Chính phủ Áchentina ngày 20/10 đã quy trách nhiệm cho chính phủ Gana về tình trạng chiếc tàu chiến Libertad tiếp tục bị bắt giữ tại nước này, đồng thời cho biết sẽ đưa vấn đề này lên Liên hợp quốc (LHQ), vì việc bắt giữ là bất hợp pháp và vi phạm luật quốc tế.
Trong một thông cáo, Bộ ngoại giao Áchentina cho biết Tổng thống Cristina Fernández đã ra lệnh sơ tán “ngay lập tức” phần lớn đoàn thủy thủ trên tàu để bảo toàn “sự toàn vẹn thân thể và phẩm giá” của họ. Áchentina sẽ chỉ để lại một lượng nhân viên tối thiểu để vận hành tàu, đồng thời quy trách nhiệm cho chính phủ Gana về những hỏng hóc trên tàu trong thời gian bị bắt giữ.
Tổng thống Cristina Fernández đã chỉ thị cho Ngoại trưởng Héctor Timerman (Ếchto Timécman) “ngay lập tức” đi New York để trình bày vụ việc với Chủ tịch Hội đồng bảo an LHQ cũng như các ủy ban liên quan tới quyền con người, các hiệp ước quốc tế cũng như tội phạm tài chính của Liên hợp quốc.
Theo chính phủ Áchentina, nhà nước Gana phải chịu trách nhiệm trước quốc tế về hoạt động của tất cả các cơ quan quyền lực nhà nước, kể cả cơ quan quyền lực tư pháp.
Tuần qua, chính phủ Áchentina đã cử Thứ trưởng quốc phòng Alfredo Forti và Thứ trưởng ngoại giao Eduardo Zuain tới Gana để thảo luận với chính phủ nước này. Chính phủ Chilê cũng đã cử Tùy viên hải quân tại Anh Ronald Mc Intyre tới Gana để đàm phán. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán đã không đạt kết quả.
Chiếc tàu buồm Libertad - tàu huấn luyện và là biểu tượng của Hải quân Áchentina - bị bắt giữ từ hôm 2/10 tại cảng Tema của Gana theo lệnh của Thẩm phán nước này, Richard Adjei Frimpong, sau khi Công ty NML Capital Ltd - có trụ sở tại Anh - kiện chính phủ Áchentina vẫn chưa thanh toán trái phiếu mà công ty đã mua trước khi Buênốt Airết tuyên bố vỡ nợ năm 2001.
Trên tàu có 326 người, trong đó có 15 học viên Chilê, 8 học viên Urugoay và khách mời đến từ Vênêxuêla, Paragoay, Nam Phi, Bôlivia, Braxin và Pêru.
Theo Công ước của LHQ về luật biển năm 1982, tàu chiến được quy chế miễn trừ chủ quyền và vì vậy không bị khám xét hoặc bắt giữ để xiết nợ. Theo luật sư của NML Capital, Áchentina đã từ bỏ quyền miễn trừ khi phát hành trái phiếu trên. Tuy nhiên, Buênốt Airết đã bác bỏ điều này.
NML Capital khẳng định Áchentina nợ công ty này khoảng 300 triệu USD, chưa kể lãi suất. Trong khi đó, NML Capital bị Áchentina tố cáo là một quỹ “kền kền” (chuyên mua trái phiếu với giá rẻ mạt so với giá trị tại các nền kinh tế sắp bị vỡ nợ nhằm trục lợi). Công ty này không chấp nhận tham gia kế hoạch tái cơ cấu nợ do chính phủ Áchentina triển khai từ năm 2005 đến 2010, trong khi 93% những người mua trái phiếu đã tham gia.
NML Capital cho rằng Áchentina có đủ dự trữ ngoại tệ (hiện ở mức 45 tỷ USD) để thanh toán nợ và sẵn sàng phóng thích tàu nếu Áchentina nộp một khoản tiền bảo lãnh tối thiểu là 20 triệu USD. Bộ ngoại giao Áchentina mới đây cho biết Buênốt Airết sẽ không nhượng bộ, vì đây là vấn đề chủ quyền quốc gia chứ không đơn thuần là vấn đề tài chính.
Ngày 15/10, NML Capital cho biết sẵn sàng trả tiền vé để hồi hương toàn bộ những người có mặt trên tàu mặc dù Buênốt Airết chưa trả tiền bảo lãnh.
Đáp lại, chính phủ Áchentina cho biết không đàm phán với các quỹ “kền kền”.
Vụ tàu bị bắt giữ khiến Tổng tham mưu trưởng Hải quân Áchentina, Đô đốc Carlos Alberto Paz, và Giám đốc Cục tình báo quân sự Bộ quốc phòng, Lourdes Puente, phải từ chức. Trong khi đó, Tổng thư ký Hải quân, đô đốc Luis María González Day, và cựu Trưởng ban tổ chức và học thuyết của quân chủng này, Alfredo Mario Blanco, người bị cáo buộc đã thay đổi hành trình của tàu vì theo dự kiến ban đầu tàu không cập cảng của Gana, đã bị đình chỉ công tác.
Tàu Libertad - từng được phong là Đại sứ danh dự của Áchentina - cho đến nay đã thực hiện 43 chuyến huấn luyện, thăm khoảng 60 nước và thả neo tại hơn 400 cảng ở nước ngoài. Tàu bị bắt giữ khi đang đưa học viên đi thực tế tại Nam Mỹ, châu Âu và châu Phi.
Tàu rời cảng Buênốt Airết hôm 2/6 và theo dự kiến khi xuất phát là kết thúc chuyến vượt đại dương này vào ngày 8/12.
Quang Sơn (P/v TTXVN tại Áchentina)