Đánh giá về tình hình thị trường bất động sản thời gian qua, Bộ Xây dựng khẳng định, những chỉ số cơ bản của thị trường bất động sản như: nguồn cung, lượng giao dịch, vốn đầu tư, tín dụng, hoạt động của các doanh nghiệp vẫn duy trì sự ổn định. Tuy nhiên, cần có sự theo dõi kiểm soát và ngăn chặn, xử lý kịp thời của các bộ, ngành, chính quyền địa phương để tránh tình trạng "sốt" đất nền lan rộng, dẫn đến mất kiểm soát, trở thành "bong bóng" bất động sản.
Văn phòng giao dịch bất động sản mọc lên khắp nơi, kể cả trên tuyến đường đê tại huyện Đông Anh, Hà Nội. Ảnh minh họa: Trung Nguyên/Báo Tin tức
Đáng chú ý, trong các chỉ số của thị trường chỉ có chỉ số về giá bất động sản có nhiều biến động. Thời gian qua, nhìn chung giá bất động sản đều tăng và có hiện tượng "sốt" đất nền cục bộ tại một số khu vực của các địa phương.
Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do các địa phương tích cực triển khai lập quy hoạch tỉnh; trong đó có chủ trương đầu tư các dự án lớn về phát triển đô thị, nhà ở, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, việc sáp nhập, mở rộng, nâng cấp đô thị, nhưng lại chưa thông tin công khai, định hướng kịp thời cho người dân. Do đó, giới đầu cơ lợi dụng tung tin, đồn thổi đẩy giá bất động sản.
Cùng đó, xu hướng các nhà đầu tư dịch chuyển dòng tiền vào lĩnh vực bất động sản ngày càng nhiều vì đây là kênh đầu tư được cho là an toàn, còn nhiều cơ hội phát triển do một số kênh đầu tư khác như: chứng khoán, vàng, ngoại tệ... không ổn định và đang giao dịch ở mức cao. Đồng thời, lãi suất tiền gửi với mức lãi suất thấp không đủ hấp dẫn nguồn tiền tích lũy của người dân.
Mặt khác, việc đầu tư phát triển các dự án nhà ở thương mại gặp nhiều khó khăn do thủ tục pháp lý về đất đai, đầu tư, xây dựng kéo dài từ 1-2 năm trước, nhưng đến nay mới được tháo gỡ và chưa có tác động rõ nét khiến nguồn cung bất động sản trên thị trường bị hạn chế.
Trong khi đó, việc đầu tư xây dựng nhà ở xã hội thời gian qua chưa được quan tâm đúng mức bởi thiếu quỹ đất, nguồn vốn hỗ trợ… dẫn đến nguồn cung thiếu nhiều so với nhu cầu của người dân.
Các biện pháp quản lý cũng chưa chặt chẽ nên xuất hiện tình trạng nhà đầu tư, người dân chuyển nhượng quyền sử dụng đất, chia tách, phân lô, bán nền tại những khu vực chưa được đầu tư, hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng; thực hiện mua đi, bán lại, giao dịch trao tay nhiều lần để đẩy giá.
Đặc biệt, các địa phương ban hành bảng giá đất mới tăng hơn so với trước đây, dù chưa tác động trực tiếp làm tăng giá nhà ở, đất ở của các dự án, nhưng cũng ảnh hưởng đến tâm lý giới đầu tư bất động sản, nhất là giá nhà đất của người dân tại các khu vực hiện hữu.
Bộ Xây dựng nhận định, thị trường bất động sản những tháng qua vẫn còn khó khăn và biến động, nhất là việc tăng giá mạnh đất nền diễn ra cục bộ tại một số khu vực. Tuy nhiên, nhờ tháo gỡ khó khăn về cơ chế, chính sách, trình tự, thủ tục đầu tư, xây dựng, kinh doanh bất động sản cũng như các chỉ số cụ thể cho thấy thị trường bất động sản vẫn đang và sẽ phát triển ổn định.
Mặc dù hiện tượng "sốt" đất nền mới chỉ diễn ra ở quy mô cục bộ của từng khu vực, dự án, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro và cần có sự can thiệp của cơ quan quản lý nhà nước. Do vậy, phải theo dõi kiểm soát và ngăn chặn, xử lý kịp thời của các bộ, ngành, chính quyền địa phương để tránh tình trạng này lan rộng, mất kiểm soát, trở thành "bong bóng" bất động sản – Bộ Xây dựng nhấn mạnh.
Về giải pháp trong thời gian tới, Bộ Xây dựng cho rằng, các bộ, ngành liên quan theo chức năng, nhiệm vụ được giao nhanh chóng hoàn thiện thể chế chính sách, triển khai có hiệu quả các chính sách, Nghị định mới ban hành về đầu tư, xây dựng, kinh doanh bất động sản.
Trước mắt, Bộ Xây dựng sẽ hoàn thiện quy định pháp luật để công bố hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản. Bộ Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu, hoàn thiện pháp luật về đất đai, quản lý sử dụng đất nông nghiệp, đất lâm nghiệp,… không để chuyển nhượng trái pháp luật, sử dụng sai mục đích.
Dưới góc độ tín dụng, Ngân hàng nhà nước Việt Nam theo dõi, kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản, tránh rủi ro kép, ngăn chặn việc sử dụng nguồn vốn cho vay sản xuất, tiêu dùng vào đầu tư, kinh doanh bất động sản – Bộ Xây dựng đề xuất.
Thời gian tới, các địa phương phải khẩn trương thực hiện một số giải pháp cụ thể nhằm ngăn chặn hiện tượng "sốt" đất, kiểm soát, ổn định thị trường bất động sản trên địa bàn. Cụ thể như hoàn thiện phê duyệt các đồ án quy hoạch; trong đó, chú trọng tới các dự án phát triển đô thị, nhà ở đảm bảo đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội.
Các địa phương cũng cần công bố công khai thông tin về thị trường bất động sản, quy hoạch, tiến độ triển khai những dự án phát triển cơ sở hạ tầng, bất động sản, đặc biệt là dự án lớn và việc sáp nhập thành lập, nâng cấp đơn vị hành chính… để minh bạch thông tin; ngăn chặn hiện tượng tung tin đồn thổi, đầu cơ nhằm đẩy giá để trục lợi.
Cùng với biện pháp quản lý, ngăn chặn việc chia tách, phân lô, bán nền tại các khu vực chưa được phép đầu tư, hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng, các địa phương cần kiểm soát việc mua đi, bán lại trao tay nhiều lần; thanh tra, xử lý nghiêm các trường hợp kinh doanh bất động sản không đúng quy định, nhất là dự án "ma", không đủ hồ sơ pháp lý cũng như điều kiện kinh doanh.
Về phía doanh nghiệp đầu tư kinh doanh bất động sản, Bộ Xây dựng yêu cầu thực hiện nghiêm trình tự, thủ tục về đầu tư, giao đất, xây dựng, kinh doanh và triển khai thực hiện dự án theo đúng quy định pháp luật; đẩy nhanh tiến độ, chất lượng triển khai các dự án; đầu tư dự án đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, xã hội để sớm đưa vào khai thác, sử dụng nhằm tăng nguồn cung, kịp thời đáp ứng nhu cầu về nhà ở của người dân.
Nhìn lại thị trường quý I cho thấy, giá giao dịch đất nền trong khu dân cư tại thời điểm giữa cuối tháng 2/2021, đặc biệt sau dịp nghỉ Tết Nguyên đán đã xảy ra hiện tượng tăng nóng ở nhiều địa phương trên cả nước như: các huyện Đông Anh, Đan Phượng, Thạch Thất của thành phố Hà Nội; Tp. Thủ Đức (Tp. Hồ Chí Minh); huyện Thủy Nguyên (Hải Phòng); thị xã Từ Sơn (Bắc Ninh); huyện Gia Viễn (Ninh Bình); Tp. Phan Thiết và thị xã La Gi (Bình Thuận), huyện Hớn Quảng (Bình Phước), huyện Gio Linh (Quảng Trị)…
Tình trạng giá đất tăng nóng cục bộ tại một số địa phương chỉ diễn ra trong thời gian ngắn rồi lắng xuống sau khi chính quyền địa phương kịp thời chỉ đạo, thông báo công khai cũng như cảnh báo tới các nhà đầu tư, người dân về quy hoạch, kế hoạch thực hiện, tình hình triển khai các dự án trên địa bàn.