Theo ước tính, từ nay đến năm 2020, Việt Nam cần trên 400.000 căn nhà ở xã hội (NOXH), trong khi đó, nguồn cung hiện nay còn rất hạn chế. Bộ Xây dựng đang và sẽ triển khai một số cơ chế nhằm tăng nguồn cung kiểu nhà này cho thị trường.
Cần trên 400.000 căn trong 6 năm tới
Sự thiếu hụt nguồn cung NOXH hiện nay thể hiện ở việc các dự án NOXH vừa hoàn thiện đã được bán hết. Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam cho biết, vừa rồi 1.096 căn thuộc dự án NOXH Đặng Xá Viglacera đã được bán hết ngay trong vòng 5 tháng mở bán. Điều đó cho thấy, nhu cầu về NOXH của người dân là rất lớn.
|
Khu nhà ở cho người thu nhập thấp Đặng Xá, giai đoạn 1. |
Theo số liệu từ Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS (Bộ Xây dựng), nhu cầu NOXH cho người thu nhập thấp hiện nay là 11,28 triệu m2, tương đương 282.000 căn hộ. Trong khi đó, trong tổng số 81 dự án NOXH với khoảng 47.000 căn hiện nay (bao gồm cả các dự án đăng ký chuyển đổi từ nhà ở thương mại sang NOXH), mới chỉ có 11 dự án đang mở bán với khoảng 7.000 căn hộ. Còn lại, các dự án chủ yếu vẫn đang trong giai đoạn triển khai, chưa hoàn thiện. Con số này quá ít ỏi so với nhu cầu thực tế của người dân.
Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS cho biết thêm, trong giai đoạn từ nay đến năm 2015, nhu cầu của người dân tăng thêm 2,64 triệu m2, tương đương 66.000 căn. Giai đoạn 2016 - 2020, nhu cầu tăng thêm 3,36 triệu m2, tương đương 84.000 căn. Như vậy, tổng nhu cầu về loại nhà này từ nay đến năm 2020 là 17,28 triệu m2, tương đương 432.000 căn hộ. Bộ Xây dựng và Ngân hàng Nhà nước đã tích cực đề ra những giải pháp để tháo gỡ khó khăn nhằm giải ngân nhanh gói 30.000 tỷ đồng. Trong đó, tập trung vào việc tăng cung NOXH, vì nếu không có nhiều NOXH với diện tích dưới 70 m2 và giá dưới 15 triệu đồng/m2 thì sẽ không thể giải ngân nhanh được gói tín dụng này.
Nhìn lại quá trình phát triển NOXH tại Việt Nam trong thời gian qua, Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam thừa nhận, có sự lệch pha cung - cầu trên thị trường BĐS. Ông Nam cho biết, trong 10 năm từ 1999 đến 2009, mặc dù tổng diện tích căn hộ trên cả nước đã tăng gấp đôi so với tất cả thời gian trước đó cộng lại. Tuy nhiên, đa phần sản phẩm BĐS trong thời gian này lại là nhà ở thương mại cao cấp, trong khi nhà ở giá rẻ lại rất thiếu.
“Suốt một thời gian dài, nhà đầu tư chỉ tập trung xây căn hộ cao cấp mà bỏ quên phân khúc nhà ở cho người nghèo. Quan điểm của Chính phủ trong thời gian tới là tác động vào cung - cầu thị trường, thông qua hành lang pháp lý và các cơ chế, chính sách khuyến khích xây dựng NOXH”, Thứ trưởng Nam cho hay.
Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS Nguyễn Mạnh Hà cũng cho biết, việc phát triển NOXH trong thời gian tới sẽ gắn với Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030. Theo đó, phát triển nhà ở nói chung và NOXH nói riêng là một trong những nội dung quan trọng của chính sách phát triển kinh tế - xã hội.
Tăng nguồn cung
Nhằm tăng cung NOXH, Bộ Xây dựng sẽ có cơ chế khuyến khích và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp (DN) đầu tư phát triển nhà ở dạng này. Cụ thể, theo NĐ188/2013/NĐ-CP có hiệu lực từ tháng 1/2014, các DN tham gia phát triển NOXH ngoài việc được hưởng các ưu đãi như trước đây về tiền sử dụng đất, thuế, còn được hưởng các ưu đãi khác như: được dành 20% quỹ nhà, đất của dự án để kinh doanh; được hỗ trợ toàn bộ vốn đầu tư hạ tầng trong dự án từ ngân sách địa phương; được sử dụng nhà ở hình thành trong tương lai của dự án để thế chấp vay vốn.
Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam cho biết thêm, với tất cả các dự án có quy mô trên 10 ha, chủ đầu tư phải dành một quỹ đất để xây dựng NOXH. Những giải pháp này sẽ góp phần tăng cung NOXH trong thời gian tới. Tuy nhiên, để những chính sách này thực sự đi vào cuộc sống, cần sự vào cuộc của các ngành liên quan và toàn xã hội. Muốn giải quyết về nguồn cung và vốn cho NOXH, cần xã hội hóa công tác đầu tư từ nguồn lực tư nhân trong nước để xây dựng NOXH.
Nhìn dưới góc độ DN, ông Trương Hải Long, Tổng giám đốc Tổng công ty Phát triển nhà Hà Nội, cho biết, DN tham gia trong lĩnh vực NOXH không chỉ cần hỗ trợ về vốn mà còn cần sự hỗ trợ về công nghệ. Do đó, ông Long kiến nghị: Bộ Xây dựng nên có đề tài nghiên cứu để tạo ra một mô hình NOXH mẫu về diện tích, vật liệu, công nghệ, giá thành… để các đơn vị có cơ sở triển khai ngay. Các dự án sẽ có thể áp dụng theo mẫu ngay mà không cần phải trình xin phê duyệt, rút ngắn thời gian và đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án.
Bài và ảnh: Hoàng Dương