Ẩm thực Mêhicô từ lâu đã bị mang tiếng “nặng bụng” bởi những món burritos (món cuốn với nhiều thứ bên trong) và nachos (bánh khoai tây rán) mỡ màng kiểu “TexMex” được bán trên toàn thế giới, nhưng gần đây những nỗ lực “gạn đục khơi trong” của ảnh ẩm thực quốc gia Bắc Trung Mỹ này đã bắt đầu đơm hoa kết trái.
Ông Enrique Olvera trong bếp của nhà hàng Pujol. |
Năm tháng sau khi nghệ thuật ăn ngon Mêhicô gia nhập hàng ngũ các biểu tượng thời tiền Hispanic giành được sự công nhận đặc biệt của Tổ chức Văn hóa, Khoa học và Giáo dục của Liên hợp quốc (UNESCO), một nhà hàng chuyên phục vụ các món ăn Mêhicô - Pujol - lần đầu tiên đã lọt vào top 50 nhà hàng hàng đầu của thế giới.
Pujol cũng là nhà hàng thứ hai ở khu ăn chơi nổi tiếng tại trung tâm thủ đô Mêhicô, nơi có nhà hàng phục vụ các món ăn xứ Basco (Tây Ban Nha) cũng lọt được vào danh sách này hồi năm ngoái.
Từ trước khi thực dân Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha xâm lược các dân tộc Mỹ Latinh (thời tiền Hispanic), nền ẩm thực Mêhicô đã rất phong phú với đa dạng các món ăn được chế biến từ ngô, đậu và ớt, cũng như các loại cà chua, quả bơ và cacao bản địa.
Các đầu bếp hàng đầu của nước này đang nỗ lực cải tiến các thực đơn truyền thống để mang lại sự hiện đại cho các món ăn. Ông Enrique Olvera, chủ nhà hàng Pujol mà hồi tháng 4 vừa qua đã lọt vào danh sách 50 nhà hàng tốt nhất thế giới của S.Pellegrino cho biết: “Mọi người nghĩ rằng ẩm thực Mêhicô rất khó tiêu hóa và chế giễu rằng trước khi ăn một món Mêhicô nào đó người ta phải ăn kiêng 3 ngày bằng rau diếp. Tuy nhiên, chúng tôi đang tìm kiếm những kinh nghiệm mới để thay đổi thành kiến này”.
Olvera say mê tìm cách khôi phục những món ăn truyền thống đã bị quên lãng. Đó là những món chỉ sử dụng nguyên liệu “cây nhà lá vườn” nhưng đã vắng bóng từ lâu trên thực đơn của các nhà hàng sang trọng ở thành phố Mêhicô.
Đầu bếp 35 tuổi này đã truyền cảm hứng cho nhiều đầu bếp khác và giành được sự công nhận rộng rãi ở năm thứ 11 của nhà hàng Pujol kể từ khi khai trương.
Nhà hàng của anh nằm ở quận Polanco thuộc thủ đô Mêhicô, cũng là nơi tọa lạc Biko, một nhà hàng nữa của Mêhicô từ trước đến nay lọt vào danh sách 50 nhà hàng hàng đầu thế giới nhưng chỉ phục vụ các món ăn xứ Basco chứ không phải các món truyền thống Mêhicô.
Pujol mới đây đã nghênh tiếp một thực khách đặc biệt - ca sỹ nhạc rock người Ailen và cũng là thành viên tiên phong của nhóm nhạc U2, Bono, khi ca sĩ này chọn nhà hàng để tổ chức sinh nhật của anh.
"Việc có một nhà hàng Mêhicô trong danh sách 50 nhà hàng tốt nhất thế giới có nghĩa là thế giới đang thay đổi”, Olvera, người đi đầu trong phong trào của các đầu bếp và các chuyên gia trong lĩnh vực ẩm thực nhằm thay đổi nhận thức về đồ ăn và thức uống Mêhicô, nói. Bằng chứng là các nhà hàng danh tiếng và các trường dạy nấu ăn ở Mêhicô vốn lâu nay chỉ chuộng các món nước ngoài, đặc biệt là các món xuất xứ từ kinh đô ẩm thực thế giới Pháp, nhưng trong vài năm trở lại đây, các lớp học dạy nấu món ăn Mêhicô đã được mở nhiều hơn. Những nhà hàng chuyên phục vụ các món ăn Mêhicô cũng được mở ngày càng nhiều và thu hút một lượng lớn du khách nước ngoài muốn thưởng thức những đặc sản truyền thống của Mêhicô.
Chìa khóa của ẩm thực Mêhicô là những nguyên liệu tươi vẫn được bày bán tại các chợ trên khắp miền trung cũng như miền nam nước này, nơi vẫn còn lưu giữ nhiều món ăn truyền thống được chế biến từ các loại lá xương rồng, hoa bí vàng, hoa râm bụt đỏ thẫm và các loại cây quả nhiệt đới khác.
Nhưng cũng như ở nhiều nơi khác trên thế giới, ẩm thực truyền thống Mêhicô đang bị đe dọa bởi sự bành trướng của thức ăn nhanh. Nhiều người hy vọng rằng, sự công nhận đặc biệt của UNESCO đối với ẩm thực quốc gia Mêhicô (chứ không chỉ riêng ẩm thực thời tiền Hispanic) vào tháng 11 tới, cùng với nghệ thuật ẩm thực Pháp và chế độ ăn kiêng vùng Địa Trung Hải, sẽ giúp nâng cao nhận thức của người tiêu dùng đối với những món ăn truyền thống đang bị đe dọa lãng quên.
Đỗ Sinh