Xin Đại sứ đánh giá về những thành tựu nổi bật trong quan hệ Việt Nam - Argentina trong 50 năm qua ?
Ngày 15/10/1973 tại Thủ đô Buenos Aires, Bộ trưởng Văn hóa Hoàng Minh Giám, Trưởng đoàn Việt Nam dự lễ nhậm chức của Tổng thống Argentina Juan Peron, đã thay mặt Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ký Thông cáo chung với Bộ trưởng Ngoại giao Argentina Alberto Vignes về việc hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao cấp sứ kể từ ngày 25/10/1973. Sự kiện lịch sử này cho thấy ngay từ rất sớm, Việt Nam và Argentina đã có mối quan tâm và tình cảm sâu sắc đối với quan hệ giữa hai đất nước có vị trí địa lý cách xa nhau. Trong thập kỷ 70 và 80 sau đó, do tình hình quốc tế phức tạp và khó khăn nội bộ mỗi nước, quan hệ song phương chưa có điều kiện phát triển nhiều. Từ giữa những năm 1980 và đầu 1990, khi Việt Nam bắt đầu chính sách mở cửa và hội nhập quốc tế và nền dân chủ được khôi phục ở Argentina, quan hệ hai nước bắt đầu có những biến chuyển tích cực. Năm 1995, Việt Nam chính thức mở Đại sứ quán tại Argentina và đến năm 1997, ông Trần Quang Hoan được bổ nhiệm là Đại sứ đầu tiên tại quốc gia Nam Mỹ này.
Với nền tảng lịch sử chính trị vững chắc và những tương đồng về văn hóa, bổ trợ lẫn nhau về kinh tế, quan hệ Việt Nam - Argentina dần có những bước phát triển mạnh mẽ, toàn diện, trở thành một điểm sáng của mối quan hệ Nam - Nam.
Lãnh đạo cấp cao hai nước luôn duy trì các chuyến thăm để tăng cường hiểu biết, làm sâu sắc lòng tin chính trị, tạo cơ sở cho sự ổn định cao trong quan hệ giữa hai nước. Từ chuyến thăm của Tổng thống Argentina Carlos Menem đến Việt Nam năm 1997 đến nay, lãnh đạo cấp cao hai nước đã có 7 chuyến thăm lẫn nhau (phía Argentina 3 chuyến và phía Việt Nam 4 chuyến) với tần suất 4 năm một lần. Hai nước đã thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện nhân chuyến thăm cấp cao của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng năm 2010.
Các khung khổ hợp tác chính trị, kinh tế hai nước như Tham khảo chính trị do hai Bộ Ngoại giao chủ trì, họp Ủy ban hỗn hợp về hợp tác kinh tế do Bộ Công Thương Việt Nam và Bộ Ngoại giao Argentina chủ trì được tiến hành đều đặn, hiệu quả, góp phần thực chất tháo gỡ những điểm nghẽn và thúc đẩy quan hệ toàn diện hai nước. Trên cơ sở đó, thương mại song phương đã tăng trưởng ngoạn mục, đạt 4,8 tỉ USD năm 2022, tăng 400% so với năm 2012, đưa Việt Nam lên vị trí bạn hàng quan trọng thứ 4 của Argentina tại châu Á trong khi Argentina là bạn hàng quan trọng thứ 3 của Việt Nam tại khu vực Mỹ Latinh. Điểm đáng chú ý là nhập khẩu của Việt Nam từ Argentina chủ yếu là các sản phẩm ngũ cốc và thức ăn gia súc, phục vụ tích cực cho phát triển ngành chăn nuôi trong khi nhập khẩu của Argentina từ Việt Nam chủ yếu là các sản phẩm điện thoại và điện tử, phục vụ tốt cho quá trình chuyển đổi số ở nước này.
Quan hệ giao lưu văn hóa và nhân dân giữa hai nước cũng phát triển tương đối nhanh chóng với những điểm nhấn như việc xây dựng tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Công viên Việt Nam ở thủ đô Buenos Aires. Cùng với đó, ngày càng có nhiều địa phương của hai nước xây dựng quan hệ kết nghĩa với nhiều hình thức đa dạng và phong phú góp phần vào sự phát triển kinh tế xã hội của các địa phương.
Thưa Đại sứ, trong năm 2023, hai nước đã có những hoạt động gì để kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao?
Để kỷ niệm mốc lịch sử quan trọng này, hai nước đã lên kế hoạch và triển khai nhiều hoạt động chính trị, văn hóa đặc sắc và đa dạng trải dài suốt trong năm 2023, trong đó chuyến thăm chính thức của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tới Argentina vào tháng 4/2023 là điểm nhấn quan trọng nhất. Đây là chuyến thăm cấp cao đầu tiên của lãnh đạo Việt Nam đến Argentina kể từ năm 2010, với thành phần và chương trình hoạt động thực chất, hiệu quả, đã góp phần quan trọng thúc đẩy và làm sâu sắc hơn mối quan hệ gắn bó giữa hai nước. Trong khuôn khổ chuyến thăm, lãnh đạo các bộ ngành và địa phương hai nước đã ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác trong các lĩnh vực an ninh, hỗ trợ tư pháp, hợp tác khoa học... Về truyền thông, Thông tấn xã Việt Nam và hãng Thông tấn quốc gia Argentina (Telam) đã ký kết thỏa thuận hợp tác nghiệp vụ.
Đúng ngày kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước, Báo Thế giới và Việt Nam phối hợp với Đại sứ quán Việt Nam tại Argentina đã ra chuyên san về quan hệ hai nước. Chuyên san vinh dự được Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Chủ tịch Hạ viện Argentina Cecilia Moreau đóng góp bài viết cùng các bài của Bộ trưởng Ngoại giao hai nước, Bộ trưởng Quốc phòng và Bộ trưởng Văn hóa Argentina, bài của nhiều học giả và nhà nghiên cứu có uy tín. Bộ Ngoại giao Argentina cho biết bài của Ngoại trưởng nước bạn đăng trong chuyên san sẽ được phát trên các phương tiện đại chúng Argentina vào đúng ngày 25/10/2023.
Một hoạt động rất có ý nghĩa nữa là ngày 13/9 vừa qua, theo đề nghị của nhóm nghị sĩ hữu nghị Argentina - Việt Nam, Ủy ban đối ngoại Hạ viện Argentina đã trình Hạ viện thông qua nghị quyết đánh giá cao dấu mốc 50 năm trong quan hệ giữa hai nước. Nghị quyết này cho thấy bạn đánh giá cao quan hệ giữa hai nước và trong bối cảnh các đảng phái đang tập trung vận động cho cuộc bầu cử tổng thống và nghị viện vào ngày 22/10, việc tất cả các đảng phái trong Hạ viện đều nhất trí thông qua Nghị quyết này thể hiện sự thống nhất của bạn trong quan hệ đối với Việt Nam.
Đại sứ nhận định như thế nào về tiềm năng và triển vọng hợp tác giữa hai nước trong tình hình mới?
Đại sứ Dương Quốc Thanh: Tình hình quốc tế và khu vực đang có những thay đổi sâu sắc và mạnh mẽ, thời cơ và thách thức đan xen trên nhiều lĩnh vực địa chính trị, kinh tế, khoa học công nghệ. Trong bối cảnh đó với tiềm năng và vị thế của mình, Việt Nam và Argentina có điều kiện để tăng cường hơn nữa quan hệ toàn diện đem lại lợi ích cho nhân dân hai nước và đóng góp vào hòa bình và phát triển ở khu vực.
Về kinh tế, hai nước có tiềm năng bổ trợ trong lĩnh vực nông nghiệp, năng lượng và chuyển đổi xanh là thế mạnh của Argentina cũng như các nước Nam Mỹ. Trong chuyến thăm Argentina tháng 4 vừa qua, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã đề xuất tăng kim ngạch thương mại song phương từ 5 tỉ USD năm 2022 lên 10 tỉ USD năm 2030, một đề xuất tầm xa và có cơ sở hiện thực cao.
Về văn hóa, thể thao, du lịch, hai nước có nhiều điểm tương đồng về giá trị và các loại hình nghệ thuật có sức cuốn hút và lan tỏa rộng rãi đối với nhân dân mỗi nước. Trên nền tảng bề dày 50 năm quan hệ vượt qua những thăng trầm của lịch sử, hai nước đang đứng trước những cơ hội mới để đưa quan hệ lên một tầm cao mới.
Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ!