Tình người trong lũ dữ ở Lào Cai

Trắng đêm cứu người

Có mặt tại thôn Chu Cang Hồ, xã Tòng Sành, huyện Bát Xát, chúng tôi tìm gặp chị Tẩn Thị Hà, dân tộc Dao, dáng người phụ nữ nhỏ bé, chân yếu tay mềm, ấy vậy mà với những hành khách mắc kẹt trong trận lũ vừa qua trên quốc lộ 4D chị là một người hùng.

Chị Hà kể lại: Sau một ngày lao động vất vả, tôi và mọi người chìm trong giấc ngủ. Tầm hơn 2 giờ sáng trời mưa rất to, tiếng nước chảy qua nhà ào ào, bật mình tỉnh dậy, thấy bất an, tôi đánh thức em gái rồi lập tức đưa mẹ và các cháu đến chỗ an toàn để tránh lũ.

Mưa vẫn xối xả, mất điện, trời tối om, quanh nhà tiếng nước suối đổ ầm ầm từ trên khe xuống, tôi nghe thấy tiếng người kêu cứu thất thanh. Biết là ra ngoài lúc này sẽ gặp nguy hiểm vì dòng nước ngày một chảy xiết và theo đó là những tảng đá to lăn dốc xuống ngày một nhiều, theo phản xạ tôi đi theo tiếng kêu cứu phát ra từ bên trên.

Đi được một đoạn, tôi thấy anh Vàng Văn Quynh tập tễnh bước đi đang kêu gào thảm thiết gọi tên vợ và hai cô con gái vừa bị dòng nước cuốn trôi. Cứ thế, hai chúng tôi mải miết tìm người suốt dọc đường, ngoài trời là một màu đen mù mịt không nhìn thấy gì, tiếng gọi vang cả rừng núi nhưng kết quả đều vô vọng.

Tôi thấy vài chiếc xe ô tô chở khách đang di chuyển theo hướng từ thành phố Lào Cai lên thị trấn Sa Pa đóng kín cửa dừng lại lưng chừng dốc vì không vượt qua được cơn lũ. Dòng nước vẫn cuộn xiết ầm ầm lao từ trên dốc xuống, gặp phải ô tô cản dòng, nước bắn vọt lên ngang kính xe.

Thấy nguy hiểm có thể ập đến với bao nhiêu con người trên xe, tôi vội vã tiến tới những chiếc xe khách đập liên hồi gọi tài xế cho khách xuống xe và đưa hành khách về nhà mình và các hộ dân phía dưới trú ẩn. Cùng sự giúp đỡ của một số cán bộ xã Tòng Sành, chúng tôi đưa được hơn 50 người đến nơi an toàn.

Khó khăn là hai xe dừng gần chỗ nước lũ chảy xuống đường mạnh nhất, mặt đường phía taluy âm bị sụt lở nghiêm trọng. Hai xe có gần 70 hành khách người nước ngoài, họ lo sợ bị nước cuốn trôi không dám băng qua đường. Tôi tăng tốc về nhà, lấy dao chặt đứt chiếc ống bơm nước mềm dài mang lên bắc ngang qua đường làm thành đường dây đến cửa xe, rồi mỗi người giữ một đầu để cho họ bám vào di chuyển sang bên kia đường.

Cứ thế, người này nối người kia bám cây vượt qua dòng nước lũ di chuyển xuống trạm y tế cách đó gần 1 km tránh lũ. Trời hửng sáng, toàn bộ hành khách trên các xe ô tô đã rời khỏi xe an toàn.

Lân la trò chuyện với chị Hà, chúng tôi biết được thêm nhiều người hùng trong đêm diễn ra cơn lũ kinh hoàng ấy. Đó là những cán bộ xã Tòng Sành đã có mặt kịp thời không quản hiểm nguy trong đêm để tìm kiếm, ứng cứu cho đoàn khách bị mắc kẹt trên đường.

Chúng tôi tìm gặp anh Chảo Láo Tả, cán bộ tư pháp xã Tòng Sành theo lời kể của chị Hà và một số người có mặt tại đêm hôm đó. Anh Tả nói, đêm hôm đó, anh thức trực phòng chống lụt bão trên trụ sở UBND xã, tầm gần 3h sáng thì nhận được điện thoại, đầu dây bên kia là giọng nói hốt hoảng của anh Vàng Văn Quynh thông báo vợ và hai con gái bị lũ cuốn mất, cần người đến tìm giúp.

Cúp máy, anh liên lạc ngay với một số cán bộ ở xã xuyên đêm cứu người. Vì dòng nước ngày một chảy xiết hơn, có thể trận lũ tiếp theo có thể ập về, đất đá trên đồi có thể sạt xuống. Không thể bỏ mặc bao nhiêu con người sống chết chỉ cách nhau trong gang tấc, anh tất tả tới các xe yêu cầu mọi người bình tĩnh xuống xe để di chuyển tới nơi an toàn.

Đêm tối, dòng nước vẫn ào ào đổ xuống, do nhiều hành khách không quen địa hình, anh và mọi người cẩn thận dìu từng người băng qua nước lũ để không ai bị thương vì đá lăn hay trượt ngã. Rạng sáng hôm đó, sau khi đưa mọi người đến nơi an toàn, bất chấp cái mệt, anh lại tất bật chạy đến các xe ô tô xin mấy thùng nước uống, rồi lại ngược dốc vài km vận chuyển mì tôm, sữa, bánh mì cho bữa sáng. Nước rút, anh lại khẩn trương cùng mọi người thu dọn những gốc cây, tảng đá nằm ngổn ngang trên đường để các phương tiện đi lại an toàn.

Chị Trần Thị Hà, nữ hộ sinh trạm Y tế xã Tòng Sành chia sẻ với chúng tôi, nhiều hành khách trong đêm hôm ấy hết lời ca ngợi chị Hà, anh Tả không ngại hiểm nguy, tính mạng xả thân cứu người. Nếu không có họ, không dám nghĩ chuyện gì có thể xảy ra.

Hình ảnh về trận lũ cướp đi sinh mạng của 20 người cách đây chục năm quét qua xã Phìn Ngan, huyện Bát Xát một lần nữa tái hiện. Cơn lũ vừa qua đã quét toàn bộ 16 ngôi nhà, cùng toàn bộ đồ đạc, gia súc… của người dân thôn Sủng Hoảng 2 trong tích tắc. Cây cầu treo độc đạo bị lũ cuốn trôi, thôn Sủng Hoảng 1, Sủng Hoảng 2 bị cô lập với thế giới bên ngoài.

Chị Chảo Lở Mẩy, thôn Sủng Hoảng 2, vừa gạt nước mắt vừa nói: Đêm hôm ấy, may có trưởng thôn Chảo Láo Khờ báo kịp cho chúng tôi chạy đến chỗ an toàn tránh lũ. Chỉ chậm ít phút nữa thôi, mấy chục con người cũng sẽ cuốn trôi theo dòng nước, hết lũ chúng tôi được trưởng thôn cho di chuyển xuống một số hộ dân ở Sủng Hoảng 1 ở nhờ.

Kết thúc cuộc trò chuyện với chị Mẩy, xa xa thấy dáng trưởng thôn Chảo Láo Khờ cùng một một số hộ dân vừa trở về từ thôn Sủng Hoảng 2, gương mặt ai cũng đượm buồn, mọi thứ chỉ còn là đống đổ nát. Ông Chảo Láo Khờ rót vội một chén nước uống cho đỡ khát rồi tiếp chuyện chúng tôi.

Được hỏi về trận lũ vừa qua, ông nhớ lại: Sủng Hoảng đã từng xảy ra trận lũ lớn, gây sạt lở và cướp đi nhiều sinh mạng cách đây 7 năm. Vì là nơi nguy hiểm nhất nên trước khi có lũ, ông được lãnh đạo xã thông báo đầu tiên. Ngay sau khi nhận tin báo, trời tối đen như mực, mưa to, đường trơn, ông té ngã mấy lần.

Lúc đấy, ông vực dậy, tức tốc lao thật nhanh đến gõ cửa từng hộ dân thông báo lũ cho người dân thoát khỏi thôn. Để lên chỗ an toàn nhất phải chạy qua một khe suối nhiều đất, nhiều người trong lúc chạy đất lún ngã sóng soài. Thấy vậy, ông hô hào một vài người tìm đá xung quanh đặt cho dễ bước.

Ông đứng bên bờ khe soi đèn pin cho bà con qua hết rồi mới thục mạng chạy. Có hơn 50 người đã nhanh chóng vượt qua khe suối, chạy lên ngọn đồi cao nhất và sau đó bị cô lập hoàn toàn trong nhiều giờ. Đến chỗ an toàn chân tay run lẩy bẩy vì chưa hết bàng hoàng, ông đến động viên từng người để vượt qua những lúc khó khăn.

Theo ông Khờ, khi bà con ổn định, ông kiểm tra, thống kê danh sách người dân trong thôn mới thấy thiếu em Chảo Láo Phiêu, Chảo Láo Tả và bà Chảo Khờ Mẩy. Trong lúc chạy lũ, ông vẫn thấy bà Mẩy và em Tả cầm đèn pin chạy theo. Nhưng chạy theo được một đoạn thì không còn thấy ánh đèn pin, cứ nghĩ họ đã đến được nơi an toàn. Giọng ông Khờ lặng xuống ngẹn ngào với ý nghĩ giá như lúc đó không nhìn thấy họ, ông quay lại kiểm tra luôn.

Cũng vào chiều 5/8, tin báo về cho hay bà Mẩy thôn Láo Sáng bị lũ cuốn trôi, tét đầu và bầm dập khắp người. Đường ra trung tâm xã bị sạt lở nhiều điểm, gần 30 người dân ở đó đã cáng bà Mẩy từ lòng suối vượt hơn 10 km ra trạm y tế xã. Người thì dọn đường, người thì đổi nhau cáng, chuyển đến trạm y tế xã ai cũng mệt và oải nhưng vui vì bà còn sống. Tại đây, bà được nhân viên y tế sơ cứu rồi được chuyển lên tuyến huyện.

Khi được hỏi động lực cứu người trong cơn lũ kinh hoàng ấy, câu trả lời của chị Hà, anh Tả, trưởng thôn Khờ đều cho rằng đó là việc bình thường và phải làm để giúp đỡ mọi người. Lăn lộn trong mưa bão để cứu mọi người thoát khỏi lưỡi hái tử thần, họ là những người hùng âm thầm và lặng lẽ của núi rừng Lào Cai.