Đêm đầu tiên trong trại giam, ông Não u sầu, thở dài thườn thượt. Đám “bậu sậu” bứt dứt, trăn trở, hắt hơi, ho khan suốt. Có lẽ trong đám “bậu sậu” của ông Não khổ nhất là anh Đôi Tay, anh này phàn nàn; Bị tóm thì tất cả bị tóm, ấy vậy mà mỗi mình tôi phải đeo còng số 8, khó chịu không chịu được. Ai đó nghe được anh Đôi Tay ca cẩm vậy bảo: “Oan uổng nỗi gì, tại anh mà bây giờ cả lũ mới ra nông nỗi này!”.
Anh Đôi Tay lườm người vừa nói một cái, rồi phân bua:
- Đúng là tôi có chìa tay ra nhận và đưa hối lộ. Đúng là tôi có cầm bút ký vào các bản hợp đồng làm ăn theo kiểu mập mờ. Đúng là tôi có sỉa tay chỉ đạo các đối tác ăn bớt ăn xén khi thi công các công trình. Đúng là tay tôi nhiều lần hỉ hả phẫn khích khi cầm những tập những sấp đô la mệnh giá hết số đút vào túi… Nhưng, nói cho mấy người biết, hành động của tôi nằm ở phạm trù “Vô thức”. Tất tật mọi việc tôi phải làm theo sự chỉ đạo của ông Não.
Nghe anh Đôi Tay nói vậy, anh Đôi Tai liền thủ thỉ:
- Đúng là anh Đôi Tay nói không sai. Bản thân tôi, bấy lâu nay cũng bị ông Não đẩy vào hoàn cảnh hành động vô thức. Tại sao tôi chỉ thích nghe những lời nịnh nọt ngọt ngào, êm ái du dương. Tại sao tôi lại nghe và tin đặc những lời của lũ quân sư quạt mo, thầy dùi đểu dởm. Tại sao tôi chối bỏ những lời góp ý phê bình thẳng thắn chân tình, hay những lời cảnh báo… Ông Não bắt tôi nghe như nào tôi phải nghe như vậy… Bây giờ tỉnh ngộ, không nghe lời ông ấy, thì chỉ còn nghe thấy tiếng loảng xoảng của xích sắt và vo ve của bầy muỗi đói.
Anh Đôi Mắt động lòng, xúc động, khiến hai hàng lệ mềm rơm rớm chảy ra. Anh đã định khép lại đôi tròng con ngươi, đánh một giấc ngủ dài cho quên hết sự đời, nhưng không ghìm được cảm xúc nên anh cũng bật lời:
- Đôi Mắt tôi, đáng lý đấng tối cao sinh ra không phải để tối tăm mặt mũi khi nhìn thấy tiền bạc múa may quay cuồng trước mặt. Không để lu mờ trước sự cám dỗ rủ rê của mỹ nhân. Không thể cứ cắm đầu cắm cổ bước vào nơi lầy nhầy tăm tối… Than ôi! Vậy mà tôi đã nhắm mắt làm liều. Nhưng, xét kỹ, tôi đâu có tự giám liều, là do ông Não làm liều đấy chứ. Cũng giông như hai anh, tôi chỉ hành sự theo cái kiểu vô thức thôi.
Bỗng anh Mồm ngáp to một cái:
- Cá nhân tôi, không cần biết vô thức hay ý thức là cái gì. Chức năng quan trọng nhất của Mồm là ăn. Sai lầm của tôi trong cái sự ăn là ở chỗ tôi đã ăn uống lộn xộn lung tung thậm chí là tạp phế lù quá. Đáng lý ra tôi phải biết chọn lựa… Ăn cái gì? Ăn ở đâu? Ăn với ai? Ăn như thế nào? Ăn ít hay ăn nhiều? Cái gì ăn được? Cái gì không ăn được? Xương xẩu thì phải nhè ra! Thức ăn nhiều thì phải san xẻ… Đằng này, tôi chỉ biết cắm đầu cắm cổ xuống ăn. Ăn xấu, ăn bẩn, chẳng sao cả, miễn là ăn. Thực ra ăn mà Mồm tôi có sướng đâu, ăn là làm đúng chức năng ông Não sai khiến. Bây giờ cái Mồm đang thất nghiệp, bỗng dưng lại thấy thèm ăn quá.
Ngồi co ro ở một góc phòng giam lạnh lẽo ông Não nghe đám “bậu xậu” kêu ca, than phiền, trách móc… trong lòng đã đâu càng thêm nhức nhói hơn. Bọn chúng nói không sai. Tất cả bọn chúng đều hành động vô thức theo sự chỉ đạo có ý thức, mà lại là thứ ý thức sai trái pháp luật của mình. Chợt ông Não nghĩ, hay là mình cũng đã hành động “Vô thức” nhỉ, nhưng ngay tức thì ông loại bỏ ngay ý nghĩ ấy, và trong một khoảnh khắc thật nhất còn lại ông ông lẩm bẩm “Mình không vô thức đâu mà mình chỉ vô đạo đức thôi!”.