Phụ nữ Bờ Biển Ngà “nghiện” kem trắng da

Làn da cô trở nên sần sùi, dày lên như loài bò sát với những đốm da sáng màu hơn bình thường và nước da trong mờ sau thời gian dài dùng kem làm trắng da. Nhưng không gì ngăn cản được thợ làm tóc ở thủ đô kinh tế Abidjan của Bờ Biển Ngà, sử dụng kem làm trắng da với mong muốn có được nước da sáng màu. Fatou nói: “Tôi yêu làn da sáng. Tôi không thể dừng lại”.


Bất chấp việc chính phủ thực hiện nhiều biện pháp để ngăn cản, hiện nhiều phụ nữ Bờ Biển Ngà, cũng như ngày càng nhiều nam giới, vẫn tiếp tục sử dụng các loại kem có thành phần hóa chất nguy hiểm gây mất sắc tố da.

Cuối tháng 4 vừa qua, giới chức nước này đã ban hành lệnh cấm các loại kem làm trắng vì các tác dụng tiêu cực đối với sức khỏe con người, từ sự xuất hiện của những đốm trắng, mụn, cho tới ung thư. Theo Giáo sư Elidje Ekra, bác sĩ chuyên khoa da liễu tại Bệnh viện Đại học Treichville ở Abidjan, nếu bôi trên diện rộng, các loại kem này cũng có thể dẫn tới bệnh cao huyết áp và tiểu đường.

Các sản phẩm bị cấm bao gồm các loại kem có chứa thủy ngân, corticoid, hay các loại kem có lượng hydroquinone cao hơn 2%. Trong đó, hydroquinone, chất hóa học thường được sử dụng trong chụp ảnh đen trắng, là thành phần tẩy trắng bị cấm lưu hành ở châu Âu vì được cho là có thể gây ung thư.

Tuy nhiên, tất cả những mối nguy hiểm có vẻ không làm nhụt chí những khách hàng “nghiện” sản phẩm làm trắng.

Những phụ nữ “phát sáng” trong bóng đêm

Trong khi chưa có số liệu thống kê chính thức, các “tchatcho” - hay những người có làn da được làm sáng, thường được nhận diện qua những đốt ngón tay và khuỷu tay tối màu hơn – xuất hiện khắp nơi ở Abidjan.

Các doanh nghiệp đang tiếp tục bán các sản phẩm làm trắng, bởi họ nắm được tâm lý người tiêu dùng bất chấp các rủi ro. Giám đốc điều hành một công ty mỹ phẩm Bờ Biển Ngà nói: “Chúng tôi biết rằng các sản phẩm làm sáng da của chúng tôi nguy hiểm”, tuy nhiên nhấn mạnh rằng lệnh cấm sẽ phản tác dụng: “Nó sẽ đẩy người tiêu dùng phải tự làm ra sản phẩm của mình, thậm chí khiến tình hình tồi tệ hơn. Ít nhất chúng tôi biết được thành phần của sản phẩm”.


Lý giải việc chạy theo sử dụng kem làm trắng da, một số phụ nữ nói rằng do áp lực xã hội, đặc biệt là từ những người đàn ông, khiến họ phải làm cho da mình sáng lên. “Chính những người đàn ông khiến phụ nữ phải làm da sáng màu hơn”, Marie-Grace Amani, người đã sử dụng kem làm trắng da trong suốt 4 năm qua, chia sẻ. Phát biểu về vấn đề này, Bộ trưởng Y tế Bờ Biển Ngà Raymonde Goudou Coffie đồng ý và cho rằng đàn ông “yêu phụ nữ tỏa sáng trong đêm tối”, “Họ mang tới ánh sáng và làm bừng sáng phòng ngủ”.

Lệnh cấm – “chiếc vỏ trống rỗng”

Đã 4 tháng kể từ khi luật cấm bán kem trắng da được ban hành – có thể kéo theo mức phạt từ 50.000-350.000 CFA francs (83USD-585USD) đối với những đối tượng vi phạm – các thẩm mỹ viện vẫn đang quảng cáo các sản phẩm làm trắng da.

Bộ trưởng Y tế Bờ Biển Ngà Raymonde Goudou Coffie nói: “Sau khi nâng cao nhận thức của người dân, chúng tôi sẽ chuyển sang giai đoạn tiếp theo: Loại bỏ các sản phẩm này khỏi thị trường”. Một Ủy ban thẩm định và cấp phép tiếp thị quốc gia đã được thành lập để đảm bảo việc thực hiện các biện pháp cấm sản phẩm làm trắng. Tuy nhiên, một trong những "trận chiến" lớn nhất có lẽ là dẹp bỏ các tiêu chuẩn vẻ đẹp nơi đây, nhất là khi những khuôn mặt người mẫu trắng sáng vẫn xuất hiện trên các biển quảng cáo ở Abidjan.

Ekra nói rằng trong khi lệnh cấm của chính phủ là một sáng kiến tuyệt vời, thực chất nó vẫn là “một cái vỏ rỗng tuếch”. “Chúng tôi nhìn thấy những phụ nữ trên truyền hình quốc gia sử dụng các sản phẩm có tính ăn mòn. Những người thực thi biện pháp này thậm chí có tôn trọng nó không vậy?”, Ekra nói.

"Chúng tôi nói với họ rằng chúng (những sản phẩm làm trắng) không tốt cho sức khỏe, nhưng nếu họ tìm thấy sản phẩm nào tốt trên thị trường… chúng tôi không thể cấm ai đó làm điều họ muốn”, Paul Aristide Kadia, một người bán các sản phẩm trắng da nói.

Điều đáng nói ở đây, tình trạng này không chỉ có ở Bờ Biển Ngà, mà còn đang lan rộng ở châu Phi, cũng như nhiều khu vực ở châu Á.