Toàn huyện có diện tích tự nhiên hơn 24.503 ha, với 8 đơn vị hành chính gồm 1 thị trấn và 7 xã (được Thủ tướng Chính phủ công nhận xã đảo); có 16.903 hộ dân và 57.262 nhân khẩu. Vùng đất cù lao ngày nào còn khó khăn nhưng nhờ thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giờ đây như thay da đổi thịt vươn lên phát triển.
Xứ cù lao “chuyển mình” đi lên
Về lại xã An Thạnh Tây (huyện Cù Lao Dung) những ngày cuối tháng 7/2024, mới thấy được sự thay đổi trên quê hương xã đảo ngày nào còn khó khăn. Trò chuyện với phóng viên, ông Lê Văn Út Em (xã An Thạnh Tây) phấn khởi cho biết: “Sau hơn 13 năm thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân từng bước được nâng lên; hệ thống điện, đường, trường, trạm được đầu tư đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, sản xuất, học tập của người dân. Hiện thu nhập của người dân ở xã tăng gấp 2-3 lần so với những năm đầu xây dựng nông thôn mới, tình hình an ninh, trật tự xã hội đảm bảo ổn định, giúp người dân an tâm làm giàu trên quê hương mình sinh sống”.
Chủ tịch xã An Thạnh Tây Phạm Trường Giang chia sẻ, hơn 13 năm trước đời sống người dân nơi đây còn nhiều khó khăn, hộ nghèo chiếm trên 15% dân số, sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ, lạc hậu. Năm 2010, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới bắt đầu thực hiện ở địa phương, từ đó vùng quê khó khăn dần chuyển mình.
Ông Phạm Trường Giang cho biết, nhờ chương trình xây dựng nông thôn mới và sự quan tâm đầu tư của huyện trong thực hiện lồng ghép các chương trình, dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu như: hạ tầng giao thông nông thôn (đường bê tông nối ấp liền ấp), trạm y tế, giáo dục được đầu tư đạt chuẩn, các trường trên địa bàn đều đạt chuẩn mức độ 1..., góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân địa phương. Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn xã còn dưới 0,5% dân số, thu nhập bình quân người dân địa phương trên 60 triệu đồng/năm, tăng 3,5 lần so năm 2010.
Gần cả cuộc đời gắn bó với vùng đất Cù Lao Dung, ông Dương Văn Tới (xã An Thạnh Đông) thấy hạnh phúc khi quê hương hôm nay đổi mới, đời sống người dân nâng lên, con em đi học thành đạt... Ông chia sẻ: “Lúc xưa vùng đất này khó khăn lắm, đâu ai nghĩ hôm nay vùng quê phát triển nhanh chóng và hiện đại, giao thông nông thôn được đầu tư đồng bộ giúp bà con mua bán kinh doanh dễ dàng, sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, giúp bà con tăng thu nhập, giảm chi phí đầu vào...”
Ông Dương Văn Tới cũng cho biết, bây giờ nhà tạm bợ không còn nữa, người dân đều xây dựng nhà kiên cố khang trang… Tất cả đều nhờ sự quan tâm đầu tư của Đảng và Nhà nước để vùng quê xứ cù lao hôm nay thay da đổi thịt, trên đà phát triển.
Chuyển đổi sản xuất để tăng thu nhập
Vài năm trước, khi nhắc đến huyện Cù Lao Dung, nhiều người ở miền Tây Nam Bộ biết đến là vùng chuyên canh cây mía lớn nhất của khu vực, nhưng giờ đây diện tích trồng mía giảm dần, vì cây mía không đem lại thu nhập cao hơn so với cây trồng khác.
Hơn 5 năm trước, ông Nguyễn Văn Tấn (xã Đại Ân 1) đã mạnh dạn chuyển đổi hơn 3ha trồng mía sang trồng các loại cây ăn trái như, nhãn, mít và chanh. Ông Nguyễn Văn Tấn cho biết, nhiều năm trước khi giá thu mua mía nguyên liệu xuống thấp “chạm đáy”, khiến thu nhập nhiều nông dân và gia đình khá thấp. Vì vậy, gia đình ông quyết định chuyển đổi sang trồng cây ăn trái, trừ các khoản chi phí, hiện gia đình thu lợi nhuận trên 200 triệu đồng/năm, cao hơn so với trồng mía 100 triệu đồng.
Có được kết quả hôm nay, theo ông Nguyễn Văn Tấn ngoài sự mạnh dạn trong chuyển đổi diện tích trồng mía kém hiệu quả sang trồng cây ăn trái cho giá trị cao; còn có sự quan tâm hỗ trợ từ ngành Nông nghiệp huyện Cù Lao Dung trong việc hỗ trợ cây giống, phân bón và chuyển giao các lớp tập huấn kỹ thuật trồng trọt, giúp nông dân chuyển đổi cây trồng hiệu quả.
Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Cù Lao Dung Nguyễn Văn Đắc cho biết, thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, Huyện ủy, UBND huyện quan tâm chỉ đạo cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững nhằm mục tiêu nâng thu nhập cho nhân dân. Nổi bật như: chuyển đổi mạnh mẽ diện tích trồng mía kém hiệu quả sang cây ăn trái hoặc nuôi tôm nước lợ,… vừa đem lại hiệu quả vừa thích ứng với biến đổi khí hậu.
Hiện huyện Cù Lao Dung có 13.000 ha đất sản xuất nông nghiệp, địa phương đã hình thành 42 vùng trồng tập trung, trong đó, có 8 vùng trồng đã được cấp 29 mã Code (truy xuất nguồn gốc), 4 vùng sản xuất theo quy trình VietGAP; hàng năm liên kết xuất khẩu trên 5 tấn thanh nhãn sang thị trường Australia và Hoa Kỳ; diện tích nuôi nuôi tôm nước lợ hơn 3.600 ha/năm. Toàn huyện có 16 sản phẩm OCOP, trong đó có 1 sản phẩm 4 sao và 15 sản phẩm 3 sao, 100% các sản phẩm OCOP đều được đưa lên sàn thương mại điện tử để trao đổi mua bán.
Đến nay giá trị sản xuất nông nghiệp trên 180 triệu đồng/ha (tăng gấp 2 lần so với năm 2010). Ngoài ra, từ năm 2016 đến nay, huyện đã tập trung triển khai các mô hình phát triển du lịch nông thôn, khai thác tiềm năng lợi thế vùng sông nước gắn liền với nhiều giá trị lịch sử.
Việc triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp phát triển kinh tế nông thôn đã góp phần nâng cao mức sống người dân nông thôn. Đến cuối năm 2023 thu nhập người dân đạt 62,39 triệu đồng/người, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm còn 0,35%, tỷ lệ hộ cận nghèo đa chiều giảm còn 2,23%.
Tiếp tục nâng chất tiêu chí
Qua hơn 13 năm xây dựng nông thôn mới, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Cù Lao Dung luôn nêu cao tinh thần quyết tâm, chủ động sáng tạo và ngày 12/7/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định công nhận huyện Cù Lao Dung đạt chuẩn nông thôn mới.
Ông Huỳnh Thanh An, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Cù Lao Dung cho biết, Cù Lao Dung với xuất phát điểm có nhiều khó khăn hơn so với các địa phương khác. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện đã nỗ lực, quyết tâm trong triển khai thực hiện xây dựng nông thôn mới; hôm nay đã có sự thay đổi rất rõ nét, kết cấu hạ tầng nông thôn được đầu tư đồng bộ, kinh tế nông thôn có bước phát triển, đời sống vật chất tinh thần của nhân dân được nâng lên đáng kể.
Ông Huỳnh Thanh An nhấn mạnh, với phương châm xây dựng nông thôn mới có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc, huyện Cù Lao Dung tiếp tục thực hiện xây dựng nông thôn mới ngày càng đi vào chiều sâu chất lượng. Mục tiêu đến năm 2025: Nâng cao chất lượng tiêu chí huyện nông thôn mới, hướng đến huyện nông thôn mới nâng cao, phấn đấu có 4/7 xã nông thôn mới nâng cao, 2/7 xã nông thôn mới kiểu mẫu; phấn đấu thu nhập bình quân đầu người từ 65-75 triệu đồng/người/năm.
Huyện tiếp tục xây dựng và phát triển mô hình vùng trồng tập trung với các sản phẩm chủ lực. Đồng thời kêu gọi các doanh nghiệp, công ty liên kết mở rộng vùng trồng phục vụ tốt cho xuất khẩu, góp phần nâng cao giá trị trên lĩnh vực sản xuất nông nghiệp và thích ứng với biến đổi khí hậu; phấn đấu cuối năm 2025 huyện có 1 xã được công nhận xã nông thôn mới thông minh.
Huyện Cù Lao Dung tập trung xây dựng vùng nông thôn có cảnh quan, không gian môi trường sáng xanh sạch đẹp và giữ gìn nét đặc trưng của vùng quê sông nước cù lao; xây dựng nông thôn mới gắn với nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân và kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn đồng bộ từng bước hiện đại.