Mở cửa du lịch - Bài 1: Cơ hội 'vàng' phục hồi nền kinh tế

Việc mở cửa du lịch trở lại không chỉ khôi phục nền kinh tế, còn khẳng định Việt Nam là điểm đến an toàn, thân thiện, góp phần nâng cao du lịch Việt Nam trong bối cảnh các quốc gia trên thế giới cũng đang khôi phục ngành này. Du lịch Việt Nam đang nắm bắt mọi cơ hội để "thức giấc".

TTXVN thực hiện chùm bài Mở cửa du lịch: Cơ hội “ vàng” phục hồi nền kinh tế ghi nhận sự hứng khởi của ngành du lịch nhưng đi kèm đó vẫn còn những thách thức cho sự trở lại của ngành kinh tế "không khói" này.

Bài 1: Cơ hội “ vàng” phục hồi nền kinh tế

Sau 2 năm, không chỉ Việt Nam mà du lịch của tất cả các nước trên thế giới đã phải gánh chịu thiệt hại vô cùng lớn. Do đó, quyết định mở cửa lại hoạt động du lịch từ ngày 15/3 đã được ngành du lịch và các doanh nghiệp lữ hành và khách sạn vui mừng đón nhận. Tuy nhiên với những khó khăn trong suốt thời gian dịch bệnh, ngành du lịch đang gặp không ít khó khăn. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, trong điều kiện mới, hoàn cảnh mới, cơ hội mới, du lịch Việt Nam cần có tư duy và cách làm mới để “biến nguy thành “cơ”.

Cơ hội vàng

Theo Thứ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch - Đoàn Văn Việt, so sánh với các nước trong khu vực, thời điểm mở cửa này không phải trễ, đồng thời phù hợp với các điều kiện trong nước khi Việt Nam đã nỗ lực bao phủ vaccine và rút kinh nghiệm qua giai đoạn thí điểm bốn tháng vừa qua. Điểm mấu chốt ở đây là làm thế nào để khôi phục lại hoạt động du lịch một cách khẩn trương, đồng bộ, tạo ra liên kết ngành và liên kết địa phương hiệu quả, hỗ trợ và định hướng phù hợp cho doanh nghiệp.

Sau khi công bố mở cửa lại hoạt động du lịch, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cũng ban hành kịp thời các phương án mở cửa lại hoạt động du lịch. Theo đó, khách nội địa đi du lịch không có bất cứ hạn chế nào. Khách quốc tế chỉ cần xét nghiệm COVID-19 âm tính trước khi đến, không cần cách ly và không cần “hộ chiếu vaccine”. Khách chỉ cần có xét nghiệm âm tính trước khi xuất cảnh bằng đường hàng không 72 giờ nếu sử dụng phương pháp RT-PCR/RT-LAMP hoặc trong vòng 24 giờ nếu sử dụng phương pháp xét nghiệm nhanh. Trước khi nhập cảnh, khách du lịch phải khai báo y tế thông qua ứng dụng PC-COVID và thực hiện các biện pháp phòng chống dịch theo quy định trong thời gian lưu trú tại Việt Nam.

Tổng cục trưởng, Tổng cục du lịch Nguyễn Trùng Khánh cũng cho biết, tất cả cửa khẩu đón khách thông qua đường hàng không, đường bộ, đường sắt, đường biển, cả đón khách đến (inbound) và đưa khách đi (outbound) đều được mở hết. Chính sách thị thực cũng được khôi phục như trước dịch với việc miễn thị thực đơn phương cho 13 quốc gia và vùng lãnh thổ thuộc châu Âu, Đông Bắc Á và miễn thị thực song phương cho 88 nước. Khách du lịch ra nước ngoài (outbound) thì tuân thủ các quy định về xuất nhập cảnh, y tế và các quy định liên quan của Việt Nam và quốc gia, vùng lãnh thổ tham quan du lịch.

Để chuẩn bị cho việc mở cửa du lịch, nhiều địa phương cũng như các công ty du lịch, lữ hành  đang sôi nổi mở lại hoạt động du lịch trong điều kiện bình thường mới.

Ngay từ ngày 11/3 vừa qua, UBND tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức Lễ công bố Biểu trưng du lịch Thanh Hóa; Phát động Chương trình kích cầu du lịch năm 2022 và đón khách du lịch quốc tế đến Thanh Hóa. Ngày 18/3 tại Bạc Liêu tổ chức Hội nghị triển khai kế hoạch năm 2022 Chương trình liên kết hợp tác phát triển du lịch Tp. Hồ Chí Minh và 13 tỉnh, thành phố Đồng bằng sông Cửu Long và lễ phát động mở lại hoạt động du lịch.

Tỉnh Nghệ An cũng đã tổ chức Hội nghị triển khai mở cửa hoạt động du lịch và đón khách du lịch quốc tế năm 2022.

Các địa phương mở cửa du lịch với nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới là triển khai đồng bộ các giải pháp từ chính sách xuất nhập cảnh, các biện pháp phòng dịch, thông tin, quảng bá, xúc tiến du lịch, đến xây dựng các sản phẩm du lịch, chuẩn bị về nhân lực, đẩy mạnh chuyển đổi số…

Theo ghi nhận của phóng viên TTXVN, nhiều doanh nghiệp đang chuẩn bị về sản phẩm, dịch vụ, làm mới tour, tuyến; quảng bá, xúc tiến để sớm đón khách quốc tế trở lại. Ông Lương Duy Doanh - Trưởng ban truyền thông, Câu lạc bộ lữ hành UNESCO cho biết, Câu lạc bộ lữ hành UNESCO đã phối hợp với các địa phương như Nghệ An, Tuyên Quang, Lai Châu, Vĩnh Phúc, Hà Giang... tổ chức các đoàn Famtrip giúp các doanh nghiệp khảo sát các tour tuyến du lịch, nhằm đưa ra các sản phẩm mới thu hút khách du lịch.

Mới đây, Câu lạc bộ lữ hành UNESCO tổ chức đưa đoàn lữ hành khảo sát dịch vụ tiềm năng MICE của tỉnh Vĩnh Phúc, thu hút hơn 60 doanh nghiệp du lịch, lữ hành tham gia. Đặc biệt tới đây Câu lạc bộ lữ hành UNESCO tổ chức đoàn Famtrip với hàng chục doanh nghiệp du lịch tới Hà Giang khảo sát đánh sản phẩm du lịch Vị Xuyên (Hà Giang)...

Theo ông Lương Duy Doanh, do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, trong năm 2020 và 2021, hầu hết các cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch phải hoạt động cầm chừng và có thời gian phải đóng cửa dừng hoạt động… đã khiến cho ngành du lịch bị thiệt hại nặng nề. Chính vì vậy, trước mắt các địa phương cần tập trung phục hồi thị trường du lịch nội địa và việc kích cầu du lịch là nhiệm vụ hết sức quan trọng trong thời điểm hiện nay nhằm khuyến khích, tạo điều kiện để người dân, du khách đi tham quan, du lịch trong bối cảnh bình thường mới sau đại dịch COVID-19, qua đó từng bước phục hồi ngành du lịch sau dịch bệnh. Thông qua các chương trình hợp tác, liên kết xúc tiến, kích cầu du lịch nội địa, các doanh nghiệp du lịch - các điểm đến - các dịch vụ sẽ được kết nối, đưa ra những gói sản phẩm hiệu quả thu hút khách du lịch.

Ông Nguyễn Vũ Hoàng - Giám đốc Tiếp thị truyền thông Công ty TNHH Hàng không Lữ hành Việt Nam (Vietravel Airlines) cho biết, Vietravel Airlines đã bắt đầu mở bán vé những chặng bay mới như Hà Nội - Quy Nhơn, Hà Nội - Đà Nẵng từ 16/3 và Tp. Hồ Chí Minh - Quy Nhơn trước đó. Đồng thời, Vietravel Airlines sẽ duy trì các đường bay hiện có với tần suất 1-2 chuyến/ngày và đảm bảo tỷ lệ khai thác đúng giờ luôn đạt trên 97%. Tùy theo nhu cầu thực tế của thị trường, hãng sẽ nâng tần suất một số đường bay lên 3-4 chuyến/ngày.

Song song với việc thúc đẩy mạng đường bay nội địa, Vietravel Airlines cũng đang tích cực làm việc với các cơ quan sở tại nước bạn, Tổng cục Du lịch các nước, các đối tác và theo dõi sát các chính sách nhập cảnh của các quốc gia để xúc tiến tại các thị trường Đông Nam Á và Đông Bắc Á, nhằm nhanh chóng mở thêm các chặng đường bay quốc tế phục vụ nhu cầu đi lại, du lịch và phát triển kinh tế, giao thương. Theo dự kiến, kể từ quý II/2022, hãng sẽ mở thêm các đường bay đến Thái Lan, Singapore, Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc).

Tiếp vốn cho doanh nghiệp du lịch trở lại

Tuy đã được mở cửa hoàn toàn đón khách, nhưng các doanh nghiệp du lịch, đơn vị lữ hành… trên cả nước vẫn phải đối mặt với hàng loạt khó khăn, sau một thời gian dài ảnh hưởng bởi dịch bệnh. Vì vậy, câu chuyện về nhân lực, nguồn vốn để phục hồi thời điểm hậu COVID-19 thực sự nan giải.

Theo Tổng cục Du lịch, năm 2020, du lịch Việt bắt đầu lao dốc, so với năm 2019, Việt Nam mất 80% lượng du khách quốc tế; khách nội địa giảm 50%; ngành du lịch thiệt hại khoảng 530.000 tỷ đồng. Xét trên vĩ mô, nếu như năm 2019, tỷ lệ đóng góp trực tiếp của du lịch đối với GDP là 9,2% thì con số này trong các năm 2020 và 2021 lần lượt là 3,58% và 1,97%. Cơ sở lưu trú du lịch cũng bị tác động nặng nề.

Qua thống kê cho thấy, có đến 90% các cơ sở lưu trú đều phải đóng cửa và không hoạt động, công suất hoạt động phòng khách sạn không có, chỉ sử dụng 10% là tối thiểu... COVID-19 đã xóa đi thành quả, sự cố gắng, nỗ lực của hàng ngàn doanh nghiệp, hộ kinh doanh... Và nếu không có những chính sách đột phá, những giải pháp tổng thể, đồng bộ và sự vào cuộc mạnh mẽ của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương thì rất khó để hồi phục du lịch.

Để du lịch khôi phục nhanh nhất sau thời gian dài chịu tác động nặng nề của đại dịch, các doanh nghiệp cho rằng rất cần sự hỗ trợ nhằm tiếp cận được nguồn vốn tín dụng, ưu đãi lãi suất. Nhiều doanh nghiệp kiến nghị nhà nước tiếp tục cho phép doanh nghiệp ngành du lịch tiếp cận vốn vay ưu đãi, quỹ đất, ưu đãi về thuế để có nguồn lực phát triển. Các doanh nghiệp kiến nghị giải pháp mạnh hơn là lùi thời gian đóng lãi suất ngân hàng và bảo hiểm xã cho doanh nghiệp du lịch đến đầu năm 2023.

Tại đối thoại chuyên đề về "Mở cửa du lịch hậu COVID-19" do VnEconomy tổ chức mới đây, câu chuyện nguồn vốn cho doanh nghiệp du lịch sớm hồi phục cũng được đề cập.

Ông Phùng Xuân Khánh, Giám đốc Công ty TienPhong Travel chia sẻ, Tổng cục Du lịch đã đề nghị với ngân hàng cho các doanh nghiệp lữ hành quốc tế đang đóng quỹ 500 triệu đồng được rút 80% về để bổ sung vào hoạt động kinh doanh, điều này hết sức kịp thời.

Tuy nhiên, ông Khánh cũng cho biết, nguồn vốn chỉ mấy trăm triệu đồng thì không thể đủ để thúc đẩy hoạt động kinh doanh của công ty. Do đó, ông Khánh đề xuất, với gói 350.000 tỷ đồng trong Chương trình phục hồi kinh tế - xã hội sẽ làm cách nào để đến với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt là doanh nghiệp lữ hành được tiếp cận thuận tiện nhất.

Ông Hoàng Anh Dũng, Giám đốc kinh doanh Ambassador Cruise, cho rằng với những khoản đầu tư lớn, doanh nghiệp rất cần được tiếp vốn tín dụng. Vì thế, nếu thủ tục vay vốn đơn giản, nhanh chóng hơn sẽ giúp doanh nghiệp có thêm nguồn lực, thêm sản phẩm mới cho lộ trình phục hồi.

Theo ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA), Chính phủ đang triển khai gói phục hồi kinh tế - xã hội khoảng 350.000 tỷ đồng. Ngành ngân hàng cũng chuẩn bị các điều kiện, chính sách để hỗ trợ doanh nghiệp nói chung; trong đó, có doanh nghiệp du lịch có phương án sản xuất - kinh doanh hiệu quả, tiếp cận được vốn vay để phục hồi, phát triển.

Theo thống kê, có 2,5 triệu lao động ngành du lịch bị ảnh hưởng nghiêm trọng sau dịch bệnh. Ông Phạm Ngọc Thủy, Giám đốc Sở Du lịch Quảng Ninh cho rằng, muốn phục hồi du lịch thì một trong những vấn đề cần chuẩn bị tốt là nguồn nhân lực. Bởi lẽ, khi dịch bệnh diễn biến phức tạp, sự dịch chuyển lao động từ khối du lịch, dịch vụ sang các ngành khác là rất lớn.  

“Muốn kéo nguồn lao động này quay trở lại là không dễ dàng, không phải tất cả đều muốn quay lại ngay. Rõ ràng dù hoạt động du lịch đã mở cửa nhưng chưa đảm bảo chắc chắn, nên việc kéo người lao động quay lại cần có chính sách đãi ngộ thích đáng”- ông Thủy nói

Năm 2022, ngành du lịch Việt Nam đặt mục tiêu phấn đấu đón 65 triệu lượt khách du lịch; trong đó, khoảng 5 triệu lượt khách quốc tế, tổng doanh thu từ khách du lịch đạt 400.000 tỷ đồng. Để đạt con số này ngoài những chính sách đột phá, những giải pháp tổng thể còn là sự vào cuộc đồng bộ mạnh mẽ của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương và những doanh nghiệp làm du lịch.

Bài 2: Thách thức 'thay áo mới'