Theo các nhà hoạt động nhân quyền, tỉ lệ kết án các vụ tấn công axít đã tăng gấp ba lần kể từ khi các hình phạt mới được luật hóa tại Pakixtan từ cuối năm 2011. Tuy vậy, những nỗ lực trừng trị và dẹp bỏ nạn tấn công tàn bạo này vẫn đối mặt những thách thức nan giải.
|
Nạn nhân Naziran Bibi bên con gái Haseena Abid, 5 tuổi. |
Mỗi năm, có hàng chục người Pakixtan, chủ yếu là phụ nữ, bị biến dạng bởi một trong những hình thức bạo lực gia đình dã man nhất tại một đất nước mà phụ nữ thường bị đối xử như những công dân hạng hai. Phải tới cuối năm 2011, quốc hội Pakixtan mới thông qua đạo luật đầu tiên, quy định các hình phạt nặng đối với hành vi bạo lực gia đình. Theo đạo luật mới này, hành vi tạt axít chịu mức án thấp nhất là 14 năm tù giam cùng với khoản tiền phạt 1 triệu rupee (10.000 USD).
Mặc dù các số liệu thống kê còn chắp vá nhưng theo ông Valerie Khan Yusufzai, chủ tịch văn phòng tại Pakixtan của Quỹ Các nạn nhân axít sống sót (ASF), tỉ lệ kết án đã tăng từ mức 6% trước khi luật trên có hiệu lực lên 18% trong năm 2012. Luật sư Sikander Naeem cho biết, việc kết án hiện đã dễ dàng hơn do Tòa án Tối cao bắt đầu dành sự quan tâm đặc biệt tới vấn đề này. Với việc siết chặt luật, chỉ cần tuyên bố của nạn nhân cũng đủ để kết án bất cứ hành vi tạt axít nào.
Tuy nhiên, với những nạn nhân chịu di chứng nặng nề, thường là mù kèm theo những vết thương khủng khiếp trên mặt và thân thể, thì các hình phạt mới vẫn còn quá nhẹ.
Sidra Javed bị tạt axít vào tháng 6/2011 chỉ vì từ chối lời tán tỉnh của con trai ông chủ nhà máy, nơi cô kiếm được 46 USD mỗi tháng. Gia đình Sidra đã phải hy sinh hầu như tất cả mọi tài sản họ có được để đòi công lý, buộc kẻ tấn công phải bóc lịch trong tù. “Tôi cảm thấy vơi đi phần nào và tự hào rằng những nỗ lực của cha tôi đã được đền bù. Nhưng khi nghĩ tới việc mình sẽ sống ra sao với hình dạng gớm ghiếc này, tôi nghĩ hình phạt dành cho hắn cần phải nặng hơn nhiều”, Sidra nói.
Mới ở tuổi 15, Sidra không còn một lọn tóc trên đầu, nửa cánh tay, ngực và cẳng và bàn chân của cô bị bỏng nặng. Cô bé còn bị mù mắt bên phải và thị lực giảm bên mắt trái. Sidra đã phải trải qua 6 ca phẫu thuật, trong đó có các ca khôi phục môi, tai và còn phải cấy tóc nữa.
Giới luật sư và các nhà hoạt động nhân quyền tại Pakixtan cũng thừa nhận vẫn còn nhiều trở ngại trong việc trấn áp các hành vi bạo lực gia đình, trong đó một thách thức nan giải là vấn đề nhận thức.
Theo một tổ chức nhân quyền hàng đầu Pakixtan, gần 1.000 phụ nữ và trẻ em gái đã bị giết hại trong năm 2011 chỉ vì bị cho là làm nhục thanh danh của gia đình.
Chính những áp lực gia đình quá nặng nề đã khiến Naziran Bibi phải chấp nhận dàn xếp ngoài tòa án với mức đền bù 4.000 USD vào năm 2009 sau khi cô bị axít hủy hoại. Câu chuyện của Naziran cho thấy những khó khăn mà nhiều nạn nhân ở Pakixtan, đặc biệt là những người nghèo, ít hiểu biết ở nông thôn, hay những người phải sống phụ thuộc và luôn lo sợ gia đình nhà chồng cướp mất quyền nuôi con, phải gánh chịu.
Lớn lên ở Bahawalpur (bang Punjab), Naziran bị gả bán cho một cuộc hôn nhân khi mới 13 tuổi. Chồng cô, một chiến binh cực đoan, chết sớm, để lại hai đứa con gái đều dưới 2 tuổi. Hủ tục trong vùng đã buộc Naziran phải kết hôn với một người em chồng, vốn đã có vợ. 3 tháng sau khi kết hôn, khi đang ngủ, Naziran bị vợ cả tạt axít khắp mặt, cổ, nửa ngực và cánh tay trái. Nhà chồng liên tục gây sức ép đòi cô gái 26 tuổi chấp nhận dàn xếp ngoài tòa. “Tôi không muốn vậy, nhưng một người em của tôi cũng kết hôn với họ hàng nhà chồng, và họ đe dọa tàn phá cuộc đời con bé. Cuộc đời tôi đã bị hủy hoại, tôi không muốn em tôi cũng vậy, vì thế tôi nhận 400.000 rupee, mua một miếng đất và nay đã có một cửa hiệu hàng tạp hóa nhỏ”, Naziran cho biết.
Nhưng liệu cô có mong muốn luật mới có hiệu lực đúng thời điểm với trường hợp của mình? - “Hình phạt duy nhất có thể khiến chuyện này ổn thỏa là giá như họ cũng bị tạt axít”, người phụ nữ đáng thương nói.
Thu Hằng (Theo AFP)