Trong dịp Tết Nguyên đán năm nay, chúng tôi trở lại Đồng Nghê, xã xa nhất, khó khăn nhất của huyện vùng cao Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình. Quãng đường từ thị trấn huyện lỵ lên xã vùng cao này dài khoảng 80 km, nhiều dốc cao, vực thẳm, đặc biệt nhiều đoạn đường quanh co, men theo triền núi đá dựng đứng ven bờ sông Đà, rất nguy hiểm. Bởi thế, nhiều năm trước, người dân Đà Bắc vẫn lưu truyền câu ca dao: “Bao giờ Giáp Đắt có kem, Đồng Nghê có điện thì em lấy chàng”.Xã Đồng Nghê. Ảnh cpv.org.vn |
Được sự quan tâm của Nhà nước, những năm gần đây Đồng Nghê đã có đường ô tô đến trung tâm xã, có điện thắp sáng và trường học, trạm xá được xây dựng khang trang. Đặc biệt, xuân này 16 hộ dân xóm Lài, 100% là hộ nghèo có niềm vui lớn là Ban Dân tộc tỉnh đã đầu tư 8,5 tỷ đồng mở xong con đường dài hơn 5 km từ xóm Đăm đến xóm Lài. Cụ Bàn Văn Phiêm ở xóm Lài, năm nay đã 107 tuổi đón nhận món quà Tết của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Hoàng Việt Cường mà rưng rưng xúc động. Cụ bảo: “Người Dao ơn Đảng, ơn Chính phủ nhiều lắm, có đường ô tô đến bản rồi, trẻ con đi học đỡ vất vả, kẻ chợ vào tận nhà mua ngô, mua lợn, có tiền sắm tết, già vui cái bụng lắm”.
Ông Xa Văn Mạnh, người Tày, Chủ tịch UBND xã Đồng Nghê cho biết: Xã có 404 hộ với 1.656 khẩu gồm ba dân tộc Tày, Dao, Mường đoàn kết chung sống bên nhau từ nhiều đời nay. Xã có 5 xóm nằm rải rác cách trung tâm xã gần chục cây số đi lại khó khăn, có bản phải đi lại bằng thuyền.
Người dân nơi đây vốn đã vất vả. Ngày nay, với diện tích canh tác ruộng nước ít ỏi còn sót lại bên suối, vì mưu sinh bắt buộc họ phải phát dọn ven bìa rừng để trồng cây ngô, thứ cây được coi là cây xóa đói giảm nghèo của vùng cao. Mỗi hộ gia đình ở đây làm nương rẫy với diện tích từ 1-5 ha, mỗi năm cũng cho thu nhập vài chục triệu đồng.
Năm 2012, tổng diện tích gieo trồng của xã đạt 0 ha; trong đó, lúa nước có 46,6 ha, năng suất đạt 35 tạ/ha, sản lượng 166 tấn; ngô 280 ha, năng suất đạt 25 tạ/ha, sản lượng đạt 700 tấn; sắn 7,5 ha, năng suất đạt 18,7 tấn/ha, diện tích lúa cạn 30 ha; lạc, vừng, rau các loại đạt 7 ha. Về chăn nuôi, xã có 410 con trâu, 317 con bò, 640 con lợn, 2.890 con gia cầm. Thu nhập bình quân đầu người đạt 6,8 triệu đồng/năm. Trong năm qua, đời sống của nhân dân ổn định, cấp ủy, chính quyền bám sát nhiệm vụ trọng tâm, phát huy nỗ lực, khắc phục khó khăn hoàn thành tốt nhiệm vụ đã đề ra… Nhưng do xuất phát điểm thấp nên theo tiêu chí mới, Đồng Nghê vẫn còn 219 hộ nghèo và 89 hộ cận nghèo.
K hó khăn là vậy, nhưng bà con các dân tộc nơi đây thà đói ăn chứ không chịu đói chữ, luôn động viên con em bám trường, bám lớp. Trường Phổ thông Dân tộc bán trú dân nuôi xã Đồng Nghê có 4 lớp 6,7,8,9 với 108 học sinh dân tộc Mường, Dao, Tày; trong đó có 71 học sinh ở bán trú và luôn duy trì đủ sĩ số từ đầu năm học tới nay, chưa em nào bỏ học.
Tới xóm Đăm, chúng tôi như ngợp giữa rừng hoa đào, hoa mận nở bung trong nắng xuân. Nhà nào cũng treo cờ đỏ sao vàng bên voóng cửa nhà sàn. Các mẹ, các chị đã đi phiên chợ vùng hồ mua sắm bánh, mứt, kẹo đón Tết. Chủ tịch xã Xa Văn Mạnh cho hay: Tuy còn nghèo, nhưng Tết này xã không phải trợ cấp cứu đói như vài năm trước, lợn gà thì nhà nào cũng có sẵn trong chuồng; tỉnh còn hỗ trợ mỗi hộ nghèo 300.000 ngàn đồng ăn Tết, nên bà con phấn khởi lắm. Chia tay Đồng Nghê, chúng tôi cảm nhận một mùa xuân no ấm đang hiển hiện trên vùng rẻo cao này./.
Nhan Sinh