Báo cáo tại một hội thảo về chống tội phạm có tổ chức ở Mêhicô mới đây cho biết: Từ tháng 12/2006 đến cuối năm 2010, chính phủ nước này đã phải huy động hàng trăm nghìn binh lính và cảnh sát vũ trang, sử dụng hàng trăm máy bay và tàu thuyền của hải quân vào cuộc chiến chống tội phạm có tổ chức, đặc biệt là các băng đảng buôn lậu ma túy. Con số thống kê cho thấy số người chết hàng năm trong các vụ việc liên quan đến ma túy liên tục tăng, từ 2.477 người năm 2007 lên 6.290 người năm 2008, và trong năm 2010 số người thiệt mạng trong cuộc chiến đẫm máu này lên đến 15.273 người.
1. Thực trạng kinh hoàng
|
Trùm ma túy Javier Arrellano thuộc băng đảng khét tiếng của dòng họ Arrellano Felix. |
Có thể nói đây là cuộc đối đầu đẫm máu giữa một bên là các cơ quan thực thi và bảo vệ pháp luật của nhà nước Mêhicô và bên kia là những băng đảng kiểm soát các hoạt động bất hợp pháp, chủ yếu là việc vận chuyển và buôn bán các loại ma túy. Thực trạng hiện nay bắt đầu từ tháng 12/2006 khi chính phủ của Tổng thống Felipe Calderon tiến hành chiến dịch tiến công các băng nhóm tội phạm có tổ chức ở bang Michoacan. Tại đây chỉ riêng năm 2006 đã xảy ra 500 vụ giết người do các băng nhóm này gây ra. Để đối phó lại với tình trạng bạo lực ngày càng gia tăng, các cơ quan chức năng của Mêhicô đã phải huy động hầu hết lực lượng cảnh sát liên bang, cùng với các đơn vị an ninh công cộng của các bang và các quận, huyện với sự hỗ trợ của cả lục quân và hải quân.
Kết quả của các chiến dịch truy quét này là 121.199 người từng có dính líu tới hoạt động của các băng đảng ma túy đã bị bắt, trong đó có những tay trùm ma túy khét tiếng Édgar Valdez Villarreal, Carlos Montemayor González và Jesús Méndez Vargas. Trong trận chiến khốc liệt này đã có 35 nghìn người bị chết, bao gồm cả những tên tội phạm khát máu và những kẻ có liên quan trong mạng lưới của chúng, đến các nhân viên công lực hy sinh trong khi thừa hành công vụ lẫn những người dân thường vô tội bị vạ lây trong các cuộc đụng độ.
Ở nhiều địa phương, tỷ lệ tội phạm ngày càng tăng cao, chẳng hạn như thành phố Juarez ở miền bắc Mêhicô bị coi là nơi bất an nhất thế giới với số vụ giết người còn nhiều hơn cả ở Ápganixtan trong năm 2009.
|
Cảnh sát liên bang Mêhicô ở bang Michoacan. |
Báo chí Mêhicô hàng ngày đăng đầy những tin tức về các vụ thanh toán lẫn nhau giữa các băng nhóm ma túy, các vụ những tay sát thủ giết hại các nhân viên công quyền vì cản trở việc làm ăn của các nhóm tội phạm, các vụ xả súng vào dân thường, giết hại những người nhập cư... Chả thế mà có tờ báo ở Tây Ban Nha đã miêu tả khung cảnh các thành phố tại vùng biên giới phía bắc Mêhicô như là các thành phố miền Viễn Tây của Hoa Kỳ vào thời kỳ rối ren nhất, khi mà những vụ giết người xảy ra như cơm bữa ở bất cứ đâu.
Trên đất nước Mêhicô rộng lớn với gần 2 triệu km2, trải dài trên 3.000 km qua nhiều vùng địa hình hiểm trở, các băng đảng kiểm soát việc sản xuất, vận chuyển và buôn bán ma túy hoạt động rất ngang nhiên. Trong số này có những băng đảng hùng mạnh như băng Tijuana, băng Golfo, băng Sinaloa, băng Juarez, băng Milenio... mỗi băng cát cứ một khu vực rộng lớn ở biên giới phía bắc, giáp với Hoa Kỳ, hay các vùng núi và vùng ven biển miền trung, miền nam, vùng ven vịnh Mêhicô. Các băng đảng này đều có những nhóm vũ trang riêng với đội quân sát thủ chuyên nghiệp giết người không ghê tay, luôn sử dụng vũ khí có hỏa lực mạnh trong việc hộ tống vận chuyển hàng cấm, trong thanh toán lẫn nhau và sẵn sàng chống trả quyết liệt các lực lượng cảnh sát và quân đội khi bị vây bắt.
2. Ngược dòng lịch sử
Cuộc chiến chống tội phạm có tổ chức ở Mêhicô không phải đến thời Tổng thống Felipe Calderon mới bắt đầu mà thực ra các chính quyền tiền nhiệm đều đã phải ra tay, nhất là từ khoảng những năm 1990 khi mà nạn buôn lậu ma túy từ Nam Mỹ bành trướng qua đất Mêhicô vào Hoa Kỳ. Dưới thời Tổng thống Vicente Fox (2000 – 2006) các lực lượng an ninh công cộng và cơ quan công tố Mêhicô đã tiến hành điều tra, bắt giữ 74.715 thành viên của 7 băng đảng ma túy lớn hoạt động trên toàn lãnh thổ liên bang. Trong số đó có 15 tên trùm các băng đảng, 73 nhân vật hàng thứ hai và 53 “thủ lĩnh tài chính” nắm giữ “tay hòm chìa khóa” của các tổ chức tội phạm nắm giữ việc sản xuất và buôn lậu ma túy trên địa bàn Mêhicô và khu vực Mỹ Latinh, vùng biển Caribê, Bắc Mỹ.
Băng đảng của anh em nhà Carrillo Fuentes (băng Golfo) kiểm soát mọi hoạt động mua bán và vận chuyển ma túy trên các địa bàn của 21 bang (trong tổng số 31 bang) ở Mêhicô đã bị triệt phá nặng nề với 7 tay trùm sỏ, 26 tên chỉ huy cấp phó phải xộ khám. Trong khi đó, băng đảng khét tiếng của dòng họ Arrellano Felix hay còn gọi là băng Tijuana (thành phố biên giới tây bắc Mêhicô giáp với San Diego, Mỹ) từ lâu đã bị truy quét dữ đội và bị giáng những đòn chí mạng. Năm 1980 “Bố già” Francisco Arrellano của băng này đã bị cảnh sát Mỹ bắt, nhưng y trốn thoát về Mêhicô, cho đến năm 1993 thì bị sập bẫy của lực lượng đặc nhiệm chống tội phạm có tổ chức của nước này và đang thụ án chung thân tại nhà tù Altiplano.
Năm 2002, Ramon Arrellano, con trai cả và là trợ thủ đắc lực của “bố già” Francisco sau khi thoát khỏi sự bủa vây của Cục chống ma túy Mỹ đã bị bắn chết trong một vụ đụng độ với băng Sinaloa ở Mazatlan (miền trung Mêhicô). Cùng năm đó, em trai của Ramon la Benjamin Arrellano bị cảnh sát Mêhicô tóm cổ tại bang Puebla (phía nam thủ đô Mêhicô). Ngày 14/8/2006, ông trùm 37 tuổi của băng này là Javier Arrellano đã bị lực lượng tuần tiễu bờ biển Mỹ bắt theo yêu cầu của Cục chống ma túy Mỹ khi tên này cùng đồng bọn đang đi câu trên một chiếc tầu đánh cá ở ngoài khơi bờ biển La Paz thuộc bang Hạ California Nam của Mêhicô.
(còn tiếp)
Phạm Đình Lợi