Nỗ lực để có vaccine trong nước
Theo Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo (Bộ Y tế), hiện Việt Nam có 2 nhà sản xuất đang nghiên cứu, phát triển vaccine phòng COVID-19 đã đến bước thử nghiệm lâm sàng là Nanogen và IVAC. Trong đó, vaccine Nano Covax của Nanogen đang đến bước thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3; vaccine COVIVAC của IVAC chuẩn bị bước sang giai đoạn 2 thử nghiệm lâm sàng. Dự kiến quy mô sản xuất của các vaccine dựa trên nền cơ sở vật chất hiện có là: Nanogen dự kiến quy mô sản xuất khoảng 20 -30 triệu liều vaccine/năm, có thể nâng công suất khi được đầu tư; IVAC dự kiến quy mô sản xuất khoảng 6 triệu liều/năm và cũng có thể nâng công suất khi được đầu tư. Để có thể nâng công suất sản xuất vaccine, các nhà sản xuất cần đầu tư thêm các trang thiết bị chuyên dụng và mở rộng nhà xưởng.
Với vaccine Nano Covax, do điều kiện cấp thiết về vaccine phòng chống dịch, để thúc đẩy tiến độ nghiên cứu nhằm sớm có vaccine phục vụ công tác phòng chống dịch, Hội đồng đạo đức trong nghiên cứu y sinh học quốc gia đã tổ chức các cuộc họp, thảo luận kỹ và thống nhất cho phép triển khai gối đầu thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 với vaccine Nano Covax, nhưng vẫn phải đảm bảo đúng các quy định chặt chẽ về tính khoa học, đảm bảo chất lượng vaccine.
Giai đoạn 3 thử nghiệm lâm sàng vaccine Nanocovax do Học viện Quân y và Viện Pasteur thành phố Hồ Chí Minh triển khai; các địa điểm triển khai tại: Học viện Quân y, tỉnh Hưng Yên, Viện Pasteur thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Long An, tỉnh Tiền Giang và một số đơn vị đủ điều kiện theo quy định tại các tỉnh triển khai nghiên cứu.
Đối tượng nghiên cứu của vaccine này là từ 18 tuổi trở lên, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn lựa chọn và không có bất kỳ tiêu chuẩn loại trừ nào theo đề cương nghiên cứu.
Số lượng đối tượng tham gia nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 của vaccine Nano Covax dự kiến khoảng 13.000 người để đánh giá tính an toàn, đáp ứng miễn dịch và hiệu lực bảo vệ của vaccine (bao gồm 1.000 đối tượng để đánh giá giữa kỳ về tính an toàn và sinh miễn dịch).
Một ứng viên vaccine COVID-19 "made in Việt Nam" nữa là vaccine COVIVAC của IVAC cũng đang triển khai thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1. Nhóm nghiên cứu đang báo cáo giữa kỳ giai đoạn 1 để chuyển tiếp nghiên cứu giai đoạn 2 tại Thái Bình.
Nghiên cứu chuyển giao công nghệ vaccine từ nước ngoài
Cùng với việc bắt tay nghiên cứu, sản xuất vaccine COVID-19 trong nước ngay từ khi dịch COVID-19 mới xuất hiện; Việt Nam cũng đang nỗ lực tìm kiếm, tiếp cận, đàm phán, trao đổi với các nhà sản xuất, đối tác phát triển, sản xuất, cung ứng vaccine phòng COVID-19 trên thế giới. Đặc biệt là mở rộng tìm kiếm hợp tác chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine từ nước ngoài để nhanh chóng chủ động được nguồn vaccine phòng chống dịch bệnh cho Việt Nam.
Đại diện Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo cũng cho biết: Đến nay Việt Nam đã thảo luận, đàm phán với nhà sản xuất vaccine của Hoa Kỳ về điều kiện chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine COVID-19 từ tinh chất mRNA. Vaccine này chỉ cần tiêm 1 liều duy nhất 5 mg, có khả năng bảo vệ cao (dựa trên kết quả thử nghiệm lâm giai đoạn 1, 2), có nhiệt độ bảo quản 20C - 80C.
Công ty cổ phần tiến bộ quốc tế (AIC) đã hỗ trợ liên hệ với Công ty sản xuất vaccine của Nhật Bản với công nghệ tiên tiến.
Hiện nay, Công ty TNHH Một thành viên Vaccine và Sinh phẩm số 1 (VABIOTECH) cũng đang xúc tiến đàm phán với đối tác Nhật Bản để sớm tiếp nhận chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine cho Việt Nam.
VABIOTECH cũng đã ký thỏa thuận với Quỹ đầu tư trực tiếp của Liên bang Nga về việc đóng ống vaccine phòng COVID-19 Sputnik-V từ bán thành phẩm với quy mô 5 triệu liều/tháng bắt đầu từ tháng 7/2021, tiến tới chuyển giao công nghệ sản xuất với quy mô 100 triệu liều/năm.