Vi rút gây bệnh tay chân miệng chưa thay đổi về kiểu gen

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, vào thời điểm hiện tại, có 3 dịch bệnh người dân cần lưu ý, đó là tay chân miệng, sởi và sốt xuất huyết Dengue. Về bệnh tay chân miệng, các chuyên gia nhận định, hiện chưa có sự thay đổi về kiểu gen của vi rút gây bệnh tay chân miệng ở Việt Nam.

Theo Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng Đặng Quang Tấn, từ đầu năm đến ngày 9/10/2018, cả nước ghi nhận gần 62.000 trường hợp mắc tay chân miệng rải rác tại 63 tỉnh, thành phố, trong đó có hơn 29.300 trường hợp nhập viện và 6 trường hợp tử vong tại 5 tỉnh, thành phố thuộc khu vực phía Nam.

“So với cùng kỳ năm 2017, số mắc tay chân miệng cả nước giảm 18,9%; số trường hợp nhập viện giảm 14,9%. Số ca mắc chủ yếu ghi nhận ở khu vực miền Nam chiếm 77,6%; miền Bắc chiếm 10,6%; miền Trung chiếm 10,1% và Tây Nguyên chiếm 1,7%. Số ca mắc chủ yếu ở trẻ dưới 10 tuổi, chiếm 99,5%, trong đó hay gặp ở nhóm từ 1-5 tuổi, tuổi trẻ đi nhà trẻ và mẫu giáo và dưới 1 tuổi”, ông Tấn cho biết.

Về dịch bệnh sởi, theo Cục Y tế dự phòng, cả nước ghi nhận gần 3.000 trường hợp sốt phát ban tại 51 tỉnh, thành phố, trong đó 1.093 trường hợp mắc sởi dương tính tại 40 tỉnh, thành phố; đã có 1 trường hợp tử vong tại tỉnh Hưng Yên. So với cùng kỳ năm 2017, số ca mắc sốt phát ban tăng 10,2 lần. Độ tuổi mắc chủ yếu ở nhóm trẻ dưới 9 tháng tuổi chiếm 21,4% và 1-4 tuổi chiếm 37,8%.

Ông Đặng Quang Tấn cho biết thêm: “Trong số này, trường hợp đã được tiêm chủng chỉ chiếm 13,6%, còn lại phần lớn là các trường hợp không được tiêm chủng, chiếm 44,5% và không rõ tiền sử tiêm chủng, chiếm 41,9%”.

Về sốt xuất huyết, cả nước ghi nhận 67.414 trường hợp mắc tại 62/63 tỉnh, thành phố, trong đó có 11 trường hợp tử vong. So với cùng kỳ 2017, số ca mắc cả nước giảm 53,6%, số tử vong giảm 22 trường hợp. Kết quả xét nghiệm cho thấy, mùa dịch bệnh sốt xuất huyết năm nay xuất hiện cả 4 týp vi rút lưu hành là D1, D2, D3 và D4.

Trả lời câu hỏi của báo giới về việc có phải dịch bệnh tay chân miệng bùng phát trong thời gian gần đây là do có sự biến chủng về gien của vi rút gây bệnh, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phan Trọng Lân - Viện trưởng Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh cho hay, qua theo dõi dịch tễ, ở nước ta, trước năm 2010, chủng gen phổ biến gây bệnh tay chân miệng là C5, sau đó dịch chuyển sang C4, khi đó cộng đồng chưa có miễn dịch nhiều với chủng C4 nên đã gây bùng phát đợt dịch năm 2011, sau đó thay thế bằng chủng gen B5. Đến năm 2018 lại gia tăng gen C4. Qua đánh giá chứng minh về mặt khoa học, về đặc tính từ C sang B cho thấy những vụ dịch có gen C4 thì tỉ lệ biến chứng cao hơn, số mắc cao hơn.

Tuy nhiên, theo ông Phan Trọng Lân, thực tế hiện nay cho thấy hiện công tác giám sát của ngành y tế rất tốt. Điển hình như ở phía Nam, trong số 18.000 ca mắc tay chân miệng chỉ có 6.000 ca nhập viện. Dù các ca tay chân miệng nặng trong tháng 9/2018 có cao hơn nhưng qua giám sát thấy tỉ lệ tử vong từ ca nặng so với năm 2011-2013 thấp hơn, ở mức 2,5 trong khi năm 2011 là 9,4, chứng tỏ công tác điều trị rất tốt.

Làm rõ thêm, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng Trần Đắc Phu thông tin: Các tuýp vi rút gây bệnh tay chân miệng chủ yếu là EV71. EV71 là chủng dễ gây biến chứng nặng và gây tử vong, đặc biệt ở trẻ dưới 5 tuổi mắc tay chân miệng. Tuy vậy, hiện chưa có sự thay đổi về kiểu gen của vi rút gây bệnh tay chân miệng ở Việt Nam.

Theo ông Trần Đắc Phu, ngành Y tế đã tăng cường giám sát chủ động tại cộng đồng, cửa khẩu qua giám sát thường xuyên và giám sát trọng điểm để phát hiện sớm ca bệnh, cách ly và xử lý triệt để ổ dịch; kiện toàn nâng cấp phòng xét nghiệm; thường xuyên cập nhật, ban hành các khuyến cáo phòng chống dịch bệnh và các biện pháp phòng bệnh tại cộng đồng.

Bộ Y tế cũng cho rằng dịch bệnh tay chân miệng không có nguy cơ bùng phát như năm 2011-2012 nhưng phải quyết liệt trong công tác phòng chống dịch, bởi nếu lơ là thì dịch bệnh nào cũng bùng phát.

Bên cạnh đó, Bộ Y tế đang tiếp tục chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch triển khai chiến dịch tiêm bổ sung vắc xin sởi - rubella cho trẻ 1-5 tuổi vùng nguy cơ cao năm 2018 -2019. Dự kiến sẽ tiêm cho khoảng 4,2 triệu trẻ từ 1-5 tuổi tại 418 huyện của 57 tỉnh, thành phố nguy cơ cao.