy cơ xâm hại đến tài nguyên rừng của địa phương. Vụ sấy thuốc lá năm 2011 - 2012, Hạt đã phát hiện 5 hộ sử dụng củi rừng tự nhiên không hợp pháp với số lượng 4,3 ster, xử phạt 7 triệu đồng.
Trước tình trạng này, ngành Kiểm lâm cùng với chính quyền địa phương triển khai nhiều biện pháp ngăn chặn tình trạng sử dụng củi rừng tự nhiên để sấy thuốc lá, gây thiệt hại đến tài nguyên rừng, như tuyên truyền cho bà con nhân dân chuyển đổi công nghệ sấy từ việc sử dụng củi sang dùng than, trấu.
Việc phát triển cây
thuốc lá tại các huyện phía Đông tỉnh Gia Lai đang tạo thêm thu nhập cho người
dân trong vùng. Tuy nhiên, nó cũng đang gây áp lực không nhỏ đến các cánh rừng
tự nhiên còn sót lại khi người dân tận diệt rừng lấy củi làm chất đốt phục vụ sấy
lá thuốc.
Chính quyền và ngành chức năng địa phương cần sớm có các biện pháp để
ngăn chặn tình trạng này
Bài, ảnh: Quang Thái