Tại kỳ họp thứ 12, Hội đồng nhân dân (HĐND) TP Hà Nội, Trung tướng Nguyễn Hải Trung, Giám đốc Công an TP Hà Nội cho biết, căn cứ quy định pháp luật hiện hành và thực tiễn khi áp dụng pháp luật về đăng ký thường trú, đã phát sinh nhiều bất cập.
Cụ thể, Nghị quyết số 11 ngày 11/7/2013 của HĐND TP Hà Nội quy định diện tích ở bình quân đối với nhà thuê ở nội thành để công dân được đăng ký thường trú ở nội thành và Nghị quyết 21 ngày 6/12/2016 về việc kéo dài thời hạn Nghị quyết số 11... chỉ quy định diện tích ở bình quân đối với nhà thuê ở nội thành, chưa có quy định cụ thể về diện tích bình quân đối với nhà mượn, ở nhờ để công dân đăng ký thường trú ở nội thành; đồng thời, chưa quy định điều kiện về diện tích bình quân đối với nhà thuê, mượn, ở nhờ để công dân đăng ký thường trú ở ngoại thành.
Theo Trung tướng Nguyễn Hải Trung, Giám đốc Công an TP Hà Nội, quy trình đăng ký thường trú ở Thủ đô đã phát sinh nhiều bất cập.
Trong quá trình giải quyết thường trú cho công dân, UBND cấp xã còn lúng túng trong xác nhận diện tích bình quân do biểu mẫu về tờ khai tình trạng chỗ ở khai phục vụ đăng ký cư trú đã quá lâu, vì biểu mẫu này không thể hiện nội dung xác nhận diện tích bình quân với đối với nhà thuê, mượn, ở nhờ; thời hạn áp dụng Nghị quyết số 11 của HĐND TP Hà Nội đã kết thúc vào năm 2020.
Đến ngày 13/11/2020, Quốc hội thông qua Luật Cư trú năm 2020, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2021. Luật Cư trú năm 2020 đã bỏ các quy định riêng về điều kiện đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc Trung ương (theo quy định của Luật Cư trú năm 2006, sửa đổi bổ sung năm 2013). Việc đăng ký thường trú tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là như nhau và thống nhất trên địa bàn toàn quốc.
Căn cứ vào Điểm b, Khoản 3, Điều 20 Luật Cư trú năm 2020, diện tích nhà ở tối thiểu làm điều kiện để đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ sẽ do HĐND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quy định nhưng không thấp hơn 8m2 sàn/người.
Từ thực tiễn đó, Công an TP Hà Nội đã phối hợp với các sở ngành xây dựng hồ sơ dự thảo Nghị quyết, đảm bảo đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật. Theo đó, dự thảo Nghị quyết quy định diện tích nhà ở tối thiểu khi giải quyết đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ tại thành phố Hà Nội: Đối với khu vực ngoại thành là 8m2/sàn/người; Đối với khu vực nội thành là 15m2/sàn/người; Diện tích nhà ở tối thiểu là diện tích được tính theo m2 sàn nhà cho một người thuê, mượn, ở nhờ.
Trung tướng Nguyễn Hải Trung cho biết, mức diện tích bình quân 15m2 sàn/người khu vực nội thành là phát huy tính kế thừa Nghị quyết 11 của HĐND TP quy định diện tích ở bình quân đối với nhà thuê ở nội thành để công dân được đăng ký thường trú ở nội thành.
Liên quan đến vấn đề này, báo cáo thẩm tra của HĐND TP Hà Nội nêu rõ, Hà Nội là đô thị đặc biệt với áp lực gia tăng dân số cơ học lớn, số người đăng ký cư trú tăng nhanh và biến động nhiều. Dự kiến dân số khu vực này đến năm 2030 phải giảm còn 0,8 triệu người, nhưng đến nay quy mô đã vượt ngưỡng 1,2 triệu người.
Việc quy định về diện tích nhà ở tối thiểu để đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ là một trong những tiêu chí tối thiểu để thành phố xác định trong việc xây dựng các cơ chế, chính sách nhằm đảm bảo điều kiện sống cần thiết của người dân, phù hợp với yêu cầu quản lý về cư trú và tình hình, chính sách an sinh xã hội.
Từ đó, Ban Pháp chế của HĐND TP Hà Nội cho rằng, đề xuất quy định về diện tích nhà ở tối thiểu để đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ đối với khu vực nội thành là 15m2/sàn/người không phải là quy định mới mà là sự kế thừa Nghị quyết số 11/2013/NQ- HĐND và Nghị quyết 21/2016/NQ-HĐND của HĐND Thành phố đã được áp dụng trong giai đoạn 2013-2021.
Các đại biểu HĐND TP Hà Nội thông qua Nghị quyết quy định về diện tích nhà ở tối thiểu để công dân đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ trên địa bàn.
Về đề xuất quy định về diện tích nhà ở tối thiểu để đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ đối với khu vực ngoại thành là 8m2/sàn/người: Ban Pháp chế nhận thấy đây là đề xuất mức diện tích tối thiểu áp dụng chung cho tất cả các khu vực, các tỉnh, thành phố theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 20 của Luật Cư trú năm 2020.
Tại kỳ họp, với đa số tán thành, các đại biểu HĐND TP Hà Nội đã thông qua Nghị quyết quy định về diện tích nhà ở tối thiểu để công dân đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ trên địa bàn thành phố Hà Nội.