Hơn một thế kỷ qua, Cục điều tra Liên bang (FBI) đã tham gia vào hầu hết mọi sự kiện quan trọng trong lịch sử nước Mỹ, giải quyết nhiều vụ án nổi tiếng và có vô số những cải tổ. Theo trình tự thời gian, FBI đã chọn ra 10 sự kiện quan trọng nhất trong lịch sử của tổ chức này.
1. Ngày 26/7/1908 - FBI ra đời
Điều này không có gì đáng ngạc nhiên. Tuy nhiên, điều mà nhiều người không biết là nguồn gốc ra đời của FBI có gì đó không rõ ràng và đầy rẫy những mưu đồ chính trị.
Tổng chưởng lý Charles Bonaparte, người sáng lập FBI. |
Vào đầu năm 1908, Tổng chưởng lý của Tổng thống Teddy Roosevelt - Charles Bonaparte - ngày càng mệt mỏi với việc phải đi mượn điều tra viên từ các cơ quan khác nhằm giải quyết các vụ án liên bang theo thẩm quyền của ông. Khi quốc hội cấm hình thức này vào tháng 5/1908, Tổng chưởng lý Bonaparte không có lựa chọn nào khác ngoài việc tập hợp lại các bộ phận đặc vụ riêng của mình.
Ngày 26/7, Bonaparte đã gửi thông báo nội bộ tới Bộ Tư pháp về lực lượng đặc vụ này. Lúc đầu quy mô của lực lượng rất nhỏ, chỉ có 34 đặc vụ và không có tên gọi. Cả quốc hội Mỹ và Bonaparte đều xem đây như là một sự thử nghiệm. Tuy nhiên, thời gian trôi đi và lực lượng này đã tạo ra những sự khác biệt và chính nó đã tạo ra lịch sử của FBI.
2. Ngày 10/5/1924 - Hoover chèo lái con thuyền FBI
Được bổ nhiệm để làm trong sạch bộ máy của FBI đầy bê bối, Giám đốc tạm quyền J. Edgar Hoover, 29 tuổi, ngay lập tức bắt đầu xây dựng một loạt những cải cách nhằm thay đổi FBI thành một tổ chức thực thi pháp luật chuyên nghiệp.
J. Edgar Hoover, Giám đốc FBI từ năm 1924
tới 1972. |
Một thập kỷ tiếp theo, Hoover đã đẩy mạnh các hoạt động tuyển lựa và ổn định tổ chức cho FBI, xây dựng một trung tâm lưu trữ các hồ sơ phạm tội trong quá khứ và phục vụ cho việc nhận dạng tội phạm, xây dựng một phòng thí nghiệm kỹ thuật (tiền thân của phòng thí nghiệm của FBI ngày nay). Những hoạt động này đã bước đầu tập hợp và báo cáo những thống kê về tội phạm trên cả nước và thúc đẩy một chương trình huấn luyện nghiêm ngặt dành cho cơ quan thực thi pháp luật quốc tế cũng như của Mỹ.
Trong những năm sau này, mặc dù được nhắc đến nhiều hơn với những vấn đề gây tranh cãi, nhưng Hoover đã đóng một vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng lực tổng thể và trình độ nghiệp vụ cho FBI cũng như lực lượng thực thi pháp luật Hoa Kỳ.
3. Ngày 17/6/1933 - Vụ thảm sát ở Kansas
Thật khó để tưởng tượng rằng trong giai đoạn 25 năm đầu tiên, đặc vụ của FBI không được phép tiến hành các vụ bắt giữ và chỉ được mang theo vũ khí trong một số vụ án nhất định.
Hiện trường vụ án bên ngoài nhà ga đường sắt ngay sau vụ thảm sát ở Kansas City. |
Thông lệ này đã thay đổi sau một buổi sáng kinh hoàng bên ngoài ga xe lửa ở thành phố Kansas (bang Missouri) khi Charles “Pretty Boy” Floyd và những tên găngxtơ khác đột nhiên xả đạn vào một nhóm cảnh sát đang dẫn giải một tù nhân trốn trại trở lại nhà tù.
Vụ nổ súng đã khiến hai cảnh sát thiệt mạng, trong đó có một cảnh sát trưởng và một đặc vụ FBI. Người dân kinh hãi với những gì được biết đến như là “Vụ thảm sát ở thành phố Kansas” và trong vòng một năm, quốc hội đã phản ứng lại bằng cách cho phép các đặc vụ FBI được mang súng, thực hiện bắt giữ và giải quyết một mảng lớn tội phạm xã hội đen. Quyết định quan trọng này đã giúp FBI có thêm sức mạnh để bảo vệ nước Mỹ kể từ đó đến nay.
4. Ngày 22/7/1934 - Cái chết của Dillinger
Xét theo nhiều phương diện, John Dillinger là kẻ cướp khét tiếng nhất trong số những tên găngxtơ thời kỳ Đại khủng hoảng. Hắn cũng là thủ lĩnh của một băng lừa đảo và cướp ngân hàng có vũ khí tàn ác. Không những thế, Dillinger còn có khả năng thu hút báo chí và người dân Mỹ tin vào việc hắn là người anh hùng Robin Hood vô hại.
Tiếng tăm và khả năng lẩn trốn pháp luật của Dillinger rồi cũng đi đến hồi kết khi FBI tham gia săn lùng tên này vào năm 1934. Mặc dù mắc phải một số sai lầm trong cuộc săn lùng, nhưng các đặc vụ FBI đã tìm được Dillinger vào ngày 22/7 và tiêu diệt tên cướp trên đường phố Chicago ngay lúc hắn kịp rút súng.
Cuộc điều tra thành công đã đưa FBI từ một tổ chức ít được biết đến trở nên nổi tiếng toàn cầu và là sự khởi đầu cho kết cục của những năm tháng mà các băng cướp lộng hành. (còn tiếp)
Nguyễn Bình