Ngăn chặn sự xâm lấn của cây Mai Dương tại Vườn Quốc gia Bến En

Tính đến tháng 7/2020, dự án đã diệt trừ loài thực vật xâm lấn Mai Dương và phục hồi được 322,0 ha đất vùng bán ngập bị loài Mai dương xâm lấn trên lòng hồ sông Mực.

Theo ông Nguyễn Quang Sỹ, Trưởng Phòng Khoa học và Hợp tác quốc tế, Ban Quản lý Vườn Quốc gia Bến En, sau 3 năm thực hiện dự án, Ban Quản lý Vườn Quốc gia Bến En đã tập huấn cho 20 cán bộ về cách tiếp nhận, chuyển giao quy trình diệt trừ Mai Dương; lựa chọn công thức dung dịch phun là 1 lít nước, 60 gam NaCl, 4ml Tween 20 để thực hiện các biện pháp gồm phát, đốt, phun dịch diệt trừ thành công loài Mai Dương trên diện tích 322,0 ha.

Bên cạnh đó, Ban Quản lý Vườn Quốc gia Bến En tổ chức các hội nghị tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho 500 người dân thuộc 10 thôn sống xung quanh khu vực hồ sông Mực về tác hại của cây Mai Dương, các nguy cơ và biện pháp phòng tránh, ngăn chặn. Ban Quản lý Vườn xây dựng được cơ sở dữ liệu phục vụ quản lý cây Mai Dương gồm: Bản đồ phân bố cây Mai Dương, đĩa VCD giới thiệu và tờ rơi tuyên truyền, bộ số liệu gốc về loài Mai Dương, hình ảnh hiện trạng, phân bố, tình trạng khi thực hiện các biện pháp phòng trừ.

Dự án này đã giúp Ban Quản lý Vườn Quốc gia Bến En xây dựng được cơ sở dữ liệu để quản lý sự xâm lấn của cây Mai Dương, làm cơ sở quan trọng để triển khai các biện pháp quản lý, ngăn chặn tái xâm lấn trong giai đoạn tiếp theo; đồng thời, bảo vệ diện tích đất sản xuất, nâng cao năng suất và nguồn lợi trên diện tích đất canh tác, bảo vệ được nguồn lợi kinh tế từ đa dạng sinh học mang lại.

Việc ngăn chặn sự xâm lấn của Mai Dương trên lòng hồ sông Mực còn có ý nghĩa rất lớn đối với sản xuất nông nghiệp của 3 huyện Như Thanh, Nông Cống và Tĩnh Gia về chống hoang hóa đất nông nghiệp, góp phần đảm bảo an ninh lương thực, ổn định cuộc sống cho người dân, tạo thêm việc làm cho 200 người dân trong vùng khi tham gia dự án.

Đồng thời, Dự án làm tăng diện tích môi trường sống, khu vực kiếm ăn cho các loài thú thuộc bộ Móng Guốc thông qua việc phục hồi các bãi cỏ tự nhiên trên vùng bán ngập; phục hồi môi trường sống, khu vực kiếm ăn cho các loài chim nước sinh sống định cư, di cư, góp phần bảo tồn đa dạng sinh học và hệ sinh thái đất ngập nước.

Thời gian tới, Ban Quản lý Vườn Quốc gia Bến En sẽ tiếp tục đề nghị Nhà nước cấp thêm kinh phí để tiếp tục thực hiện biện pháp diệt trừ, ngăn chặn sự tái xâm lấn của loài Mai Dương trên lòng hồ sông Mực trên diện tích 120,45 ha chưa được diệt trừ; thực hiện trồng rừng trên các vùng đất bán ngập nước đã diệt trừ loài Mai Dương và khu vực xung quanh lòng hồ vừa tạo cảnh quan, vừa ngăn chặn sự tái xâm lấn của Mai Dương. Ban Quản lý Vườn tổ chức cho người dân diệt trừ cây Mai Dương thông qua biện pháp nhổ, chặt bỏ ngay khi cây còn non và mức độ xâm lấn còn ít.

Theo thống kê của Ban Quản lý Vườn Quốc gia Bến En, Mai Dương là cây bụi thân gỗ, thân có chiều cao đến 6 mét, phân rất nhiều nhánh và cành có nhiều gai nhọn. Loài cây này mọc tại Vườn Quốc gia Bến En có mật độ từ 20.994 - 99.447 cây/ha. Cây thường mọc ở đất ẩm ướt ven khe suối, ven bờ, vùng bán ngập nước theo mùa. Tổng diện tích bị cây Mai Dương xâm lấn ở khu vực lòng hồ sông Mực, Vườn Quốc gia Bến En là 442,45 ha, trong đó diện tích cây Mai dương phân bố dày đặc là 322,0 ha, phân bố rải rác là 120,45 ha.

Loài cây này có khả năng phát tán, phát triển nhanh ảnh hưởng đến đa dạng sinh học, những nơi cây Mai Dương mọc hầu như không có loài cây nào cạnh tranh được, do đó thường tạo thành vùng thuần loài. Sự xâm lấn của cây Mai Dương bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố như mực nước hồ, địa hình và hiện trạng lập địa.