Mốc số 0 nằm trên đỉnh núi Khoan La San (tỉnh Điện Biên) cao 1.862,26 mét so với mực nước biển là điểm cực Tây của Tổ quốc, là điểm khởi đầu xác định đường biên, phân định rõ ranh giới của ba nước Việt Nam – Lào - Trung Quốc. Đối với mỗi chiến sĩ biên phòng hay bất cứ người dân Việt Nam nào, khi đặt chân lên nơi đây, được chạm tay tới mốc 0 là một lần trọn vẹn “thấm” hết sự thiêng liêng và lòng tự hào dân tộc .
Chiến sĩ, thanh niên người Hà Nhì và phóng viên chụp ảnh kỷ niệm biên cột mốc số 0. |
Vượt hàng trăm km từ trung tâm TP. Điện Biên Phủ, chúng tôi vào đến Sín Thầu lúc trời đã nhá nhem.
Đêm nghỉ chân tại bản Pờ Nhù Khồ (tiếng bản địa có nghĩa là Con trâu trắng ) của người dân tộc Hà Nhì, một trong 6 bản của xã Sín Thầu, chúng tôi được trưởng bản Khoàng Á Phèn kể về hành trình hơn 40 năm người Hà Nhì đặt chân lên vùng đất biên cương cực Tây đất nước, ngược xuôi các dòng suối tìm đất trồng lúa nước và lập nên hai bản Tả-Kho-Khừ và A-Pa-Chải…
Đêm biên cương tĩnh mịch, nhưng các thành viên trong đoàn chúng tôi không thể chìm sâu vào giấc ngủ. Lời “gợi mở” về địa danh mốc số 0 của Thượng úy Hà Việt Hùng, Đội trưởng Đội vận động quần chúng, Đồn biên phòng A Pa Chải rằng “… khi đặt chân lên đỉnh Khoan La San, được sờ tay tới mốc số 0, các bạn mới “thấm” hết sự thiêng liêng và lòng tự hào dân tộc” như thôi thúc chúng tôi ngày mai phải “xé” dãy Pu Đen Đinh, chinh phục đỉnh Khoan La San, nơi có mốc số 0 kỳ vĩ, đẹp bậc nhất, nhì trong các mốc biên giới của bán đảo Đông Dương.
Khi những dải mây trắng còn ôm ấp, trườn mình trên những dãy núi trùng điệp, chúng tôi đã có mặt đông đủ tại Đồn Biên phòng A Pa Chải để lên đường. Đoàn chúng tôi hơn chục thành viên, gồm cánh phóng viên, nhà báo trẻ; các chiến sĩ đồn Biên phòng A Pa Chải và 3 hơ-nhí (em gái) người Hà Nhì. Hoàn tất khâu chuẩn bị, kiểm tra hành lý, đồ đạc, quân trang và lương thực (muối vừng và cơm nắm nấu bằng gạo chí chuổm có sắc tím), trưởng đoàn, Thượng úy Hà Việt Hùng khởi lệnh “lên đường”.
Xe chúng tôi chênh vênh qua nhiều km núi đồi trên con đường hướng ra lối mở A Pa Chải, thông thương với Trung Quốc. Rời bản Tá Miếu gần chục phút, chúng tôi rẽ trái vào con đường đất rộng, nhằm hướng mốc số 0 di chuyển. Chưa đầy 2km sau, chúng tôi phải rời xe ô tô và tiếp tục cuộc hành trình bằng phương thức đi bộ. Sau những trận mưa đêm, sương rơi, con đường đất trở nên nhão nhoét. Nó đưa chúng tôi lên cao dần, cao dần. Ở những khoảng trống, khi phóng tầm mắt ra xa, các bản Tả Khó Khừ, Tá Miếu, Lỳ Mà Tá... của người Hà Nhì dưới núi mờ nhòa, quần tụ như những chiếc bát úp đặt cạnh nhau; những nương lúa xanh mướt nối tiếp nhau trườn mình trên sườn núi.
Con đường lên cột mốc ba cạnh. |
Mặt trời dịch chuyển dần lên đỉnh đầu. Hành trình của chúng tôi càng vất vả hơn khi đích mốc số 0 nằm trong “vùng rừng lạnh” cách đó 3 đỉnh núi cao, 2 vùng “yên ngựa” với những trảng cỏ, lau lách phủ kín đầu sẵn sàng cứa vào tay, chân làm rớm máu; những km phải luồn mình dưới đại ngàn thâm u, ẩm ướt với vô số tảng đá sắc lẹm áng ngữ lối đi.
Khó khăn của chặng cuối hành trình này không chỉ đến từ việc vượt qua được những vách đá, núi dựng ngược khi chân tay đã rã rời mà còn là những trận “càn” của lũ vắt, đỉa vươn mình tua tủa trên lối đi do bị mùi mồ hôi, hơi thở của chúng tôi đã “phủ dụ”, khiêu khích.
Đội hình di chuyển của chúng tôi đã chia làm 2 nhóm trong đó, các binh nhất, binh nhì đi tiên phong mở đường cho đoàn; dẫn dắt, bảo đảm sự an toàn cho 3 “hơ nhí” người Hà Nhì, số còn lại theo chân Thượng úy Hà Việt Hùng.
Cơn đói, cơn khát của chúng tôi dọc đường leo dốc trơn, luồn đại ngàn thâm u được khỏa lấp bởi những chai nước suối, những đùm cơm được nhóm tiền trạm đặt lại trên những tảng đá. Dù đã đều đặn ôm cây nghỉ dọc đường nhưng quần áo chúng tôi vẫn ướt sũng, miệng thở hộc tốc.
Vất vả là thế, nhưng bù lại, chúng tôi được mãn nhãn chìm đắm vào phong cảnh tuyệt đẹp của cánh rừng già với những mây mù bủa vây bốn bề; với những cây cổ thụ khổng lồ có rêu mốc, lan rừng, cây ký sinh bám dày từ gốc lên ngọn, từ thân sang cành, sang nhánh. Kỳ hoa dị thảo đủ sắc màu sặc sỡ, hình thù lạ mắt cũng xuất hiện trên đường.
Sau gần 4 giờ đồng hồ, niềm vui vỡ òa khi chúng tôi được tận tay sờ mốc số 0 “3 cạnh” trên đỉnh Khoan La San hùng vĩ.
"Tâm nguyện” bên mốc số 0
Sau “nghi thức” chào và kiểm tra mốc số 0 của các chiến sĩ đồn Biên phòng A Pa Chải, chúng tôi ai nấy tha hồ chụp ảnh, chạm tay lên mốc, lên Quốc huy mà không biết chán. Sự mệt mỏi trong mỗi người cũng đã tiêu tan.
Thượng úy Hà Việt Hùng cho biết: “ Đồn 317 A Pa Chải có nhiệm vụ quản lý 36 km đường biên giới với 18 km giáp Lào gồm 7 mốc; 18 km giáp Trung Quốc từ mốc 1 đến mốc 7 và chân mốc 0. Đây là mốc đại, làm bằng đá hoa cương, có chiều cao 2 m, hình khối tam giác đặt trên trụ hình lục lăng với ba mặt quay về hướng ba quốc gia Việt Nam – Lào - Trung Quốc. Trên mỗi mặt có hình Quốc huy của quốc gia đó, tên quốc gia bằng chữ viết riêng và năm đặt cột mốc - năm 2005”.
Binh nhì Sùng A Sình, người dân tộc Mông ở bản Ma Lù Thàng, xã Huổi Lèng, huyện Mường Chà đi quanh mốc số 0 trong khi tay đang cầm điện thoại gọi cho bạn: “Alo, bạn của tôi à. Tôi đang ở Lào đây… Không, không phải nữa rồi, tôi đang ở Trung Quốc… Thật mà, giờ tôi đã về đất nước Việt Nam thân yêu của chúng ta rồi… Ừ, ừ…”. Trước tràng cười của chúng tôi, Sình cũng nở nụ cười lém lỉnh, vô tư đầy chất lính.
Về Đồn A Pa Chải công tác đã hơn một năm, bàn chân Sình đã đi đến nhiều mốc trên tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc. Lần lên mốc số 0 này của Sình là lần thứ 93, bằng đúng 2 số cuối năm sinh của Sình. Như sợ chúng tôi không tin về lời mình vừa nói, Sình nói: “Mỗi năm, có nhiều đoàn lên mốc 0 lắm, không nhớ được, nhưng người có độ tuổi lớn nhất chinh phục mốc số 0 là ông già trên 70 tuổi, ở tận miền Nam. Người ít tuổi nhất là con trai 4 tuổi của Đại úy Hoàng Kim Thành, Chính trị viên phó của Đồn 317”. “7 tuổi em đã biết leo núi, đi nương phụ giúp gia đình làm ra hạt lúa, bắp ngô rồi, nên đi mốc không mệt nữa đâu mà. Vào biên phòng, cứ mỗi lần đi mốc là một lần em thử thách mình có đủ sức khỏe, ý chí để làm người lính hay không. Mỗi lần lên mốc, em thấy vui lắm”, Sình nói...
Tạm biệt mốc số 0, rời xa mảnh đất biên viễn Sín Thầu với biết bao bịn rịn, xao xuyến, nhưng lòng chúng tôi ấm lại vì biết rằng linh hồn, hình hài sông núi của Tổ quốc đã có các anh - những chiến sĩ biên phòng - ngày đêm canh giữ. Ở tận cùng nơi hiểm yếu biên cương vẫn sáng tình đất nước.
Bài, ảnh: Xuân Tiến