Ukraine: Donbass bên bờ vực một thảm họa nhân đạo

Thiếu nước sinh hoạt trong những ngày hè nóng nực ở miền Đông Ukraine. Ảnh: Reuters

Kể từ cuối tuần qua, tình hình trở nên tồi tệ ở Donbass. Chính quyền Ukraine cho biết quân ly khai đã tăng cường tấn công vào các vị trí của họ bằng súng phóng lựu (bao gồm cả các loại máy phóng lựu đạn tự động AGS-17 "Flame" và ZU-23-2) và súng cối. Khói lửa bao trùm nhiều ngôi làng.

Thống đốc tỉnh Lugansk Gennady Moskal xác nhận tình hình chiến sự leo thang. Theo ông, trong hai ngày nghỉ cuối tuần qua, lực lượng ly khai thuộc Nhà nước Cộng hòa nhân dân tự xưng Lugansk (LC) và Donetsk (DNI), đã tấn công các vị trí của quân đội Ukraine, phá hỏng tuyến đường ống chính cung cấp nước sạch ở Lugansk. Và sau đó họ còn tấn công những công nhân đến sửa chữa tuyến đường ống này. Trong khi nhà cửa bị ngập trong nước thì người dân lại lâm vào cảnh thiếu thốn nước sinh hoạt.

Ông Moskal cảnh báo chính quyền sẽ không sửa chữa các công trình cơ sở hạ tầng quan trọng nữa. Ông phàn nàn: "Chúng tôi cung cấp nước cho các vùng lãnh thổ bị (quân ly khai) chiếm đóng, chịu lỗ hàng triệu gripna, trong khi còn bị đe dọa tính mạng khi đang tìm cách khắc phục các sự cố do giao tranh. Vì sao một bên phải lo sửa chữa, trong khi bên kia thì bắn phá? Điện, nước và tính mạng dân thường đều không được coi trọng? Nhà chức trách cho rằng hiện hàng chục nghìn người dân ở các phần do lực lượng ly khai kiểm soát ở LC có thể lại rơi vào cảnh không có nước. Một số khu vực cho biết từ vài ngày qua, họ đã không được cung cấp nước sinh hoạt.        

Các nhà chuyên môn đồng thời cũng khuyến cáo, với điều kiện sống như hiện nay, nhiều khu dân cư trong vùng giao tranh ở LC và DNI rất có thể bị đe dọa bởi các bệnh dịch truyền nhiễm, khuẩn E. coli, kiết lị... Chính quyền cho biết nhiều cư dân đã buộc phải tiêm vắc xin phòng dịch tả, bởi lo sợ tình trạng thiếu nước, mất vệ sinh sẽ dẫn tới bệnh tật. Tuy nhiên, chính quyền Ukraine cũng khẳng định không thể đảm bảo cung cấp nước sạch cho những khu dân cư đang bị phe ly khai kiểm soát. Người dân chắc sẽ phải quen dần với tình trạng mất nước sinh hoạt, còn việc thiếu thốn thực phẩm, chăm sóc y tế hay những nhu yếu phẩm khác đang dần trở nên hết sức bình thường tại những vùng chiến sự.

Trong khi đó, ngày 25/5, tại cuộc gặp Ngoại trưởng Azerbaijan Elmar Mammadyarov, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết: "Nga rất quan ngại về tình hình nhân đạo ở vùng Donbass, suy thoái kinh tế - xã hội của khu vực này sẽ là kết quả tất yếu của việc bị chính quyền Ukrainne phong tỏa. Đây cũng chính là tiền đề dẫn tới việc vi phạm các thỏa thuận Minsk. Chúng tôi kêu gọi các nhà chức trách Ukraine hãy tuân thủ thỏa thuận Minsk". Ngoại trưởng Nga đồng thời cũng khẳng định Nga không có bất cứ cơ hội nào để hỗ trợ việc phong tỏa Donbass.

Đáp lại, Kiev cũng ngay lập tức nhấn mạnh, theo tinh thần Hiệp định Minsk, Nga không được phép hỗ trợ LC và DNI, đây chính là điều kiện để khôi phục thẩm quyền pháp lý đầy đủ của Ukraine ở các khu vực này.

Bất luận tình hình diễn biến đến đâu, song có một điều chắc chắn là người dân sống trong vùng chiến sự là những người chịu thiệt thòi nhất. Hòa bình chưa biết bao giờ mới được lập lại. Song có lẽ người dân Ukraine ở vùng Donbass cũng chưa dám mơ ước xa xỉ về nền hòa bình. Họ chỉ mong nguồn cung cấp nước được khôi phục. Trong khi đó, chính quyền Kiev đã từ chối sửa chữa đường ống cấp nước ở Donbass vốn không chỉ một lần bị hư hỏng do pháo kích.

Quế Anh (P/v TTXVN tại Moskva)