Nếu như trước đây đất vườn, rẫy của dân chỉ được sử dụng để trồng lúa, cây ăn trái, hoa màu thì nay những mảnh ruộng này được giới đầu tư bất động sản thu gom để tách thửa, phân lô, bán nền, mặc dù đất vẫn chưa được chuyển đổi mục đích sử dụng. Tình trạng này khiến giá đất bị đẩy lên gấp hàng chục lần so với giá trị thực của nó, cộng hưởng cùng tâm lý “ăn theo” dự án sân bay Long Thành.
Nhộn nhịp phân lô bán nền Từ quốc lộ 51 đoạn khu vực thị trấn Long Thành dọc theo các tuyến tỉnh lộ 769, hai bên đường nhan nhản các bảng quảng cáo rao bán đất nền dự án với giá mềm: “Bán đất nền gần sân bay Long Thành, giá 250 triệu/100m2, sổ hồng trao tay”; “Nhận ký gởi, mua bán đất quanh sân bay Long Thành diện tích từ 1 sào, héc-ta”.
Lần theo một địa chỉ quảng cáo, phóng viên tìm đến “Trung tâm môi giới” của một doanh nghiệp có trụ sở nằm trên đường 769. Tại văn phòng này, hàng chục tấm bản đồ loại lớn được in màu thể hiện đầy đủ hiện trạng quy hoạch, sử dụng đất khu vực sân bay Long Thành và vùng phụ cận.
Giới thiệu về quy hoạch sân bay cũng như “tương lai’ của những vùng đất phụ cận, nhân viên sẽ tùy nguyện vọng khách cần mua lô hay mua sào, héc-ta để tư vấn. Vùng nằm trong diện tích 21.000 ha đang được tỉnh Đồng Nai quy hoạch để xây dựng thành phố sân bay còn khu vực nằm ngoài vùng 21.000 ha vẫn có thể tự do phân lô, bán nền và xây dựng - nhân viên tại đây khẳng định.
Từ số điện thoại được rao trên bảng quảng cáo bán đất khu dân cư S.Residence, cách sân bay Long Thành 1 km, phóng viên liên hệ tìm hiểu lô đất được quảng cáo gần UBND huyện Long Thành, gần sây bay được chào bán với giá 150 triệu/lô 100m2. Cô nhân viên tên Linh đon đả cho biết, công ty họ vẫn còn một số lô vị trí đẹp, nếu khách hàng mua thì 1 tháng sau sẽ ra sổ và đất họ bán là thổ cư 100%.
Tuy nhiên, khi được hỏi vị trí đất nằm ở khu vực nào thì cô nhân viên lại nói gần UBND xã Phước Thái chứ không phải gần UBND huyện Long Thành như quảng cáo. Theo cô Linh, họ chỉ dẫn vậy bởi khu vực đất của công ty nằm cách 5m tính từ cửa đông của sân bay Long Thành.
Dọc theo tỉnh lộ 769, phóng viên đến khu vực xã Long An, một trong 6 xã được quy hoạch để xây dựng dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành. Dừng chân tại một quán “cà phê bất động sản”, một nam nhân viên nhanh nhảu giới thiệu về dự án phân lô bán nền của sàn giao dịch N.T.
Sau khi giới thiệu vị trí và viễn cảnh sầm uất của dự án trên, nam nhân viên dẫn "khách" đến khu vực đang phân lô bán nền. Khu vực này trước đây là khu ruộng, sau này được người dân xây tường rào bao quanh để nuôi lợn. Khi dự án sân bay Long Thành được Chính phủ và Quốc hội thông qua, sàn giao dịch N.T đã thu mua đất nông nghiệp của người dân rồi san lấp làm đường và phân thành từng lô bán cho người dân.
Mỗi lô đất có diện tích từ 120m2 được bán với giá từ 500 - 800 triệu đồng/lô tùy vị trí. Khi hỏi về sổ đất và pháp lý của dự án, nam nhân viên tư vấn cho biết đất dự án này đang trong quá trình làm sổ. Nếu mua thì khách đặt cọc trước 100 triệu, 10 ngày sau sẽ công chứng rồi trả tiếp 95% giá trị, 3 tháng sau khách hàng sẽ được nhận sổ.
Ông Trương Văn Phương, Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Long Thành cho biết, việc các đối tượng tự vẽ quy hoạch, vẽ sơ đồ dự án đất rồi mời gọi, mồi chài người dân mua với lời hứa sẽ làm sổ chủ quyền trong thời gian gần, thực tế là lừa dối.
Theo ông Phương, hiện nay tại khu vực từ khu vực đầu đường tỉnh 769 đến khu vực quy hoạch xây dựng sân bay Long Thành chỉ có dự án khu dân cư D2D, khu tái định của huyện Long Thành làm chủ đầu tư tại Lộc An và khu nhà ở công nhân của khu công nghiệp Lộc An - Bình Sơn là những dự án được cấp phép đầu tư. Còn lại, những dự án khác nếu phân lô bán nền cho người dân đều là trái phép.
Nguy cơ vỡ quy hoạch “vùng phụ cận sân bay” Ông Trương Văn Phương cho biết, từ tháng 4/2017 UBND tỉnh Đồng Nai đã có quyết định tạm ngưng việc tách thửa đất để rà soát lại công tác quy hoạch, sử dụng đất nhằm hạn chế tình trạng lợi dụng phân lô, bán nền tràn lan như hiện nay.
Trên thực tế, tại khu vực vùng phụ cận quanh khu vực 5.000 ha xây dựng sân bay Long Thành, hiện tỉnh Đồng Nai đang rà soát để lập quy hoạch diện tích đất 21.000 ha để phát triển “thành phố sân bay”. Khu vực này sẽ phát triển thành những khu riêng biệt gồm dịch vụ, đô thị, logistics, khu công nghiệp, các khu giải trí, khu công viên chủ đề…
Hiện nay tỉnh Đồng Nai đang tham quan và tìm hiểu mô hình phát triển “thành phố sân bay” của Incheon - Hàn Quốc. Ngoài tăng trưởng về lượng hành khách và hàng hóa, hiện nay vùng dịch vụ, đô thị quanh khu vực sân bay Incheon đã có đóng góp rất lớn cho nguồn thu của Incheon. Do đó, UBND tỉnh Đồng Nai cho rằng sân bay Long Thành có thể học hỏi mô hình của Incheon vì có nhiều điểm tương đồng.
Theo nhận định của các chuyên gia, việc tự phân lô, tách thửa và bán nền trên diện tích đất nông nghiệp tại huyện Long Thành thời gian qua sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy; trong đó ảnh hưởng trực tiếp và gần nhất đó là làm vỡ quy hoạch tổng thể vùng phụ cận sân bay Long Thành hiện đang được tỉnh Đồng Nai rà soát, triển khai. Người dân hoặc thiếu hiểu biết, hoặc hám lợi “ăn theo” dự án sân bay Long Thành trong khi quy hoạch vùng chưa hình thành sẽ có nguy cơ “tiền mất, tật mang”.
Để chấn chỉnh tình trạng trên, tỉnh Đồng Nai đã có quyết định ngưng tách thửa và chỉ đạo các sở, ngành cùng UBND huyện Long Thành khẩn trương triển khai và hoàn thiện quy hoạch tổng thể vùng phụ cận cảng hàng không quốc tế Long Thành; đồng thời, đề nghị huyện và các sở, ngành tăng cường kiểm tra, chấn chỉnh công tác quản lý đất đai, ngăn chặn tình trạng tách thửa, phân lô, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất trái quy định trong khu vực quy hoạch cảng hàng không quốc tế Long Thành và vùng phụ cận.
Cơ quan chức năng cũng khuyến cáo người dân, nếu có nhu cầu thiết yếu cần mua đất trên địa bàn huyện Long Thành thì nên đến các cơ quan chức năng của huyện hoặc tỉnh để được thông báo về quy hoạch sử dụng đất, vị trí đất, chứ không nên nghe theo các đối tượng môi giới dẫn dụ.
Đối với những người dân đã “lỡ” mua đất của các “dự án ma”, thì sau khi tỉnh Đồng Nai cho phép tách thửa lại, các cơ quan chức năng sẽ căn cứ vào quy hoạch chi tiết sân bay và vùng phụ cận, cùng các điều kiện theo quy định để xem xét có thể cấp hoặc từ chối cấp giấy chủ quyền cho người dân.