Các tài liệu hàm chứa nội dung kế hoạch thay đổi khí hậu trên nằm trong kho lưu trữ của Gosplan-cơ quan đảm nhận trách nhiệm cho các dự án kinh tế trung ương của Liên Xô.
Một cây cầu bắc qua sông Amur. Ảnh: RIA Novosti |
Theo đó, các chuyên gia Liên Xô đề xuất chuyển hướng dòng chảy của sông Ob và sông Amur nhằm thay đổi khí hậu tại vùng phương Bắc và Viễn Đông lạnh lẽo. Kế hoạch này được đưa ra từ thập niên 1930 và 1940 của thế kỷ trước khi Liên Xô thực hiện công cuộc công nghiệp hóa và không lâu sau nỗ lực tái thiết hậu Chiến tranh Thế giới Thứ hai.
Đại diện của Hiệp hội lịch sử quân sự Nga, ông Pavel Filin cho biết các nhà khoa học Liên Xô ấp ủ mục tiêu thay đổi dòng chảy sông để giảm bớt khí hậu khắc nghiệt tại một số vùng lãnh thổ. Dự án này được kỳ vọng khiến Biển Kara (bắc Siberia) ấm hơn và giảm lượng băng đồng thời tạo điều kiện để vùng Chukotka rộng lớn tăng nhiệt khi thay đổi dòng chảy của sông Amur hướng về phía nam.
Để thực hiện nhiệm vụ này, các nhà khoa học Liên Xô chủ trương xây dựng đập dọc Vịnh Ob (nơi sông Ob đổ ra Bắc Băng Dương) rồi hướng cửa sông Ob về Vịnh Baydaratskaya cách đó 200km về phía tây. Dòng nước ấm chảy qua sông Ob sẽ tạo hiệu ứng cải thiện tình trạng băng ở Biển Kara, giúp tàu bè dễ tiếp cận hơn.
Đối với sông Amur, việc thay đổi sẽ đem nước ấm từ Dòng chảy Kuroshio tới vùng đất trung tâm khiến Chukotka và vùng Viễn Đông Liên Xô ấm hơn.
Tuy nhiên kế hoạch của các nhà khoa học Liên Xô không thể trở thành hiện thực bởi như tờ Rossiyskaya Gazeta phân tích thì nỗ lực thay đổi khí hậu trong phạm vi lớn như vậy sẽ ảnh hưởng mạnh mẽ đến cuộc sống con người và cả môi trường.
Ngoài dự án quy mô có thể thay đổi cuộc sống con người và môi trường xung quanh, các nhà khoa học Liên Xô còn có nhiều sáng chế khác để áp dụng ở Bắc cực như phương tiện dành cho mọi địa hình có thể di chuyển qua băng, dự án sản xuất năng lượng từ thời tiết giá lạnh...
Theo hãng tin Sputnik, những kế hoạch của quá khứ này có thể sẽ nằm trong một cuốn sách được lên kế hoạch phát hành vào dịp kỷ niệm 80 năm trạm nghiên cứu đầu tiên tại Bắc Băng Dương là North Pole-1 được xây dựng bởi Liên Xô (21/5/1937-21/5/2017).